Η Συρία βρίσκεται στο κατώφλι μιας νέας εποχής, καθώς στις 5 Οκτωβρίου θα διεξαχθούν οι πρώτες κοινοβουλευτικές εκλογές υπό τη νέα διοίκηση, σηματοδοτώντας το τέλος μιας τετραετούς δικτατορίας και μιας δεκαετίας εμφυλίου πολέμου.
Οι «έμμεσες» εκλογές της Συρίας: Γιατί η κάλπη δεν θα είναι ανοιχτή σε όλους
Η Συρία, μετά από δεκαετίες δικτατορίας και έναν καταστροφικό εμφύλιο πόλεμο, καλείται να διαμορφώσει το πολιτικό της μέλλον μέσα από μια εκλογική διαδικασία που χαρακτηρίζεται από πολυπλοκότητα και αμφισβητήσεις. Σε αντίθεση με τις παραδοσιακές εκλογές, οι κοινοβουλευτικές εκλογές της Συρίας θα είναι «έμμεσες», κάτι που έχει ήδη προκαλέσει πολλές συζητήσεις και αντιδράσεις.
Η μεταβατική συριακή κυβέρνηση, αναγνωρίζοντας την αδυναμία διεξαγωγής άμεσων εκλογών λόγω των εκτοπισμένων πληθυσμών, της έλλειψης επίσημων εγγράφων και της εύθραυστης νομικής δομής της χώρας, επέλεξε μια διαδικασία που προβλέπει τη διαμόρφωση ενός «εκλεκτορικού σώματος». Αυτό το σώμα, αποτελούμενο από 6.000 έως 7.000 άτομα, θα επιλέξει τους βουλευτές της νέας Λαϊκής Συνέλευσης.
Η διαδικασία περιλαμβάνει συγκεκριμένα βήματα:
- Διορισμός 11μελούς Ανώτατης Επιτροπής Εκλογών από τη μεταβατική κυβέρνηση για την επίβλεψη των εκλογών.
- Ορισμός υποεπιτροπών εκλογών σε 62 εκλογικές περιφέρειες.
- Επιλογή 30 έως 50 ατόμων ανά έδρα από τις περιφερειακές υποεπιτροπές, τα οποία θα συγκροτήσουν το εκλεκτορικό σώμα.
Τα μέλη του εκλεκτορικού σώματος πρέπει να πληρούν συγκεκριμένα κριτήρια, όπως η ηλικία, η ιθαγένεια, η απουσία συμμετοχής στο παλαιό καθεστώς (με εξαίρεση τους αυτομολήσαντες), η μη υπηρεσία στις δυνάμεις ασφαλείας και η καθαρότητα του ποινικού μητρώου. Σημαντική πρόβλεψη είναι και η υποχρεωτική συμμετοχή γυναικών, καθώς το 20% των μελών του εκλεκτορικού σώματος θα πρέπει να είναι γυναίκες.
Διαμάχες και ελπίδες: Η αντίδραση στην εκλογική διαδικασία
Η εκλογική διαδικασία, παρά τις φιλόδοξες προβλέψεις της, έχει ήδη προκαλέσει έντονες αντιδράσεις και συζητήσεις. Ορισμένοι αναλυτές, όπως ο Χάιντ Χάιντ, τονίζουν τα θετικά στοιχεία, όπως τα «πολλαπλά συμβουλευτικά στάδια, τους μηχανισμούς ένστασης και τα βήματα για την αύξηση της συμμετοχής των γυναικών». Παράλληλα, η πρόσκληση για διεθνείς παρατηρητές και η πολυπολιτισμική σύνθεση της Ανώτατης Επιτροπής Εκλογών κρίνονται ως θετικές εξελίξεις.
Ωστόσο, η διαδικασία δεν είναι απρόσβλητη στην κριτική. Πολλοί Σύριοι θεωρούν ότι οι πολύ αυστηροί έλεγχοι και η έμμεση φύση των εκλογών τις καθιστούν μια επιφανειακή «παράσταση», με στόχο τη νομιμοποίηση της μεταβατικής κυβέρνησης, χωρίς να υπηρετεί πραγματικά τη δημοκρατία.
Ειδικότερα, οι μειονότητες της Συρίας έχουν εκφράσει έντονες ανησυχίες, ζητώντας αλλαγές στη διαδικασία, την οποία θεωρούν «νόθα». Δεκατέσσερις συριακές οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών υποστηρίζουν ότι ο πρόεδρος αλ-Σαράα συγκεντρώνει υπερβολική δύναμη, τόσο στη διαδικασία επιλογής των βουλευτών όσο και στη σύνθεση της νέας Λαϊκής Συνέλευσης.
Ένα κρίσιμο σημείο είναι ότι τα προεδρικά διατάγματα μπορούν να ανατραπούν μόνο με πλειοψηφία δύο τρίτων στη Λαϊκή Συνέλευση. Αυτό σημαίνει ότι οι 70 αξιωματούχοι που διορίζονται απευθείας από τον αλ-Σαράα θα διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο. Εάν εκπροσωπούν αποκλειστικά τα συμφέροντα του προέδρου, θα είναι σχεδόν αδύνατο να σχηματιστεί πλειοψηφία δύο τρίτων εναντίον των αποφάσεών του, κάτι που εγείρει σοβαρά ερωτήματα για την ισορροπία των εξουσιών στη Συρία.
Η νέα Λαϊκή Συνέλευση θα έχει ως κύρια αποστολή την αναθεώρηση παλαιών νόμων, τη θέσπιση νέας νομοθεσίας για το άνοιγμα της χώρας και, τελικά, την προετοιμασία ενός νέου συντάγματος και την οργάνωση άμεσων εκλογών εντός των επόμενων τριών έως πέντε ετών. Η επιτυχία αυτής της προσπάθειας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το κατά πόσο η εκλογική διαδικασία θα καταφέρει να εμπνεύσει εμπιστοσύνη και να αντιπροσωπεύσει πραγματικά τις φωνές του συριακού λαού.
