Η θανατική ποινή παραμένει ένα από τα πιο αμφιλεγόμενα ζητήματα στις Ηνωμένες Πολιτείες, με τις πρόσφατες εκτελέσεις στη Φλόριντα και το Μιζούρι να φέρνουν ξανά στο προσκήνιο τη συζήτηση για την ηθική, τη νομιμότητα και την αποτελεσματικότητα αυτής της ύψιστης κύρωσης. Ο αριθμός των εκτελέσεων το τρέχον έτος έχει φτάσει σε επίπεδα που δεν έχουν παρατηρηθεί εδώ και μια δεκαετία, εντείνοντας τις ανησυχίες διεθνών οργανισμών και υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Αυξανόμενος Αριθμός Εκτελέσεων: Μια Δεκαετία Ρεκόρ
Οι Ηνωμένες Πολιτείες καταγράφουν ένα αξιοσημείωτο άλμα στον αριθμό των εκτελέσεων εντός του τρέχοντος έτους. Με τις δύο πρόσφατες εκτελέσεις σε Φλόριντα και Μιζούρι, ο συνολικός αριθμός φτάνει τις 37 από την αρχή του έτους. Αυτό το νούμερο σηματοδοτεί το υψηλότερο επίπεδο από το 2013, όταν είχαν καταγραφεί 39 εκτελέσεις. Ο προγραμματισμός για επιπλέον δύο εκτελέσεις αυτή την εβδομάδα σε Μισισιπή και Αριζόνα, καθώς και οκτώ συνολικά μέχρι το τέλος Δεκεμβρίου, υποδηλώνει μια τάση εντατικοποίησης της εφαρμογής της θανατικής ποινής.
Οι Πρόσφατες Υποθέσεις: Σάμιουελ Σμίδερς και Λανς Σόκλι
Δύο υποθέσεις ήρθαν πρόσφατα στο φως:
- Στη Φλόριντα, ο 72χρονος Σάμιουελ Σμίδερς εκτελέστηκε για τη δολοφονία δύο ιερόδουλων το 1996, των Κρίστι Κάουαν και Ντενίς Ρόουτς. Τα θύματα βρέθηκαν στραγγαλισμένα σε ιδιοκτησία όπου ο Σμίδερς εργαζόταν ως κηπουρός.
- Στο Μιζούρι, ο 48χρονος Λανς Σόκλι εκτελέστηκε για τη δολοφονία του αστυνομικού Καρλ Γκρέιαμ το 2005. Ο Σόκλι διατήρησε την αθωότητά του μέχρι τέλους. Αστυνομικός Γκρέιαμ διερευνούσε την εμπλοκή του Σόκλι σε ένα θανατηφόρο τροχαίο ατύχημα ένα χρόνο νωρίτερα, όταν βρέθηκε δολοφονημένος έξω από το σπίτι του.
Οι Αμφιλεγόμενες Διαδικασίες και Μέθοδοι Εκτέλεσης
Η υπόθεση του Λανς Σόκλι αναδεικνύει μια σημαντική νομική ανωμαλία: καταδικάστηκε σε θάνατο παρά την έλλειψη αδιάσειστων αποδεικτικών στοιχείων, σύμφωνα με την υπεράσπιση, και χωρίς ομόφωνη απόφαση των ενόρκων για την ποινή. Το Μιζούρι είναι μία από τις λίγες πολιτείες των ΗΠΑ που επιτρέπει την επιβολή της θανατικής ποινής χωρίς τη σύμφωνη γνώμη όλων των ενόρκων, ένα σημείο που εγείρει σοβαρά ερωτήματα για τη δικαιοσύνη της διαδικασίας.
Σχετικά με τις μεθόδους εκτέλεσης:
- Η πλειονότητα των φετινών εκτελέσεων (31) έχουν γίνει μέσω θανάσιμης ένεσης χημικών ουσιών.
- Τέσσερις εκτελέσεις πραγματοποιήθηκαν με εισπνοή αζώτου, μια νέα και εξαιρετικά αμφιλεγόμενη μέθοδο. Ειδικοί του ΟΗΕ την έχουν χαρακτηρίσει ως μορφή «βασανιστηρίου». Η μέθοδος χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά στην Αλαμπάμα το 2024.
- Δύο εκτελέσεις έγιναν με εκτελεστικά αποσπάσματα στη Νότια Καρολίνα, μέθοδος που δεν είχε χρησιμοποιηθεί στην χώρα από το 2010.
Ανάλυση: Το Ευρύτερο Θεσμικό Πλαίσιο
Αυτή η αύξηση στον αριθμό των εκτελέσεων έρχεται σε ένα πλαίσιο όπου η θανατική ποινή έχει καταργηθεί σε 23 από τις 50 πολιτείες των ΗΠΑ. Επιπλέον, τρεις πολιτείες (Καλιφόρνια, Όρεγκον, Πενσυλβάνια) έχουν επιβάλει μορατόριουμ στην εφαρμογή της, μέσω αποφάσεων των κυβερνητών τους. Αυτό αναδεικνύει ένα έντονο γεωγραφικό χάσμα στην προσέγγιση της θανατικής ποινής, με τις νοτιοανατολικές και κεντρικές πολιτείες να παραμένουν οι πιο ενεργές στην εφαρμογή της.
Στην εκτίμηση του συντάκτη: Η επαναφορά μεθόδων εκτέλεσης όπως η εισπνοή αζώτου και τα εκτελεστικά αποσπάσματα, σε συνδυασμό με την επιβολή της ποινής θανάτου χωρίς ομόφωνη κρίση ενόρκων σε ορισμένες πολιτείες, υποδηλώνει μια αναβίωση ή, τουλάχιστον, μια εδραίωση πιο σκληρών πρακτικών στο αμερικανικό σύστημα ποινικής δικαιοσύνης. Αυτό είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό, δεδομένων των αυξανόμενων διεθνών πιέσεων για την κατάργηση της θανατικής ποινής και την εφαρμογή πιο ανθρωπιστικών ποινικών πολιτικών.
Πρόσθετο πλαίσιο: Ιστορικά, οι ΗΠΑ έχουν αντιμετωπίσει έντονες κριτικές από διεθνείς οργανισμούς, όπως ο ΟΗΕ και η Διεθνής Αμνηστία, για τη χρήση της θανατικής ποινής, ιδίως όσον αφορά στις μεθόδους εκτέλεσης και στις περιπτώσεις όπου υπάρχουν αμφιβολίες για την ενοχή των καταδικασθέντων. Η τάση αυτή σηματοδοτεί μια δυνητική απομάκρυνση από τις παγκόσμιες προσπάθειες για τον περιορισμό ή την πλήρη κατάργηση της θανατικής ποινής, γεγονός που μπορεί να επηρεάσει τις διπλωματικές σχέσεις και την εικόνα των ΗΠΑ στο διεθνές στερέωμα.
