Η πιθανή επιστροφή της Τουρκίας στο πρόγραμμα των F-35 αναθερμαίνει τις συζητήσεις σε Ουάσιγκτον και Αθήνα, μετά τη συνάντηση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν με τον πρώην πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ.
F-35 και S-400: Ένα Διαρκές Δίλημμα για την Άγκυρα
Το ζήτημα της επανένταξης της Τουρκίας στο πρόγραμμα των μαχητικών αεροσκαφών F-35 παραμένει στην κορυφή της τουρκικής ατζέντας. Ο Τούρκος πρόεδρος είχε θέσει το θέμα και το 2019, όταν η κυβέρνηση Τραμπ τότε, απέκλεισε την Άγκυρα λόγω της απόκτησης των ρωσικών αντιαεροπορικών συστημάτων S – 400. Αυτή η αγορά θεωρήθηκε ασύμβατη με τις προδιαγραφές του ΝΑΤΟ και απειλή για την ασφάλεια των αμερικανικών αεροσκαφών, με αποτέλεσμα την επιβολή κυρώσεων μέσω του νόμου CAATSA.
Διπλωματικές πηγές στην Ελλάδα τονίζουν ότι η απαγόρευση δεν ήταν μια απλή πολιτική απόφαση, αλλά μια νομοθετημένη ενέργεια. Η παρουσία των S-400 σε τουρκικό έδαφος εξακολουθεί να αποτελεί το βασικό εμπόδιο, ενώ η άρση των κυρώσεων απαιτεί έγκριση από το Κογκρέσο, όπου επικρατεί έντονη δυσπιστία για την αξιοπιστία της Τουρκίας ως εταίρου.
F-16: Εναλλακτική λύση εν μέσω οικονομικών πιέσεων;
Παράλληλα με τα F-35, η Τουρκία δείχνει έντονο ενδιαφέρον και για τον εκσυγχρονισμό του στόλου της με αεροσκάφη F-16. Η Άγκυρα αναγνωρίζει την ανάγκη διατήρησης της επιχειρησιακής της ετοιμότητας, αν και οι δημοσιονομικές περικοπές οδήγησαν σε μείωση των κονδυλίων για αγορά αεροσκαφών. Αυτό υποδηλώνει ότι προτεραιότητα δίνεται σε άλλες αμυντικές δαπάνες, πιθανότατα λόγω των πολλαπλών μετώπων στα οποία εμπλέκεται η Τουρκία.
Η Σκληρή Στάση του Αμερικανικού Κογκρέσου
Το αμερικανικό Κογκρέσο διατηρεί μια αυστηρή στάση απέναντι στην πώληση προηγμένων μαχητικών αεροσκαφών στην Τουρκία. Είκοσι βουλευτές, τόσο Δημοκρατικοί όσο και Ρεπουμπλικανοί, απέστειλαν επιστολή στους υπουργούς Εξωτερικών και Άμυνας των ΗΠΑ, εκφράζοντας σοβαρές ανησυχίες για την πιθανή πώληση F-16 και F-35. Στην πρωτοβουλία αυτή πρωτοστάτησαν βουλευτές ελληνικής καταγωγής, όπως οι Κρις Πάππας, Γκας Μπιλιράκης, Ντίνα Τάιτους και Νικόλ Μαλλιωτάκη.
Στην επιστολή τους, οι βουλευτές υπογραμμίζουν ότι οι S-400 αποτελούν σοβαρή απειλή για την ασφάλεια των Ηνωμένων Πολιτειών, καθώς το ρωσικό σύστημα μπορεί να συλλέγει κρίσιμα δεδομένα από τα αμερικανικά μαχητικά. Επισημαίνουν επίσης ότι οποιαδήποτε έγκριση εξαγωγής χωρίς τη συναίνεση του Κογκρέσου θα συνιστούσε παραβίαση της αμερικανικής νομοθεσίας και υπονόμευση του ρόλου του νομοθετικού σώματος. Το τοπίο παραμένει αβέβαιο, με την Άγκυρα να πιέζει για την επιστροφή της στο πρόγραμμα των F-35, ενώ η Ουάσιγκτον καλείται να εξετάσει τις γεωπολιτικές ισορροπίες. Η Ελλάδα, από την πλευρά της, παρακολουθεί τις εξελίξεις, έχοντας εξασφαλίσει ένα σαφές στρατηγικό πλεονέκτημα στην απόκτηση μαχητικών τελευταίας γενιάς.
