Η Άλωση της Τριπολιτσάς, ένα κομβικό γεγονός στην Ελληνική Επανάσταση του 1821, παραμένει έως σήμερα σημείο αναφοράς, αλλά και έντονης συζήτησης, λόγω των ακραίων βίαιων επεισοδίων που τη συνόδεψαν.
Η στρατηγική σημασία της Τριπολιτσάς και η πολιορκία της
Η Τριπολιτσά, η τότε πρωτεύουσα της Πελοποννήσου, αποτελούσε το ισχυρότερο στρατιωτικό και διοικητικό κέντρο των Οθωμανών στον Μοριά. Η κατάληψή της ήταν στρατηγικής σημασίας για την εδραίωση της Επανάστασης. Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, με την οξυδέρκεια και την αποφασιστικότητά του, ανέλαβε να οργανώσει την πολιορκία της πόλης από τον Απρίλιο του 1821.
Οι ελληνικές δυνάμεις, που αριθμούσαν πάνω από 10.000 μαχητές, περικύκλωσαν την πόλη, στην οποία είχαν καταφύγει περίπου 30.000 άνθρωποι – Τούρκοι, Αλβανοί, Εβραίοι και λίγοι Έλληνες. Οι υπερασπιστές της Τριπολιτσάς, περίπου 12.000-16.000 ένοπλοι, αντιστάθηκαν σθεναρά, αλλά η συστηματική αποκοπή κάθε επικοινωνίας και η έλλειψη τροφίμων από τους Έλληνες πολιορκητές, άρχισαν να κάμπτουν το ηθικό τους.
Η άλωση και η «Σφαγή της Τριπολιτσάς»
Στις 23 Σεπτεμβρίου 1821, οι Έλληνες επαναστάτες εξαπέλυσαν την τελική έφοδο και κατέλαβαν την πόλη. Αυτό που ακολούθησε, όμως, έμεινε στην ιστορία ως η «Σφαγή της Τριπολιτσάς». Για τρεις ολόκληρες ημέρες, οι Έλληνες επιδόθηκαν σε πράξεις ανείπωτης βίας, σφαγιάζοντας, πυρπολώντας και λεηλατώντας.
Ο ακριβής αριθμός των θυμάτων παραμένει αντικείμενο ιστορικής διαμάχης. Υπολογίζεται ότι σφαγιάστηκαν έως και 10.000 Οθωμανοί και Εβραίοι, αν και ο συνολικός αριθμός των εγκλωβισμένων στην πόλη ήταν περίπου 35.000. Σώθηκαν περίπου 6.000 Χριστιανοί, 1.000 Τούρκοι, οι 1.500 που είχαν αποκλειστεί στη Μεγάλη Τάπια, καθώς και περίπου 2.000 Αλβανοί, οι οποίοι κατόρθωσαν να συμφωνήσουν ξεχωριστά με τον Κολοκοτρώνη και να αποχωρήσουν ασφαλείς.
Η φράση του Κολοκοτρώνη, «το άλογό μου από τα τείχη έως τα σαράγια δεν επάτησε γη», αν και αμφισβητείται ως προς την κυριολεξία της, αποτυπώνει την εικόνα της απόλυτης καταστροφής και της σωρευμένης οργής που εκτονώθηκε εκείνες τις ημέρες.
Η κληρονομιά μιας αμφιλεγόμενης νίκης
Παρά την ωμότητα των γεγονότων, η άλωση της Τριπολιτσάς υπήρξε κομβική νίκη για την Ελληνική Επανάσταση. Ανύψωσε το ηθικό των επαναστατών, εδραίωσε την εξουσία τους στην Πελοπόννησο και τροφοδότησε τη λαϊκή ψυχή, βρίσκοντας έκφραση σε δημοτικά τραγούδια και, αργότερα, στον Ύμνο εις την Ελευθερίαν του Διονυσίου Σολωμού.
Η 23η Σεπτεμβρίου αποτελεί έτσι μια ημερομηνία με διπλή ανάγνωση: από τη μία, σύμβολο της ελληνικής αποφασιστικότητας και της στρατιωτικής επιτυχίας, και από την άλλη, υπενθύμιση των σκοτεινών πλευρών του πολέμου και της ανθρώπινης βαρβαρότητας.
