Ο Γιάννης Μπουτάρης γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη στις 6 Ιανουαρίου 1942 και υπηρέτησε ως ο 60ος Δήμαρχος της πόλης, συνδέοντας τη ζωή και τις δράσεις του με αυτή από τα μαθητικά του χρόνια μέχρι σήμερα. Είναι πτυχιούχος Χημείας από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, διπλωματούχος οινολόγος και κατέχει άριστες γνώσεις αγγλικών και γαλλικών.
Η οικογενειακή του καταγωγή είναι βλάχικη, από περιοχές όπως το Κρούσοβο (τις σημερινές ΠΓΔΜ), το Νυμφαίο Φλώρινας και την Μοσχόπολη (σήμερα στην Αλβανία). Ο προπάππος του, Ιωάννης Μπουτάρης, που ήταν έμπορος από το Νυμφαίο, συμμετείχε ενεργά στην Μακεδονική Επανάσταση (1866 – 1867) και ήταν ιδρυτικό μέλος της Νέας Φιλικής Εταιρείας. Φοίτησε στο δημοτικό σχολείο του Πειραματικού Σχολείου του ΑΠΘ και στο γυμνάσιο του Κολλεγίου Ανατόλια.
Από πολύ νωρίς, ο Γιάννης Μπουτάρης άφησε το στίγμα του σε διάφορους τομείς της ζωής στην πόλη.
Ήταν από τους ιδρυτές της “Ένωσης Πολιτών Θεσσαλονίκης” το 1992, η οποία προσπάθησε να αποτρέψει το μπαζώμα της παλιάς παραλίας της Θεσσαλονίκης. Εξελέγη για πρώτη φορά δημοτικός σύμβουλος το 2002 με τον συνδυασμό “Θεσσαλονίκη Τώρα” του Αγάπιου Σαχίνη, ενώ υπηρέτησε και ως υποψήφιος ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ το 2004.
Στις 7 Ιουλίου 2005, ίδρυσε τη δημοτική παράταξη “Πρωτοβουλία για τη Θεσσαλονίκη”, με την οποία εξελέγη δημοτικός σύμβουλος το 2006. Το 2009, εντάχθηκε στο βραχύβιο κόμμα “Δράση”, ενώ το 2010 κέρδισε τις εκλογές για τη δημαρχία, με επικεφαλής το συνδυασμό που δημιούργησε.
Ως πρόεδρος και ιδρυτικό μέλος (1992) της μη κερδοσκοπικής εταιρείας «Αρκτούρος», συνέβαλε στην προστασία της καφέ αρκούδας και της άγριας ζωής. Ήταν επίσης πρόεδρος της επιτροπής «Φύση 2000» και συμμετείχε στο “Εθνικό Κέντρο Περιβάλλοντος και Αειφόρου Ανάπτυξης” καθώς και στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης.
Το 2003 αναγνωρίστηκε ως “Ευρωπαίος Ήρωας” από το περιοδικό “ΤΙΜΕ” για την προσφορά του στη διάσωση του φυσικού περιβάλλοντος. 
Έχει υπηρετήσει και ως πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικού Οίνου, με πρωτοβουλία του οποίου η Ελλάδα απέκτησε κρασιά ονομασίας προέλευσης. Στη μνήμη των γονιών του, ίδρυσε ένα ίδρυμα για την προώθηση του ελληνικού κρασιού και υποστήριξε συνέδρια και άλλες εκδηλώσεις.
Τιμήθηκε ως «οινοποιός της χρονιάς» το 1996 στη Σουηδία και το 2003 στην Ελλάδα από την Ένωση Δημοσιογράφων Οίνου.
Σε μια ειλικρινής εξομολόγηση, μοιράστηκε ότι κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1980, υπήρξε εξαρτημένος από το αλκοόλ, αλλά απεξαρτήθηκε το 1991 και από τότε διατηρεί νηφαλιότητα.
