Η ελληνική οικονομία βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι, με το οικονομικό επιτελείο να καταθέτει στη Βουλή το προσχέδιο του Κρατικού Προϋπολογισμού 2026. Το σχέδιο αυτό δεν είναι απλώς ένας κατάλογος αριθμών, αλλά ένας οδικός χάρτης που φιλοδοξεί να διαμορφώσει το οικονομικό μέλλον της χώρας, προσφέροντας παράλληλα φορολογικές ελαφρύνσεις και παροχές, με έμφαση στην ανάπτυξη και τη δημοσιονομική σταθερότητα.
Στρατηγική Ανάπτυξης και Επενδύσεις
Ο προϋπολογισμός του 2026 στοχεύει σε δυναμική ανάπτυξη, με πρόβλεψη για αύξηση του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ) κατά 2,4%. Αυτή η ανάπτυξη αναμένεται να οδηγήσει το ΑΕΠ στα 260 δισ. ευρώ. Βασικός πυλώνας αυτής της στρατηγικής είναι η εκρηκτική αύξηση των επενδύσεων, που προβλέπεται να φτάσει το 10,2%, αγγίζοντας τα 17 δισ. ευρώ.
Ανάλυση: Η επίτευξη αυτού του στόχου στις επενδύσεις είναι κρίσιμη, καθώς η ιδιωτική κατανάλωση προβλέπεται να επιβραδυνθεί στο 1,7% το 2026 (από 1,9% το 2025) και η δημόσια κατανάλωση ακόμη χαμηλότερα, στο 0,7% (από 1,4%). Αυτό υποδηλώνει μια μετατόπιση προς ένα αναπτυξιακό μοντέλο που βασίζεται περισσότερο στις επενδύσεις και τις εξαγωγές, παρά στην εσωτερική κατανάλωση.
* Οι εξαγωγές αναμένεται να κινηθούν ανοδικά κατά 4,5%.
* Οι εισαγωγές προβλέπεται να αυξηθούν κατά 4,6%.
Είναι αξιοσημείωτο ότι η ανάπτυξη για το 2025 έχει αναθεωρηθεί ελαφρώς προς τα κάτω, στο 2,2% από 2,3%, υποδηλώνοντας ότι οι στόχοι, αν και φιλόδοξοι, συνοδεύονται από υψηλό βαθμό αβεβαιότητας.
Φορολογικές Ελαφρύνσεις και Κοινωνικές Παροχές
Το προσχέδιο του προϋπολογισμού περιλαμβάνει ένα πακέτο μειώσεων φόρων και παροχών συνολικού δημοσιονομικού κόστους 1,76 δισ. ευρώ. Οι παροχές αυτές κατευθύνονται σε συγκεκριμένες ομάδες:
* Φορολογούμενους με παιδιά
* Νέους έως 30 ετών
* Μεσαία και υψηλότερα εισοδήματα
* Ένστολους
Η στρατηγική του οικονομικού επιτελείου θυμίζει το φετινό μοντέλο, όπου η υπεραπόδοση του 2024 οδήγησε σε μέτρα ύψους 1,1 δισ. ευρώ για χαμηλοσυνταξιούχους, επιδοτήσεις ενοικίου και αύξηση του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων. Η πρόβλεψη για μεγαλύτερο πρωτογενές πλεόνασμα το 2025 ανοίγει τον δρόμο για ένα νέο πακέτο παροχών το 2026, το οποίο θα αποκαλυφθεί τον Απρίλιο, μετά την πιστοποίηση των αποτελεσμάτων από τη Eurostat.
Δημοσιονομική Πορεία και Πληθωρισμός
Στο δημοσιονομικό μέτωπο, ο στόχος για το πρωτογενές πλεόνασμα του 2026 τοποθετείται στο 2,4% του ΑΕΠ. Το οικονομικό επιτελείο εκτιμά ότι αυτός ο στόχος είναι πιθανό να ξεπεραστεί, όπως συνέβη και το 2024, όπου το πλεόνασμα έκλεισε στο 4,8% του ΑΕΠ. Οι πρωτογενείς δαπάνες, σε συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, θα αυξηθούν κατά 3,6% το 2026, ενώ το δημόσιο χρέος αναμένεται να συνεχίσει την αποκλιμάκωση, υποχωρώντας από το 145% του ΑΕΠ στο 140%.
Ωστόσο, ένα «αγκάθι» παραμένει ο πληθωρισμός, ο οποίος αναθεωρείται στο 2,6% για το 2025 και στο 2,2% για το 2026. Ο εναρμονισμένος δείκτης προβλέπεται στο 3,3% και 2,2% αντίστοιχα. Η πρόβλεψη για χαμηλότερη τιμή στο πετρέλαιο Brent, στα 64 δολάρια το βαρέλι από 67,7 φέτος, αναμένεται να προσφέρει μια ανάσα στο ενεργειακό κόστος, μετριάζοντας ενδεχομένως τις πληθωριστικές πιέσεις.
Αγορά Εργασίας
Η αγορά εργασίας εμφανίζει θετικά σημάδια, με την ανεργία να συνεχίζει την πτωτική της πορεία. Σε εθνικολογιστική βάση, αναμένεται να διαμορφωθεί στο 7,4% το 2026. Με βάση την έρευνα εργατικού δυναμικού της ΕΛΣΤΑΤ, θα υποχωρήσει στο 8,6% από 9,1%.
Ανάλυση: Η συνεχιζόμενη πτώση της ανεργίας, αν και ενθαρρυντική, απαιτεί προσοχή ως προς την ποιότητα των νέων θέσεων εργασίας και τη διατήρηση των πραγματικών μισθών, λαμβάνοντας υπόψη τον επίμονο πληθωρισμό. Η μείωση της ανεργίας συμβάλλει στην κοινωνική συνοχή και την αύξηση της κατανάλωσης, δημιουργώντας έναν ενάρετο κύκλο για την οικονομία.
