Ο Ενιαίος Φόρος Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝΦΙΑ) του 2026 αναμένεται να φέρει σημαντικές αλλαγές για εκατομμύρια Έλληνες φορολογουμένους, με ειδικές προβλέψεις που αναδιανέμουν το φορολογικό βάρος. Η νέα διαμόρφωση του φόρου στοχεύει σε ελάφρυνση συγκεκριμένων κοινωνικών και γεωγραφικών ομάδων, ενώ παράλληλα επιβάλλει αυξημένες υποχρεώσεις σε άλλες, σηματοδοτώντας μια πιο στοχευμένη φορολογική πολιτική στον τομέα των ακινήτων.
Οι Κερδισμένοι: Στοχευμένες Ελαφρύνσεις και Κοινωνική Ευαισθησία
Οι βασικοί δικαιούχοι εκπτώσεων στον ΕΝΦΙΑ 2026 είναι ομάδες που η πολιτεία επιδιώκει να στηρίξει, είτε λόγω εισοδηματικών κριτηρίων είτε λόγω της γεωγραφικής θέσης των ακινήτων τους, είτε λόγω της ευαισθητοποίησης σε θέματα προστασίας από φυσικές καταστροφές. Συγκεκριμένα:
- Πάνω από ένα εκατομμύριο φορολογούμενοι με κύρια κατοικία σε 12.720 οικισμούς της χώρας με πληθυσμό έως 1.500 κατοίκους, θα δουν σημαντικές μειώσεις. Αυτή η πρόβλεψη ενισχύει την αποκέντρωση και στηρίζει την περιφέρεια.
- Περίπου 400.000 νοικοκυριά που έχουν ασφαλίσει τα σπίτια τους από φυσικές καταστροφές θα επωφεληθούν από εκπτώσεις. Analysis: Αυτή η ρύθμιση αποτελεί ένα σαφές κίνητρο για την αύξηση της ιδιωτικής ασφάλισης έναντι των κλιματικών κινδύνων, μετατοπίζοντας μέρος του βάρους της αποκατάστασης ζημιών από το δημόσιο στον ιδιωτικό τομέα.
- Όσοι διαθέτουν πολύ χαμηλά εισοδήματα προβλέπεται να τύχουν εκπτώσεων, ενισχύοντας την κοινωνική δικαιοσύνη στο φορολογικό σύστημα.
Για τις παραπάνω κατηγορίες, οι προβλεπόμενες εκπτώσεις αναμένεται να φτάσουν ή και να ξεπεράσουν το 50%, προσφέροντας μια ανάσα στον οικογενειακό προϋπολογισμό. Επιπλέον, οι ιδιοκτήτες ακινήτων που έχουν υποστεί ζημιές από φυσικές καταστροφές απαλλάσσονται πλήρως από την καταβολή του φόρου, μια πάγια ρύθμιση που ανακουφίζει τους πληγέντες.
Οι “Χαμένοι” και οι Νέες Επιβαρύνσεις
Από την άλλη πλευρά, ορισμένες κατηγορίες φορολογουμένων θα κληθούν να αντιμετωπίσουν είτε την πρώτη επιβολή φόρου είτε αυξημένο ΕΝΦΙΑ. Αυτό αφορά κυρίως:
- Αυτούς που απέκτησαν ακίνητα με αγορά, γονική παροχή, δωρεά ή κληρονομιά. Για όσους ειδικότερα αγόρασαν ακίνητα αξίας άνω των 400.000 ευρώ, προβλέπεται πρόσθετος φόρος, σηματοδοτώντας μια αναπροσαρμογή του βάρους προς τα ακριβότερα ακίνητα.
- Όσοι απέκτησαν εμπράγματα δικαιώματα (πλήρη ή ψιλή κυριότητα, επικαρπία) θα δουν επίσης αλλαγές.
- Φορολογούμενοι που «τακτοποίησαν» αυθαίρετους χώρους θα υπολογίσουν τον ΕΝΦΙΑ στη νέα, μεγαλύτερη επιφάνεια που δηλώθηκε στο Ε9. Analysis: Αυτή η πρόβλεψη ενισχύει την επιτυχή προσπάθεια νομιμοποίησης αυθαιρέτων, φέρνοντας παράλληλα τα συγκεκριμένα ακίνητα στο δίκτυο της φορολογίας τους, κλείνοντας προηγούμενες “παραθυράκια”.
Προθεσμίες και Διορθώσεις: Το Ε9 στο Επίκεντρο
Οι φορολογούμενοι έχουν στη διάθεσή τους έναν σημαντικό χρονικό ορίζοντα για να προχωρήσουν σε τυχόν διορθώσεις στα δηλωτικά τους στοιχεία ακινήτων. Συγκεκριμένα, έως τις 31 Ιανουαρίου 2026, μπορούν να προβούν σε διορθώσεις, προσθήκες ή διαγραφές στο Ε9. Η ορθή καταγραφή των στοιχείων στο Ε9 είναι κρίσιμη, καθώς πάνω σε αυτή τη δήλωση βασίζεται ο υπολογισμός του νέου φόρου. In the author’s assessment: Η έγκαιρη και ακριβής επικαιροποίηση του Ε9 μπορεί να αποτρέψει αναδρομικές επιβαρύνσεις ή λάθη στον υπολογισμό, συμβάλλοντας στην ομαλή έκδοση του ΕΝΦΙΑ. Υπενθυμίζεται ότι η πλατφόρμα του Ε9 είναι προσβάσιμη μέσω της εφαρμογής “Δήλωση Στοιχείων Ακινήτων” στην ψηφιακή πύλη της ΑΑΔΕ.
Η προσαρμογή στον ΕΝΦΙΑ του 2026 απαιτεί προσοχή και ενημέρωση από όλους τους εμπλεκόμενους, καθώς οι αλλαγές δείχνουν μια προσπάθεια για πιο δίκαιη και στοχευμένη κατανομή του φορολογικού βάρους στην ακίνητη περιουσία.
