Η κλιμάκωση της ρητορικής και των στρατιωτικών δυνατοτήτων στον πόλεμο της Ουκρανίας εισέρχεται σε μια νέα, ανησυχητική φάση. Ενώ η προσοχή συχνά επικεντρώνεται στις χερσαίες μάχες, το παιχνίδι γάτας-ποντικιού στην αντιαεροπορική άμυνα και την πυραυλική τεχνολογία εξελίσσεται ραγδαία, με δυνητικά κρίσιμες επιπτώσεις για την έκβαση της σύγκρουσης και την ευρύτερη γεωπολιτική σταθερότητα.
Η Προειδοποίηση του Κρεμλίνου για τους Tomahawk
Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, απηύθυνε σαφή προειδοποίηση στις Ηνωμένες Πολιτείες να μην προμηθεύσουν την Ουκρανία με πυραύλους Tomahawk. Σύμφωνα με το ρωσικό πρακτορείο Tass, ο Πεσκόφ δήλωσε ότι μια τέτοια κίνηση θα ανάγκαζε τη Ρωσία να «απαντήσει κατάλληλα». Αυτή η δήλωση έρχεται σε μια περίοδο όπου οι δυτικές χώρες ενισχύουν σταδιακά την παροχή προηγμένων οπλικών συστημάτων στο Κίεβο, ανεβάζοντας διαρκώς τον πήχη της υποστήριξης.
Ρωσική Πυραυλική Υπεροχή: Η Εξέλιξη των Iskander-M και Kinzhal
Ενώ η συζήτηση για τους Tomahawk κυριαρχεί, η Ρωσία φέρεται να έχει ήδη προχωρήσει σε σημαντικές τεχνολογικές βελτιώσεις στα δικά της πυραυλικά συστήματα. Σύμφωνα με δημοσίευμα των Financial Times, βασιζόμενο σε ουκρανούς και δυτικούς αξιωματούχους, οι ρωσικοί βαλλιστικοί πύραυλοι έχουν αναβαθμιστεί ώστε να αντιμετωπίζουν πιο αποτελεσματικά τα αμερικανικά συστήματα Patriot.
Οι αναφορές υποδεικνύουν ότι κυρίως το κινητό σύστημα Iskander-M, με εκτιμώμενο βεληνεκές έως 500 χλμ., και οι βαλλιστικοί πύραυλοι αέρος-εδάφους Kinzhal, που μπορούν να φτάσουν έως 480 χλμ., έχουν υποστεί τροποποιήσεις. Αυτές οι τροποποιήσεις τους επιτρέπουν να ακολουθούν μια τυπική τροχιά πριν αποκλίνουν, να πέφτουν απότομα ή να εκτελούν ελιγμούς στο τελευταίο στάδιο, προκαλώντας σύγχυση στα συστήματα Patriot και αποφεύγοντας την αναχαίτιση.
Αυτή η εξέλιξη εξηγεί, εν μέρει, γιατί η αποτελεσματικότητα των Patriot κατά ρωσικών βλημάτων φέρεται να έχει μειωθεί σημαντικά. Ειδικότερα:
- Τον Σεπτέμβριο, υπολογίζεται ότι μόλις το 6% των ρωσικών βλημάτων αναχαιτίστηκε από τα Patriot.
- Στις 28 Ιουνίου, από επτά βαλλιστικούς πυραύλους, η Ουκρανία κατέρριψε μόνον έναν.
- Στις 9 Ιουλίου, κατά τη μεγαλύτερη αεροπορική επιδρομή, από 13 πυραύλους, το Κίεβο αναχαίτισε ή κατέρριψε τους επτά.
Ανάλυση: Το Παιχνίδι της Τεχνολογικής Προσαρμογής
Η ικανότητα της Ρωσίας να βελτιώνει τους πυραύλους της, εν μέρει λόγω προσαρμογών λογισμικού, όπως επισημαίνει ο Fabian Hoffmann, ερευνητής πυραυλικών συστημάτων στο Πανεπιστήμιο του Όσλο, υπογραμμίζει μία διαχρονική πραγματικότητα στις στρατιωτικές συγκρούσεις: τον συνεχή αγώνα μεταξύ επιθετικών και αμυντικών συστημάτων. Οι κατασκευαστές αξιοποιούν συστηματικά δεδομένα από αναχαιτίσεις για να βελτιώσουν τις επιδόσεις, και η Ρωσία φαίνεται να ακολουθεί αυτή την τακτική. Οι Ουκρανοί και δυτικοί αξιωματούχοι επιβεβαιώνουν ότι η Ουκρανία μοιράζεται δεδομένα εμπλοκής των Patriot με το Πεντάγωνο και τους αμερικανικούς κατασκευαστές (Raytheon, Lockheed Martin) για αναβαθμίσεις. Ωστόσο, υπάρχει η ανησυχία ότι αυτές οι βελτιώσεις συχνά «υστερούν» σε σχέση με την εξελισσόμενη τακτική της Μόσχας.
Στην εκτίμηση του συντάκτη: Αυτό το «παιχνίδι» αφορά όχι μόνο την τεχνολογία, αλλά και την ταχύτητα προσαρμογής. Η ύπαρξη ενός πεδίου μάχης όπου δοκιμάζονται σε πραγματικές συνθήκες συστήματα αιχμής, επιτρέπει σε κάθε πλευρά να συλλέγει δεδομένα και να εφαρμόζει βελτιώσεις με απίστευτους ρυθμούς, κάτι που συνήθως απαιτεί δεκαετίες σε συνθήκες ειρήνης. Η Ουκρανία, αν και λαμβάνει υποστήριξη, αντιμετωπίζει το μειονέκτημα ότι οι αναβαθμίσεις στα αμυντικά της συστήματα συχνά έρχονται εκ των υστέρων.
Η Στρατηγική Εξάρτηση από Εξαρτήματα Δυτικής Προέλευσης
Ο Σεργκέι Κισλίτσια, πρώτος αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών της Ουκρανίας, έθεσε ένα κρίσιμο ζήτημα: την ανάγκη να σταματήσουν οι ροές εξαρτημάτων δυτικής προέλευσης προς τη Ρωσία, ακόμη κι εκείνες που διέρχονται μέσω Κίνας. Αυτό αναδεικνύει μια σημαντική πρόκληση για τις δυτικές κυρώσεις. Παρά τους περιορισμούς, η Ρωσία φέρεται να βρίσκει τρόπους να προμηθεύεται τα απαραίτητα εξαρτήματα (π.χ. μικροτσίπ, ηλεκτρονικά) για την κατασκευή και αναβάθμιση των προηγμένων οπλικών της συστημάτων.
Στην εκτίμηση του συντάκτη: Η αποτελεσματικότητα των κυρώσεων κρίνεται και από την ικανότητα των εμπλεκόμενων μερών να κλείνουν τις «τρύπες» στη διεθνή εφοδιαστική αλυσίδα. Η αναφορά στην Κίνα ως ενδιάμεσο, υποδηλώνει την πολυπλοκότητα του προβλήματος, καθώς η περιφερειακή ισχύς της Κίνας και οι εμπορικές της σχέσεις με τη Ρωσία επιτρέπουν στη Μόσχα να παρακάμπτει μέρος των κυρώσεων. Αυτό έχει ευρύτερες επιπτώσεις και στην παγκόσμια γεωοικονομία, καθώς δυσχεραίνει την επιβολή ενιαίας πολιτικής για την απομόνωση της Ρωσίας.
