Ο πόλεμος στην Ουκρανία εισέρχεται σε νέα φάση, με τη Ρωσία να διεκδικεί σημαντικά εδαφικά κέρδη και να ανακοινώνει τη διατήρηση της στρατηγικής πρωτοβουλίας. Οι δηλώσεις του Βλαντίμιρ Πούτιν αναδεικνύουν την κλιμάκωση της σύγκρουσης και εγείρουν ερωτήματα για την πορεία των πολεμικών επιχειρήσεων και τις επιπτώσεις στην ευρύτερη γεωπολιτική σκηνή.
Η Ρωσική Αφήγηση: Εδαφικά Κέρδη και Στρατηγική Πρωτοβουλία
Ο Ρώσος πρόεδρος, Βλαντίμιρ Πούτιν, ανακοίνωσε πρόσφατα, κατά τη διάρκεια συνάντησης με στρατιωτικούς αξιωματούχους, ότι από την αρχή του έτους, οι ρωσικές δυνάμεις έχουν καταλάβει σχεδόν 5.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα ουκρανικού εδάφους. Πιο συγκεκριμένα, έκανε λόγο για 4.900 τ.χλμ. και 212 κοινότητες, υπογραμμίζοντας ότι η Μόσχα διατηρεί πλήρως τη στρατηγική πρωτοβουλία στο πεδίο των μαχών.
Η ανακοίνωση αυτή συνοδεύτηκε από την είδηση της κατάληψης δύο επιπλέον χωριών, ενώ ο αρχηγός του γενικού επιτελείου, Βαλέρι Γκεράσιμοφ, ενημέρωσε τον Πούτιν για προέλαση των ρωσικών στρατευμάτων σε όλα τα μέτωπα. Σύμφωνα με τον Γκεράσιμοφ:
- Υπάρχει προώθηση προς τις πόλεις Σίβερσκ και Κοστιαντίνιφκα στην περιφέρεια Ντονέτσκ.
- Οι ουκρανικές δυνάνονται εκδιώκονται από την πόλη Κουπιάνσκ.
- Συνεχίζεται η προέλαση σε Ζαπορίζια και Ντνιπροπετρόφσκ.
- Γίνονται ενέργειες για τη δημιουργία ζωνών ασφαλείας στις περιφέρειες Σούμι και Χάρκοβο, κοντά στα ρωσικά σύνορα.
Αυτές οι εξελίξεις, αν επιβεβαιωθούν ανεξάρτητα, υποδηλώνουν μια σημαντική αλλαγή στο ισοζύγιο δυνάμεων στο έδαφος.
Οι Στόχοι της Ειδικής Στρατιωτικής Επιχείρησης
Ο Πούτιν επανέλαβε ότι οι στόχοι της Ρωσίας παραμένουν αμετάβλητοι από την έναρξη της «ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης» τον Φεβρουάριο του 2022. Αυτοί οι στόχοι, όπως τους θέτει η ρωσική πλευρά, περιλαμβάνουν την «αποναζιστικοποίηση» και την «αποστρατιωτικοποίηση» της Ουκρανίας. Η συνεχής αναφορά σε αυτούς τους όρους υπογραμμίζει την προσπάθεια της Ρωσίας να νομιμοποιήσει τις ενέργειές της εντός ενός συγκεκριμένου αφηγήματος.
Ανάλυση: Η Ουκρανική Απάντηση και ο Πόλεμος Φθοράς
Στην εκτίμηση του Κρεμλίνου, οι προσπάθειες του Κιέβου να πλήξει μη στρατιωτικούς στόχους εντός ρωσικού εδάφους δεν πρόκειται να αλλάξουν την ισορροπία δυνάμεων. Αυτή η δήλωση, αν και δεν αναιρεί την πραγματικότητα των ουκρανικών επιθέσεων, υποδηλώνει την ρωσική πεποίθηση ότι τέτοιες ενέργειες στερούνται στρατηγικού αντίκτυπου. Ανάλυση: Η ρωσική πλευρά επιχειρεί να υποβαθμίσει τις ουκρανικές επιθέσεις σε ρωσικό έδαφος, ενώ ταυτόχρονα τις χρησιμοποιεί για να δικαιολογήσει τη συνεχή στρατιωτική της παρουσία και τις δικές της επιθέσεις. Αυτό αποτελεί τυπική τακτική στον πόλεμο των πληροφοριών, όπου η κάθε πλευρά διαμορφώνει την αφήγηση προς όφελός της. Η Ουκρανία, από την πλευρά της, έχει επανειλημμένα τονίσει ότι οι επιθέσεις της σε ρωσικό έδαφος είναι απάντηση στις συνεχιζόμενες ρωσικές επιθέσεις και αποσκοπούν στην άσκηση πίεσης στη ρωσική πολεμική μηχανή.
Ευρύτερο Πλαίσιο: Η Σημασία των Εδαφικών Κερδών
Ανάλυση: Τα εδαφικά κέρδη που επικαλείται η Ρωσία, ανεξαρτήτως της ακριβούς επαλήθευσής τους, είναι κρίσιμα για την εσωτερική νομιμοποίηση της σύγκρουσης από το Κρεμλίνο και για τη διατήρηση του ηθικού των στρατευμάτων. Η κατάληψη σημαντικού εδάφους, ειδικά στην ανατολική Ουκρανία, ερμηνεύεται ως επιτυχία στην επίτευξη των «στόχων» της στρατιωτικής επιχείρησης. Ιστορικά, ο έλεγχος εδαφών αποτελεί βασικό δείκτη προόδου σε στρατιωτικές συγκρούσεις, επηρεάζοντας τόσο την ψυχολογία των εμπλεκόμενων πλευρών όσο και την αντίληψη της διεθνούς κοινότητας. Η Ρωσία, επιδιώκοντας να δημιουργήσει ζώνες ασφαλείας, ενισχύει παράλληλα την αμφισβήτηση της κυριαρχίας της Ουκρανίας σε αυτά τα εδάφη. Επιπλέον ανάλυση: Η εστίαση στη δημιουργία ζωνών ασφαλείας στις περιφέρειες Σούμι και Χάρκοβο υποδηλώνει μια πιθανή μακροπρόθεσμη στρατηγική της Ρωσίας να εδραιώσει τον έλεγχο σε παραμεθόριες περιοχές, δημιουργώντας ένα “buffer zone” που θα δυσχεράνει μελλοντικές ουκρανικές αντεπιθέσεις προς το ρωσικό έδαφος. Αυτή η κίνηση μπορεί να ερμηνευθεί και ως προσπάθεια να μειωθεί η αποτελεσματικότητα των δυτικών όπλων που τυχόν θα χρησιμοποιούνταν για επίθέσεις εντός Ρωσίας, καθώς η απόσταση από το μέτωπο θα αυξανόταν.
