Με την έναρξη της διάθεσης του πετρελαίου θέρμανσης, αναζωπυρώνονται οι συζητήσεις γύρω από τις διαφορές του με το πετρέλαιο κίνησης και, κυρίως, τους κινδύνους που εγκυμονεί η παράνομη χρήση του πρώτου σε οχήματα. Πέρα από τις σοβαρές κυρώσεις για φοροδιαφυγή, οι οδηγοί που επιλέγουν αυτή την πρακτική θέτουν σε άμεσο κίνδυνο τη λειτουργία του κινητήρα τους, αντιμετωπίζοντας δαπανηρές βλάβες.
Η διαχρονική παγίδα της τιμής: Γιατί το πετρέλαιο θέρμανσης είναι φθηνότερο;
Η διαφορά τιμής μεταξύ πετρελαίου θέρμανσης και κίνησης αποτελεί τον βασικότερο λόγο για τον οποίο οδηγοί, κυρίως παλαιότερα (ταξί, αγροτικά μηχανήματα), επιχείρησαν να εκμεταλλευτούν αυτή την ασυμφωνία. Αυτή την περίοδο, η μέση τιμή του πετρελαίου θέρμανσης κυμαίνεται στα 1,10 – 1,12 ευρώ/λίτρο, έναντι 1,535 ευρώ/λίτρο για το πετρέλαιο κίνησης. Η σημαντική αυτή απόκλιση οφείλεται στην μειωμένη φορολογική επιβάρυνση του πετρελαίου θέρμανσης, καθώς θεωρείται αγαθό πρώτης ανάγκης, με κοινωνικό χαρακτήρα. Ωστόσο, αυτή η οικονομική διαφορά δεν συνεπάγεται και ισοδυναμία στην ποιότητα ή τη σύνθεση των δύο καυσίμων.
Οι χημικές διαφορές: Περισσότερο από ένα απλό “χρώμα”
Πέρα από την εμφανή διαφορά στο χρώμα (κόκκινο το θέρμανσης, πράσινο το κίνησης), οι ουσιώδεις διαφορές βρίσκονται στη χημική τους σύσταση. Αυτές οι διαφορές είναι καθοριστικές για την απόδοση και την υγεία ενός κινητήρα ντίζελ:
- Αριθμός κετανίων: Το πετρέλαιο κίνησης έχει υψηλότερο αριθμό κετανίων, που εξασφαλίζει την ορθή και αποδοτική ανάφλεξη του καυσίμου στον κινητήρα.
- Ιξώδες: Το πετρέλαιο κίνησης έχει ειδικά χαρακτηριστικά ιξώδους, απαραίτητα για τη σωστή λίπανση και λειτουργία των ευαίσθητων εξαρτημάτων του συστήματος ψεκασμού.
- Περιεκτικότητα σε θείο: Το πετρέλαιο κίνησης έχει σημαντικά μειωμένη περιεκτικότητα σε θείο. Η υψηλή περιεκτικότητα σε θείο του πετρελαίου θέρμανσης είναι ιδιαίτερα επιζήμια για τους σύγχρονους κινητήρες και το περιβάλλον.
Ανάλυση: Η μειωμένη περιεκτικότητα σε θείο στο πετρέλαιο κίνησης δεν είναι τυχαία. Αποτελεί αποτέλεσμα των αυστηρών περιβαλλοντικών προδιαγραφών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι οποίες απαιτούν τη χρήση καθαρότερων καυσίμων για τη μείωση των εκπομπών ρύπων, ιδίως οξειδίων του θείου (SOx), που συμβάλλουν στην όξινη βροχή και την ατμοσφαιρική ρύπανση.
Οι δαπανηρές συνέπειες της παράνομης χρήσης στους σύγχρονους κινητήρες
Η χρήση πετρελαίου θέρμανσης σε σύγχρονα αυτοκίνητα ντίζελ έχει καταστροφικές συνέπειες, οδηγώντας σε κοστοβόρες βλάβες και μειώνοντας δραματικά τη διάρκεια ζωής του κινητήρα. Συγκεκριμένα, επηρεάζονται:
- Σύστημα ψεκασμού υψηλής πίεσης: Τα μπεκ και η τρόμπα καυσίμου είναι εξαιρετικά ευαίσθητα στη σύνθεση του καυσίμου. Το πετρέλαιο θέρμανσης, λόγω των διαφορετικών χαρακτηριστικών του, προκαλεί φθορά και εν τέλει βλάβη.