Άλλα σημαντικά γεγονότα της 23ης Σεπτεμβρίου:
- 1122: Κονκορδάτο της Βορμς. Ο Πάπας Κάλλιστος Β΄ και ο Ερρίκος Ε΄ υπογράφουν συμφωνία που επιλύει τη διαμάχη για τον διορισμό επισκόπων, καθιερώνοντας την αυτονομία της Εκκλησίας σε θρησκευτικά θέματα.
- 1529: Η Πολιορκία της Βιέννης. Οι δυνάμεις του Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπούς πολιορκούν τη Βιέννη, γεγονός που σηματοδοτεί μια κορυφαία αναμέτρηση μεταξύ Οθωμανών και Ευρωπαίων.
- 1779: Ναυμαχία του Φλάμπορο. Ο Τζον Πωλ Τζόουνς, στην Αμερικανική Επανάσταση, κερδίζει μια θρυλική ναυμαχία, παρά την απώλεια του πλοίου του, με τη φράση του «I have not yet begun to fight!» να γίνεται σύμβολο αμερικανικού θάρρους.
- 1999: Χρηματιστήριο Αθηνών. Αρχίζει η μεγάλη πτώση των τιμών των μετοχών που οδήγησε στο «Σκάνδαλο του Χρηματιστηρίου».
- 2002: Νομιμοποίηση ευθανασίας στο Βέλγιο. Το Βέλγιο γίνεται η δεύτερη χώρα στον κόσμο που νομιμοποιεί την ευθανασία.
- 2002: Πρεμιέρα Mozilla Firefox. Κυκλοφορεί ο φυλλομετρητής Phoenix (μετέπειτα Firefox), διεκδικώντας ένα σημαντικό μερίδιο αγοράς από τον ανταγωνισμό.
Γεννήσεις:
- 63 π.Χ. – Οκταβιανός Αύγουστος. Ο πρώτος Ρωμαίος αυτοκράτορας, ιδρυτής της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, που εγκαινίασε την «Pax Romana» και μεταμόρφωσε τη Ρώμη σε παγκόσμια δύναμη.
- 1491 – Ζακ Καρτιέ. Γάλλος εξερευνητής, ο πατέρας της γαλλικής παρουσίας στον Καναδά, που χαρτογράφησε τον ποταμό Άγιο Λαυρέντιο.
- 1930 – Ρέι Τσαρλς. Ο «The Genius» της soul μουσικής, μια θρυλική μορφή που συνδύασε γκόσπελ, μπλουζ και τζαζ, δημιουργώντας αξέχαστες επιτυχίες.
- 1943 – Χούλιο Ιγκλέσιας. Ο πιο επιτυχημένος Ισπανός τραγουδιστής, με πάνω από 300 εκατομμύρια πωλήσεις δίσκων, σύμβολο της ερωτικής μπαλάντας.
- 1949 – Μπρους Σπρίνγκστιν. Ο «The Boss» της heartland rock, ένας τραγουδοποιός με στίχους γεμάτους ποίηση και κοινωνικό μήνυμα, υμνητής της εργατικής τάξης.
Θάνατοι:
- 1939 – Σίγκμουντ Φρόυντ. Ο θεμελιωτής της ψυχανάλυσης, μια από τις πιο επιδραστικές μορφές του 20ού αιώνα, με πρωτοποριακές θεωρίες για το ασυνείδητο και την ανθρώπινη ψυχή.
- 1973 – Πάμπλο Νερούδα. Ο Χιλιανός ποιητής, βραβευμένος με Νόμπελ, του οποίου η ποίηση διατρέχει από ερωτικά έως πολιτικά μοτίβα, σύμβολο αγωνιζόμενων λαών.
Εορτολόγιο:
Ξανθίππη, Ξάνθιππος, Πολυξένη
Εθνικές Γιορτές – Επέτειοι:
- Διεθνής Ημέρα των Νοηματικών Γλωσσών
- Ευρωπαϊκή Εβδομάδα Αθλητισμού
- Ημέρα Βιολογικής Παραγωγής της Ευρωπαϊκής Ένωσης
- Παγκόσμια Ημέρα Αμφισεξουαλικότητας
