Σημαντικές νομοθετικές αλλαγές προωθούνται από το Υπουργείο Υποδομών σχετικά με τις “Πρότυπες Προτάσεις”, οι οποίες αναμένονται να προσφέρουν ανακουφιστικές λύσεις στην αδυναμία εξασφάλισης πόρων για νέα έργα υποδομής στην Αττική. Αυτή η κατάσταση έχει επιδεινώσει το ήδη βεβαρημένο κυκλοφοριακό πρόβλημα της περιοχής. Οι κατασκευαστικές εταιρείες πιέζουν έντονα για την ενεργοποίηση του θεσμού των πρότυπων προτάσεων, που επιτρέπει στους ιδιώτες να αναλάβουν την τεχνική και μελετητική προετοιμασία συγκεκριμένων έργων ώστε να μπορέσουν στη συνέχεια να διεξαχθούν οι απαραίτητοι διαγωνισμοί.
Εδώ και αρκετό καιρό, το Υπουργείο Υποδομών ήταν επιφυλακτικό απέναντι στη χρήση αυτού του θεσμού, επικαλούμενο την ανάγκη βελτιώσεων στο υπάρχον θεσμικό πλαίσιο. Ωστόσο, οι αναγκαίες βελτιώσεις φαίνεται πως έχουν πλέον ολοκληρωθεί και πρόσφατα παρουσιάστηκαν στο υπουργικό συμβούλιο. Οι προτεινόμενες αλλαγές περιλαμβάνουν κυρίως δύο βασικά σημεία. Πρώτον, τη νέα σύνθεση των Επιτροπών Αξιολόγησης των προτάσεων, καθώς οι προηγούμενες συμπεριλάμβαναν μέλη της πολιτικής ηγεσίας (υπουργό και υφυπουργό). Με τις νέες ρυθμίσεις, η αξιολόγηση θα γίνεται αποκλειστικά από υπηρεσιακούς παράγοντες με τεχνοκρατικά κριτήρια, αποφεύγοντας έτσι οποιαδήποτε πολιτική πίεση ή επιρροή. Δεύτερον, η χρηματοδοτική συμβολή του δημοσίου ελαχιστοποιείται, γεγονός που σημαίνει ότι τα προτεινόμενα έργα θα είναι είτε μέσω συμβάσεων παραχώρησης είτε μέσω Συμπράξεων Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ), με τον προϋπολογισμό τους να είναι τουλάχιστον 200 εκατ. ευρώ.
Οι Πρότυπες Προτάσεις παρουσιάζονται ως πιθανή λύση για το κυκλοφοριακό ζήτημα της Αττικής, δεδομένου ότι η χρηματοδότηση άλλων οδικών έργων μέσω του ΕΣΠΑ ή κοινοτικών ταμείων είναι περιορισμένη. Αυτό καταδεικνύει την ανάγκη να στηριχθούν τέτοια έργα κυρίως με εθνικούς πόρους, οι οποίοι, όπως γνωρίζουμε, είναι επίσης περιορισμένοι.
Οι Πρότυπες Προτάσεις αφορούν έργα που θα προτείνει και θα αναλάβει ο ιδιωτικός τομέας. Αυτές οι προτάσεις είναι κατάλληλες για έργα που δεν έχουν τη δυνατότητα να εξασφαλίσουν Ευρωπαϊκή χρηματοδότηση, όπως κάποιες οδικές κατασκευές στην Αττική. Η διαδικασία απαιτεί από τον ιδιώτη να υποβάλει την πρόταση του μέσω της αντίστοιχης ηλεκτρονικής πλατφόρμας. Αυτή η πρόταση περιλαμβάνει έναν φάκελο που περιγράφει το αντικείμενο της σύμβασης, αναλύει την οικονομική αξία της επένδυσης και περιέχει μελέτη κόστους-οφέλους. Επιπλέον, για την υποβολή της πρότυπης πρότασης απαιτείται η καταβολή παραβόλου υπέρ του Δημοσίου, το οποίο ανέρχεται σε ποσοστό 1‰ της προϋπολογισμένης αξίας του έργου. Εφόσον η πρόταση εγκριθεί, ακολουθεί η διαγωνιστική διαδικασία στην οποία μπορούν να συμμετάσχουν και άλλες εταιρείες.
