Ένας από τους πιο αιματηρούς πολέμους της αρχαιότητας, ο Πελοποννησιακός Πόλεμος, ολοκληρώθηκε σαν σήμερα, αφήνοντας ανεξίτηλα σημάδια στην ιστορία της Ελλάδας. Δείτε πώς η ιστορική αυτή σύγκρουση συνεχίζει να μας απασχολεί μέχρι σήμερα.
Το Τέλος του Πελοποννησιακού Πολέμου: Μια Καταστροφική Σύγκρουση
Σαν σήμερα, το 404 π.Χ., έληξε ο Πελοποννησιακός Πόλεμος, μια σύγκρουση που διήρκεσε 27 χρόνια και δίχασε τον ελληνικό κόσμο. Η Σπάρτη θριάμβευσε επί της εξουθενωμένης Αθήνας, σηματοδοτώντας το τέλος της αθηναϊκής ηγεμονίας και μια κρίσιμη καμπή στην ελληνική ιστορία. Οι ελληνικές πόλεις, αποδυναμωμένες, έγιναν ευάλωτες στους Μακεδόνες και αργότερα στους Ρωμαίους.
Ο Πελοποννησιακός Πόλεμος ήταν κάτι περισσότερο από μια διαμάχη μεταξύ Αθήνας και Σπάρτης. Ήταν ένας αρχαίος “παγκόσμιος πόλεμος”, που επηρέασε όλες τις ελληνικές πόλεις, με μάχες που εκτείνονταν από τη Μικρά Ασία ως τη Σικελία. Η σημασία του έγκειται όχι μόνο στις πολιτικές και στρατιωτικές του συνέπειες, αλλά και στην επιρροή του στην ανάπτυξη της ιστορικής επιστήμης.
Η Κληρονομιά του Θουκυδίδη
Ο Θουκυδίδης, ο ιστορικός του Πελοποννησιακού Πολέμου, ήταν ο πρώτος που επιχείρησε μια επιστημονική καταγραφή ενός πολέμου. Το έργο του, “Ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου”, παραμένει θεμέλιο της ιστοριογραφίας, λόγω του πλούσιου περιεχομένου και της μεθόδου του, που περιλαμβάνει την αναζήτηση αιτίων, την κριτική των πηγών και την ανάλυση των γεγονότων. Ο Ξενοφών συνέχισε την αφήγηση στα “Ελληνικά” μετά το 411 π.Χ.
Η Διένεξη των Ηγεμονιών και η Κατάληξη της Αθήνας
Μετά τους Περσικούς Πολέμους, η Αθήνα και η Σπάρτη κυριάρχησαν στη θάλασσα και στη ξηρά αντίστοιχα. Η αθηναϊκή επέκταση, η μετατροπή της Δηλιακής Συμμαχίας σε εργαλείο ηγεμονίας, η εμπορική της ανάπτυξη και η επιβολή της δημοκρατίας προκάλεσαν ανασφάλεια και αντίδραση. Οι Σπαρτιάτες, με τη στήριξη συμμάχων όπως η Κόρινθος και η Θήβα, κήρυξαν πόλεμο.
Η καθοριστική ήττα της Αθήνας ήρθε το 405 π.Χ. στη ναυμαχία των Αιγός Ποταμών, όπου ο Λύσανδρος κατέστρεψε τον αθηναϊκό στόλο. Η πείνα, η πολιορκία και η καταστροφή των τειχών σφράγισαν το τέλος της αθηναϊκής δόξας.
Ένας Πόλεμος που Τελείωσε 2.427 Χρόνια Μετά;
Παρόλο που η Αθήνα συνθηκολόγησε το 404 π.Χ., ο Πελοποννησιακός Πόλεμος τυπικά δεν είχε λήξει ποτέ επισήμως! Χρειάστηκαν 2.427 χρόνια για να υπογραφεί μια επίσημη συνθήκη ειρήνης, η οποία έγινε το 1996. Με πρωτοβουλία του τότε δημάρχου Αθηναίων Δημήτρη Αβραμόπουλου, υπογράφηκε μια συνθήκη ειρήνης με τον δήμαρχο Σπάρτης σε μια συμβολική τελετή:
«Σήμερα, 10 Μαρτίου 1996, στην πρωτεύουσα της Λακεδαίμονος, ο δήμαρχος Αθηναίων και ο δήμαρχος Σπαρτιατών εκφράζουν τη βαθύτατη θλίψη τους για την πολυαίμακτη σύρραξη των δύο κορυφαίων πόλεων της αρχαίας Ελλάδος και διακηρύττουν τη λήξη με όρους ισοτιμίας αναδρομικά του καταστροφικού εκείνου πολέμου.»
Από τη μάχη στους Αιγός Ποταμούς μέχρι τη συμβολική ειρήνη του 1996, ο Πελοποννησιακός Πόλεμος κουβαλά μία από τις μακροβιότερες ιστορικές σκιές, τερματίζοντας μόλις στις μέρες μας.
Η Απειλή της “Λυσιστράτης”
Ο Πελοποννησιακός Πόλεμος ενέπνευσε και τους δημιουργούς της εποχής. Ο Αριστοφάνης, στην κωμωδία του “Λυσιστράτη” (411 π.Χ.), περιγράφει τις γυναίκες της Αθήνας και της Σπάρτης να απέχουν από το σεξ, έως ότου οι άνδρες σταματήσουν τον πόλεμο. Αν και σατιρικό, το έργο αντανακλά την απόγνωση του λαού από τη μακρόχρονη σύρραξη.
