Η οδική ασφάλεια αποτελεί κορυφαία προτεραιότητα για κάθε σύγχρονη κοινωνία, και στην Ελλάδα, η πρόσφατη εντατικοποίηση των ελέγχων και η εφαρμογή του νέου Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας (ΚΟΚ) σηματοδοτούν μια αποφασιστική προσπάθεια για την αντιμετώπιση των επικίνδυνων συμπεριφορών στον δρόμο. Η εκστρατεία «Μηδενική ανοχή στη μη χρήση κράνους» της Ελληνικής Αστυνομίας, σε συνδυασμό με τις αυστηρότερες ποινές, φέρνει στο προσκήνιο την κρίσιμη σημασία της προστασίας των δικυκλιστών και των χρηστών ελαφρών προσωπικών ηλεκτρικών οχημάτων (ΕΠΗΟ). Αλλάζουν τα δεδομένα για χιλιάδες οδηγούς και συνεπιβάτες, με στόχο τη μείωση των τροχαίων ατυχημάτων και την αύξηση της συμμόρφωσης.
Εντατικοί Έλεγχοι και Χιλιάδες Παραβάσεις
Την εβδομάδα 22 έως 28 Σεπτεμβρίου 2025, η Ελληνική Αστυνομία διενήργησε 20.637 ελέγχους πανελλαδικά, στο πλαίσιο της συνεχόμενης εκστρατείας για τη μη χρήση κράνους. Τα αποτελέσματα είναι ενδεικτικά του μεγέθους του προβλήματος:
- Καταγράφηκαν 2.265 παραβάσεις σε οδηγούς που δεν φορούσαν κράνος.
- Μεταξύ αυτών, 48 παραβάσεις αφορούσαν διανομείς.
- Επιπλέον, σημειώθηκαν 322 παραβάσεις σε επιβάτες δικύκλων που δεν χρησιμοποιούσαν κράνος.
- Οι παραβάσεις αφορούσαν οδηγούς δικύκλων, επιβάτες, οδηγούς ελαφρών προσωπικών ηλεκτρικών οχημάτων (όπως πατίνια), καθώς και οδηγούς ATV («γουρούνες»).
Ο Νέος ΚΟΚ: Δρακόντειες Ποινές για την Οδική Ασφάλεια
Από τις 13 Σεπτεμβρίου, ο νέος ΚΟΚ έχει εισάγει αυστηρότερες ποινές, ειδικά για παραβάσεις που εγκυμονούν σοβαρούς κινδύνους για τη ζωή και τη σωματική ακεραιότητα. Η μη χρήση κράνους τιμωρείται πλέον με σημαντικά πρόστιμα και αφαίρεση άδειας.
- Για οδηγό δικύκλου χωρίς κράνος: Πρόστιμο 350 ευρώ και αφαίρεση άδειας οδήγησης για 30 ημέρες.
- Για οδηγό που δεν εξασφαλίζει τη χρήση κράνους από τον συνεπιβάτη: Οι ίδιες κυρώσεις.
- Για τον συνεπιβάτη που δεν φορά κράνος: Πρόστιμο 350 ευρώ.
- Για οδηγούς ελαφρών προσωπικών ηλεκτρικών οχημάτων (π.χ. ηλεκτρικά πατίνια) χωρίς κράνος: Πρόστιμο 30 ευρώ.
Η Επίδραση της Υποτροπής: Από 350 σε 2.000 Ευρώ
Μία από τις πιο σημαντικές καινοτομίες του νέου ΚΟΚ είναι η αυστηροποίηση των ποινών σε περίπτωση υποτροπής. Αυτό σημαίνει ότι οι επαναλαμβανόμενες παραβάσεις έχουν εκθετικά αυξανόμενο κόστος για τον παραβάτη:
- Δεύτερη παράβαση: Πρόστιμο 1.000 ευρώ και αφαίρεση διπλώματος για 180 ημέρες.
- Τρίτη παράβαση: Πρόστιμο 2.000 ευρώ και αφαίρεση άδειας οδήγησης για 12 μήνες.
