Η ασφάλεια του Πυρηνικού Σταθμού της Ζαπορίζια τίθεται ξανά στο επίκεντρο, καθώς οι εργασίες αποκατάστασης της ηλεκτροδότησης αναδεικνύουν την κρίσιμη εξάρτηση της εγκατάστασης από εξωτερικές πηγές ενέργειας εν μέσω πολεμικών συγκρούσεων. Η πρόσφατη συμφωνία για κατάπαυση του πυρός επιτρέπει την πολυπόθητη επισκευή, αλλά η ευάλωτη κατάσταση του μεγαλύτερου πυρηνικού σταθμού της Ευρώπης παραμένει πηγή διεθνούς ανησυχίας.
Η Εκκίνηση των Επισκευών και ο Ρόλος του ΔΟΑΕ
Μετά από σχεδόν τέσσερις εβδομέδες απομόνωσης από το εξωτερικό δίκτυο, οι εργασίες αποκατάστασης των γραμμών ηλεκτροδότησης στον υπό ρωσικό έλεγχο πυρηνικό σταθμό της Ζαπορίζια ξεκίνησαν το Σάββατο. Η εξέλιξη αυτή κατέστη δυνατή χάρη σε μια συμφωνία κατάπαυσης του πυρός μεταξύ των αντιμαχόμενων πλευρών στην περιοχή, όπως ανακοίνωσε ο επικεφαλής του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ), Ραφαέλ Γκρόσι, μέσω ανάρτησης στην πλατφόρμα Χ (πρώην Twitter). Ο ΔΟΑΕ εκτιμά ότι οι επισκευές θα διαρκέσουν περίπου μία εβδομάδα.
Η Χρονική Διάρκεια της Αποσύνδεσης και οι Συνέπειες
Ο πυρηνικός σταθμός της Ζαπορίζια, ο οποίος κατέχεται από ρωσικές δυνάμεις από τον Μάρτιο του 2022, αποσυνδέθηκε από το δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας στις 23 Σεπτεμβρίου. Αυτή η αποσύνδεση ήταν η δέκατη κατά σειρά, αλλά ταυτόχρονα η μακροβιότερη περίοδος που ο σταθμός βρίσκεται πλήρως αποκομμένος από εξωτερική ηλεκτροδότηση από την έναρξη του πολέμου.
Αυτή η κατάσταση καταδεικνύει την αυξημένη επισφάλεια στην οποία βρίσκεται η εγκατάσταση, καθώς η σταθερή τροφοδοσία είναι ζωτικής σημασίας για την ψύξη των αντιδραστήρων και τη λειτουργία των συστημάτων ασφαλείας. Η απουσία της σταθερής ηλεκτροδότησης αναγκάζει τον σταθμό να εξαρτάται αποκλειστικά από επτά γεννήτριες έκτακτης ανάγκης, οι οποίες, σύμφωνα με τον ΔΟΑΕ, παρέχουν την απαραίτητη ενέργεια και διατηρούν τα επίπεδα ραδιενέργειας σε φυσιολογικά πλαίσια.
Ανάλυση: Γιατί η Ηλεκτροδότηση Είναι Ζωτικής Σημασίας
Η εξωτερική ηλεκτροδότηση ενός πυρηνικού σταθμού δεν είναι απλώς θέμα λειτουργικότητας, αλλά κυρίως θέμα ασφάλειας. Οι πυρηνικοί αντιδραστήρες, ακόμα και όταν δεν παράγουν ενέργεια, χρειάζονται συνεχή ψύξη για να αποφευχθεί η υπερθέρμανση του πυρήνα, ένα φαινόμενο που θα μπορούσε να οδηγήσει σε τήξη και απελευθέρωση ραδιενεργών υλικών. Αυτή η ανάγκη για ψύξη, γνωστή και ως “απομάκρυνση υπολειμματικής θερμότητας”, είναι μια θεμελιώδης αρχή της πυρηνικής ασφάλειας. Η εξάρτηση από γεννήτριες ντίζελ για παρατεταμένες περιόδους αυξάνει τον κίνδυνο βλάβης, έλλειψης καυσίμων ή άλλων τεχνικών προβλημάτων, θέτοντας σε κίνδυνο όχι μόνο την Ουκρανία, αλλά και γειτονικές χώρες.
Αλληλοκατηγορίες και Διεθνείς Ανησυχίες
Οι δηλώσεις του Ουκρανού προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι στις αρχές Οκτωβρίου είχαν προκαλέσει ανησυχία, με τη Μόσχα να ανταπαντά ότι η κατάσταση ήταν «υπό έλεγχο». Η Ρωσία και η Ουκρανία αλληλοκατηγορούνται εδώ και μήνες για τα πλήγματα στην περιοχή του σταθμού, με κάθε πλευρά να αποδίδει την ευθύνη για την αποσύνδεση από το δίκτυο στην άλλη. Αυτή η ρητορική επιδείνωσης υπογραμμίζει την αδυναμία εξεύρεσης κοινού τόπου ακόμα και σε θέματα τόσο κρίσιμα όσο η πυρηνική ασφάλεια. (Πηγή: Καθημερινή)
Πρόταση για Διεθνή Ζώνη Ασφαλείας
Analysis: Η επανειλημμένη αποσύνδεση του σταθμού από το δίκτυο, καθώς και οι συνεχιζόμενες στρατιωτικές επιχειρήσεις στην ευρύτερη περιοχή, ενισχύουν την επιχειρηματολογία για τη δημιουργία μιας αποστρατιωτικοποιημένης ζώνης ή μιας ειδικής ζώνης ασφαλείας γύρω από τον σταθμό. Μια τέτοια ζώνη, υπό τη διαρκή εποπτεία διεθνών παρατηρητών, θα μπορούσε να διασφαλίσει την ακεραιότητα της υποδομής, την ασφαλή πρόσβαση για συντήρηση και την απρόσκοπτη ηλεκτροδότηση, ελαχιστοποιώντας τον κίνδυνο ενός πυρηνικού ατυχήματος. Αυτή η ιδέα έχει προταθεί στο παρελθόν από τον ΔΟΑΕ, αλλά προσκρούει στην έλλειψη συμφωνίας μεταξύ των εμπόλεμων πλευρών.
