Η ενεργειακή δημοκρατία και το μέλλον της εκπαίδευσης στην πρωτεύουσα βρέθηκαν στο επίκεντρο της πρόσφατης Ειδικής Συνεδρίασης Λογοδοσίας του Δήμου Αθηναίων, με τον Δήμαρχο Χάρη Δούκα να εκφράζει έντονες ανησυχίες για την πορεία κρίσιμων προγραμμάτων και αποφάσεων που επηρεάζουν άμεσα τους πολίτες.
Η χαμένη ευκαιρία των Ενεργειακών Κοινοτήτων: 100 εκατ. ευρώ στον “αέρα”
Μία από τις σημαντικότερες αποκαλύψεις της συνεδρίασης αφορά την απένταξη προγράμματος 100 εκατομμυρίων ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, πόροι που προορίζονταν για την ενίσχυση των ενεργειακών κοινοτήτων στην Ελλάδα. Ο Δήμαρχος Αθηναίων, Χάρης Δούκας, χαρακτήρισε το γεγονός ως «μείζον θέμα πολιτικής αποτυχίας» και «επιβεβαίωση της εχθρικής στάσης της κυβέρνησης στα θέματα της ενεργειακής δημοκρατίας».
Αρχικά, το πρόγραμμα είχε ανακοινωθεί με «τυμπανοκρουσίες», ως ένας σημαντικός μοχλός για την προώθηση των ενεργειακών κοινοτήτων. Ωστόσο, η απόφαση της ηγεσίας του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας να δεσμεύσει τα κονδύλια για το εγχείρημα «Απόλλων» – το οποίο, κατά τον Δήμαρχο, ήταν «αμφίβολης αποτελεσματικότητας» – οδήγησε στην αδυναμία τήρησης των χρονοδιαγραμμάτων και στην τελική απένταξη του συνόλου του ποσού.
Ανάλυση: Η απώλεια αυτών των κεφαλαίων είναι ιδιαίτερα κρίσιμη, καθώς οι ενεργειακές κοινότητες αποτελούν ένα βασικό εργαλείο για την αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας, τη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος και την προώθηση της τοπικής ανάπτυξης μέσω της συμμετοχής των πολιτών. Η Ευρωπαϊκή Οδηγία για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (RED II) ενθαρρύνει τη δημιουργία τέτοιων σχημάτων, αναγνωρίζοντας τον ρόλο τους στη μετάβαση σε ένα βιώσιμο ενεργειακό σύστημα. Η Ελλάδα, στο πλαίσιο αυτό, φαίνεται να παλινδρομεί.
Διεθνής καταδίκη και εγχώριες επιπτώσεις
Η αποτυχία αυτή έχει σοβαρές επιπτώσεις και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, καθώς:
Ο Δήμαρχος τόνισε ότι η κατάσταση αυτή δεν είναι απλώς «διαχειριστική αποτυχία», αλλά «απτή απόδειξη μιας πολιτικής που υπονομεύει συνειδητά τη συμμετοχή των πολιτών». Πρόσθεσε μάλιστα ότι τα κονδύλια αυτά προορίζονταν για τους «ενεργειακά φτωχούς» και «ενεργειακά ευάλωτους», ώστε να μεδενιστεί το ενεργειακό τους κόστος.
Συγκριτική Ανάλυση: Σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Γερμανία ή η Δανία, οι ενεργειακές κοινότητες αποτελούν βασικό πυλώνα της ενεργειακής μετάβασης, με ισχυρή κρατική υποστήριξη και εύκολη πρόσβαση σε χρηματοδοτικά εργαλεία. Αντίθετα, στην Ελλάδα, η απένταξη ενός τόσο σημαντικού προγράμματος σηματοδοτεί μια σημαντική οπισθοδρόμηση και δημιουργεί ένα κλίμα αβεβαιότητας για όσους επιθυμούν να επενδύσουν στην τοπική παραγωγή ενέργειας και την ενεργειακή αυτονομία.
Ο Δήμος Αθηναίων, παρά την αποτυχία του εθνικού προγράμματος, αναζητά πλέον εναλλακτικές λύσεις για τη χρηματοδότηση των ενεργειακών κοινοτήτων, στρεφόμενος σε ευρωπαϊκά ανταγωνιστικά προγράμματα και το Πράσινο Ταμείο. Επιπλέον, μέσω της Αναπτυξιακής του Εταιρείας, έχει θεσπίσει το Γραφείο Καταπολέμησης της Ενεργειακής Φτώχειας, όπου με ίδιους πόρους χρηματοδοτεί τον μηδενισμό των δημοτικών τελών για τους πιο ευάλωτους πολίτες.
Προσβλητικές πρακτικές και νομικές ενέργειες
Σε μια αναφορά του που εγείρει περαιτέρω ερωτήματα, ο Δήμαρχος έκανε λόγο για «προσβλητική» συμπεριφορά, σημειώνοντας: «Βάζετε θέμα ότι εμείς δημιουργήσαμε πρόβλημα στην διοίκηση, γιατί δεν πουλούσαμε ‘μπιρ παρά’. Αυτό θέλατε. Να πουλάτε φιλέτα ‘μπιρ παρά’ για να μη δημιουργούμε προβλήματα.» Ο κ. Δούκας κατέστησε σαφές ότι ο Δήμος θα κινηθεί νομικά για να εξετάσει τη συνταγματικότητα αυτών των πρακτικών.
Ψήφισμα για τις συγχωνεύσεις σχολείων: Αντίσταση στην Αθηναϊκή Εκπαίδευση
Πέρα από τα ενεργειακά ζητήματα, το Δημοτικό Συμβούλιο ενέκρινε ομόφωνα ψήφισμα εκφράζοντας την αντίθεσή του στην πρόθεση του Υπουργείου Παιδείας για τη συγχώνευση τμημάτων Δημοτικών σχολείων στην Α’ Αθήνα.
Το ψήφισμα χαρακτηρίζει την ενέργεια ως «απαράδεκτη» για διάφορους λόγους:
- Πραγματοποιείται σχεδόν δύο μήνες μετά την έναρξη της σχολικής χρονιάς, προκαλώντας αναστάτωση.
- Δεν λαμβάνονται υπόψη οι μαθητές με Ειδικές Παιδαγωγικές Ανάγκες, κάτι που δημιουργεί σοβαρά προβλήματα ένταξης και μάθησης.
- Επηρεάζεται αρνητικά η ομαλή λειτουργία των ολοήμερων σχολείων, τα οποία είναι κρίσιμα για τους εργαζόμενους γονείς.
Το Δημοτικό Συμβούλιο ζητά την άμεση διακοπή της σχετικής διαδικασίας από το αρμόδιο Υπουργείο, τονίζοντας ότι η εκπαίδευση των μαθητών δεν πρέπει να γίνεται αντικείμενο πρόχειρων και αιφνιδιαστικών αποφάσεων.
