Η ανακοίνωση του Ντόναλντ Τραμπ για την αποδοχή από το Ισραήλ μιας «αρχικής γραμμής απόσυρσης» στη Λωρίδα της Γάζας σηματοδοτεί ίσως την πιο απτή εξέλιξη στις προσπάθειες για την επίτευξη εκεχειρίας και απελευθέρωσης ομήρων. Αυτή η κίνηση, εφόσον υλοποιηθεί, θα μπορούσε να αλλάξει ριζικά το τοπίο στην πολύπαθη περιοχή, φέρνοντας πιο κοντά ένα τέλος στις εχθροπραξίες και ανοίγοντας τον δρόμο για τη διαχείριση της ανθρωπιστικής κρίσης.
Η Πρόταση Τραμπ και η Αποδοχή από το Ισραήλ
Σύμφωνα με δήλωση του πρώην Αμερικανού Προέδρου, Ντόναλντ Τραμπ, σε ανάρτησή του στην πλατφόρμα Truth Social, το Ισραήλ έχει «αποδεχτεί την αρχική γραμμή απόσυρσης» των δυνάμεών του από τη Λωρίδα της Γάζας. Η πρόταση αυτή, συνοδευόμενη μάλιστα από έναν χάρτη που απεικονίζει τη συγκεκριμένη ζώνη (περίπου 1,5-3,5 χιλιόμετρα εντός της Γάζας από τα σύνορα), αποτελεί το τρίτο σημείο του ευρύτερου ειρηνευτικού του σχεδίου.
- Η «αρχική γραμμή απόσυρσης»: Πρόκειται για μια ζώνη ασφαλείας στα παράλια της Γάζας, με το Ισραήλ να μετακινεί τις δυνάμεις του από ορισμένες περιοχές.
- Προϋποθέσεις για την εκεχειρία: Ο Τραμπ τόνισε ότι, μόλις η Χαμάς επιβεβαιώσει την αποδοχή της γραμμής, θα τεθεί άμεσα σε ισχύ κατάπαυση του πυρός.
- Απελευθέρωση ομήρων: Ταυτόχρονα, θα ξεκινήσει η ανταλλαγή ομήρων και κρατουμένων.
Αναλύοντας την κίνηση αυτή, ο πρωθυπουργός του Ισραήλ, Μπενιαμίν Νετανιάχου, δήλωσε ότι η διπλωματική αυτή πρωτοβουλία συντονίστηκε με τον Αμερικανό πρόεδρο και «ανέτρεψε αμέσως την κατάσταση», την ώρα που οι IDF ασκούσαν πίεση στην πόλη της Γάζας. Η εκτίμησή του είναι ότι «αντί να απομονωθεί το Ισραήλ, θα απομονωθεί η Χαμάς».
Ομήροι, Στόχοι και Διπλωματική Πίεση
Ο Ντόναλντ Τραμπ αποκάλυψε ότι, παρά τις αρχικές αμφιβολίες περί ανάκτησης ομήρων ζωντανών, το Ισραήλ έχει ήδη ανακτήσει 207 ομήρους. «Ποτέ δεν εγκατέλειψα τους υπόλοιπους ομήρους. Και ποτέ δεν εγκατέλειψα τους υπόλοιπους πολεμικούς στόχους», δήλωσε χαρακτηριστικά.
Σύνδεση με τη διπλωματία:
- Ο Νετανιάχου υποστήριξε ότι ήταν η διπλωματική και στρατιωτική πίεση που ανάγκασε τη Χαμάς να απελευθερώσει τους ομήρους.
- Αυτή η διασύνδεση μεταξύ στρατιωτικής δράσης και διπλωματικής προσπάθειας αποτελεί κεντρικό στοιχείο της ισραηλινής στρατηγικής.
Analysis: Η δήλωση του Τραμπ, αν και από πρώην πρόεδρο, έχει βαρύνουσα σημασία δεδομένων των προσωπικών σχέσεων που διατηρεί με την ισραηλινή ηγεσία και την επιρροή του σε τμήμα της αμερικανικής πολιτικής σκηνής. Η επίσημη ανακοίνωση της αποδοχής της γραμμής από το Ισραήλ, μέσω των λεγομένων του Τραμπ, προσδίδει μια νέα δυναμική στις διαπραγματεύσεις, πιθανώς ως ένα μήνυμα προς τη Χαμάς για την επιτακτική ανάγκη άμεσης ανταπόκρισης.
Επόμενα Βήματα και Προκλήσεις
Εφόσον η Χαμάς αποδεχθεί την πρόταση, η επόμενη φάση περιλαμβάνει την πλήρη αποχώρηση των ισραηλινών δυνάμεων. Κατά τη διάρκεια αυτής της μεταβατικής περιόδου, όλες οι στρατιωτικές επιχειρήσεις θα πρέπει να ανασταλούν μέχρι την πλήρωση των προϋποθέσεων. Ο Νετανιάχου έχει θέσει ως βασική προϋπόθεση τον αφοπλισμό της Χαμάς και την αποστρατιωτικοποίηση της Γάζας, κάτι που αποτελεί μακροπρόθεσμο στόχο του Ισραήλ.
Ωστόσο, η υλοποίηση αυτών των στόχων παραμένει εξαιρετικά περίπλοκη. Η Χαμάς, ως κυρίαρχη δύναμη στη Γάζα, είναι απίθανο να αποδεχθεί άμεσα τον πλήρη αφοπλισμό της χωρίς σημαντικά ανταλλάγματα ή εγγυήσεις για την πολιτική της επιβίωση. Επομένως, το διάστημα μεταξύ της αρχικής και της πλήρους αποχώρησης αναμένεται να αποτελέσει πεδίο έντονων διαπραγματεύσεων και πιέσεων και από τις δύο πλευρές, με τις ΗΠΑ και άλλους διεθνείς παράγοντες να διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο.
In the author’s assessment: Η αναφορά Τραμπ σε αυτό το “ειρηνευτικό σχέδιο” φέρνει στο προσκήνιο τα περίφημα σχέδια “Αιώνιας Ειρήνης” που είχε προτείνει η προηγούμενη αμερικανική κυβέρνηση και τα οποία είχαν απορριφθεί κατηγορηματικά από την πλευρά της Παλαιστίνης. Η παρούσα πρόταση μοιάζει να αναβιώνει στοιχεία εκείνου του σχεδίου, προσαρμοσμένα στις τρέχουσες συνθήκες, με έμφαση στην άμεση αντιμετώπιση της κρίσης ομήρων και της στρατιωτικής κατάστασης.
Οι Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις (IDF) και οι πολίτες του Ισραήλ επαινέθηκαν από τον Νετανιάχου για την «μεγάλη αντοχή και σταθερότητα» που επέδειξαν σε αυτές τις «δύσκολες μέρες». Αυτή η αναγνώριση υπογραμμίζει το βάρος της σύγκρουσης στο εσωτερικό του Ισραήλ και την ανάγκη για επίτευξη αποτελεσμάτων που θα δικαιώσουν τις θυσίες.