Γεωγραφική Κατανομή των Παραβάσεων: Πού «έκαψε» περισσότερο η μη χρήση κράνους;
Οι έλεγχοι και οι παραβάσεις παρουσιάζουν σημαντικές γεωγραφικές διαφοροποιήσεις, αναδεικνύοντας περιοχές με εντονότερο πρόβλημα μη συμμόρφωσης:
- Αττική: 889 παραβάσεις, αναδεικνύοντας την πρωτεύουσα ως την περιοχή με τις περισσότερες καταγραφές, γεγονός που οφείλεται στην υψηλή κίνηση και τη χρήση δικύκλων.
- Ιόνια Νησιά: 302 παραβάσεις.
- Κρήτη: 238 παραβάσεις.
- Νότιο Αιγαίο: 202 παραβάσεις.
- Θεσσαλονίκη: 174 παραβάσεις.
- Δυτική Ελλάδα: 169 παραβάσεις.
- Κεντρική Μακεδονία: 146 παραβάσεις.
- Πελοπόννησος: 130 παραβάσεις.
- Θεσσαλία: 91 παραβάσεις.
- Ήπειρος και Στερεά Ελλάδα: 67 παραβάσεις (η καθεμία).
- Ανατολική Μακεδονία και Θράκη: 56 παραβάσεις.
- Βόρειο Αιγαίο: 45 παραβάσεις.
- Δυτική Μακεδονία: Μόλις 11 παραβάσεις.
Ανάλυση: Η σημασία της επαρκούς ενημέρωσης και η επίδραση στην καθημερινότητα
Η δέκατη τρίτη συνεχόμενη εβδομάδα εντατικών ελέγχων και ενημερωτικών δράσεων υπογραμμίζει τη συνέπεια της ΕΛ.ΑΣ. στην επιβολή του νόμου και την προώθηση της οδικής ασφάλειας. Η υψηλή συχνότητα παραβάσεων, ιδίως στην Αττική και τα τουριστικά Ιόνια Νησιά και την Κρήτη, αναδεικνύει την ανάγκη για συνεχή εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση. Ειδικά για τις τουριστικές περιοχές, η διασφάλιση της ασφαλείας των επισκεπτών που συχνά νοικιάζουν δίκυκλα, καθίσταται ακόμα πιο επιτακτική.
Οι αυστηρές κυρώσεις του νέου ΚΟΚ σκοπεύουν να λειτουργήσουν αποτρεπτικά. Η αύξηση των προστίμων και η αφαίρεση διπλώματος για μεγάλες χρονικές περιόδους, ειδικά στην περίπτωση υποτροπής, σηματοδοτούν μια στροφή προς την «μηδενική ανοχή» σε παραβάσεις που θέτουν σε άμεσο κίνδυνο την ανθρώπινη ζωή. Είναι πλέον σαφές ότι η τιμή της μη χρήσης κράνους δεν είναι μόνο χρηματική, αλλά συνεπάγεται και την απώλεια της δυνατότητας οδήγησης, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την καθημερινότητα και την επαγγελματική ζωή. Η ενσωμάτωση των ΕΠΗΟ στις διατάξεις του ΚΟΚ, έστω και με ηπιότερο πρόστιμο, αποτελεί επίσης ένα θετικό βήμα προς την ολοκληρωμένη προσέγγιση της οδικής ασφάλειας, καθώς η χρήση τους έχει εκτοξευθεί τα τελευταία χρόνια.
Τι ακολουθεί;
Οι εντατικοί έλεγχοι αναμένεται να συνεχιστούν, με την Ελληνική Αστυνομία να διαμηνύει ότι δεν θα υπάρξει καμία έκπτωση στην εφαρμογή του ΚΟΚ. Η πορεία των επόμενων εβδομάδων θα δείξει αν οι αυστηρότερες ποινές θα οδηγήσουν σε ουσιαστική αλλαγή της συμπεριφοράς των οδηγών και συνεπιβατών, μειώνοντας έτσι τον αριθμό των θυμάτων τροχαίων ατυχημάτων.