- Φίλτρο συγκράτησης μικροσωματιδίων (DPF): Η υψηλότερη περιεκτικότητα σε θείο και άλλες ουσίες στο πετρέλαιο θέρμανσης φράσσει και καταστρέφει το DPF, ένα από τα ακριβότερα εξαρτήματα των σύγχρονων ντίζελ.
- Βαλβίδα ανακύκλωσης καυσαερίων (EGR): Επηρεάζεται αρνητικά η λειτουργία και η μακροζωία της βαλβίδας EGR, λόγω των αυξημένων εναποθέσεων.
- Λίπανση μηχανικών μερών: Η διαφορετική λιπαντική ικανότητα του πετρελαίου θέρμανσης επηρεάζει τη λίπανση κρίσιμων εξαρτημάτων, όπως ο τούρμπο κινητήρας, οδηγώντας σε πρόωρη φθορά.
Ανάλυση: Το αυξημένο κόστος επισκευής αυτών των εξαρτημάτων, το οποίο μπορεί να φτάσει σε χιλιάδες ευρώ, καθιστά την αρχική “εξοικονόμηση” από την αγορά φθηνότερου καυσίμου μια οικονομικά καταστροφική επιλογή.
Οι νομικές κυρώσεις: Ένα υψηλό τίμημα για τη φοροδιαφυγή
Πέρα από τις μηχανικές βλάβες, η χρήση πετρελαίου θέρμανσης αντί κίνησης συνιστά φοροδιαφυγή και επισύρει αυστηρές νομικές ποινές. Οι αρμόδιες αρχές πραγματοποιούν ελέγχους, και στην περίπτωση εντοπισμού παράνομης χρήσης:
- Αφαίρεση άδειας κυκλοφορίας: Αφαιρείται η άδεια κυκλοφορίας του οχήματος για ένα έτος.
- Υποτροπή: Σε περίπτωση επανάληψης της παράβασης, η άδεια κυκλοφορίας αφαιρείται οριστικά.
- Πρόστιμα: Επιβάλλονται βαριά πρόστιμα στον ιδιοκτήτη του οχήματος.
- Κυρώσεις για πρατήρια: Ελάχιστα πρατήρια που παρανομούν πωλώντας πετρέλαιο θέρμανσης αντί κίνησης αντιμετωπίζουν επίσης αυστηρές κυρώσεις.
Στο πλαίσιο της καταπολέμησης της διακίνησης λαθραίων καυσίμων, οι έλεγχοι γίνονται ολοένα και πιο συστηματικοί, με τη χρήση ειδικών μηχανημάτων που ανιχνεύουν την παρουσία δεικτών στο καύσιμο. Οι «δείκτες» αυτοί προστίθενται στο πετρέλαιο θέρμανσης για να διευκολύνουν τον εντοπισμό της παράνομης χρήσης του. Οποιαδήποτε απόπειρα “ξεπλύματος” του καυσίμου με χημικά, εκτός του ότι είναι επικίνδυνη για τον κινητήρα, είναι συνήθως ανεπιτυχής απέναντι στα σύγχρονα μέσα ελέγχου.
Τελική εκτίμηση και συμβουλή
Στην εκτίμηση του συντάκτη, η ενδεχόμενη βραχυπρόθεσμη οικονομική «ελάφρυνση» από τη χρήση πετρελαίου θέρμανσης είναι μηδαμινή σε σχέση με το υψηλό κόστος επισκευών και τις βαριές νομικές κυρώσεις. Η ορθή επιλογή καυσίμου όχι μόνο διασφαλίζει την καλή λειτουργία του οχήματος και την τήρηση των περιβαλλοντικών προτύπων, αλλά προστατεύει και τους οδηγούς από απρόβλεπτες και πολυέξοδες περιπέτειες. Η επιλογή του κατάλληλου καυσίμου αποτελεί ζήτημα τόσο περιβαλλοντικής συνείδησης όσο και υπεύθυνης οδήγησης.
