Οι πόλεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης αντιμετωπίζουν πολυδιάστατες προκλήσεις, με τη διαθεσιμότητα οικονομικά προσιτής στέγασης να αποτελεί την κορυφαία ανησυχία για τους πολίτες.
Η κρίση στέγασης στην Ευρωπαϊκή Ένωση: Μια αυξανόμενη ανησυχία
Η έλλειψη προσιτών κατοικιών αναδεικνύεται ως το κυριότερο πρόβλημα για τους κατοίκους των αστικών κέντρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του Ευρωβαρόμετρου. Περίπου το 51% των ερωτηθέντων εκφράζει έντονη ανησυχία για το ζήτημα της στέγασης, αναδεικνύοντάς το ως άμεση και επείγουσα προτεραιότητα. Ιδιαίτερα έντονη είναι η κατάσταση σε χώρες όπως η Κύπρος, η Ιρλανδία και η Ισπανία, όπου καταγράφονται τα υψηλότερα ποσοστά ανησυχίας. Αυτή η ανησυχία αντικατοπτρίζει τις πιέσεις που ασκούνται στην αγορά ακινήτων, την αύξηση των ενοικίων και την περιορισμένη πρόσβαση σε οικονομικά προσιτή στέγαση για τα νέα νοικοκυριά, δημιουργώντας σημαντικές κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις. Η κρίση στέγασης στην Ευρώπη απαιτεί συντονισμένες λύσεις σε επίπεδο Ε.Ε. και κρατών μελών.
Οι πόλεις ως κινητήριες δυνάμεις και οι προκλήσεις της αστικοποίησης
Σήμερα, περίπου το 75% των πολιτών της ΕΕ διαβιοί σε αστικές περιοχές, ένα ποσοστό που αναμένεται να αυξηθεί στο 78% έως το 2050. Οι ευρωπαϊκές πόλεις αποτελούν βασικούς κόμβους οικονομικής ανάπτυξης, καινοτομίας και απασχόλησης, προσφέροντας σημαντικές ευκαιρίες για επιχειρηματικές δραστηριότητες και υψηλή ποιότητα ζωής. Ωστόσο, η υψηλή συγκέντρωση πληθυσμού δημιουργεί παράλληλα και νέες προκλήσεις, όπως η κυκλοφοριακή συμφόρηση, η αστική ρύπανση, η πίεση στις υποδομές και η επιτακτική ανάγκη για βιώσιμες μεταφορές. Αυτές οι προκλήσεις απαιτούν αποτελεσματικές πολιτικές αστικής ανάπτυξης και συντονισμένες παρεμβάσεις σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης, από το τοπικό έως το ευρωπαϊκό.
Κινητικότητα, συμμετοχή των πολιτών και οι προτεραιότητες για το μέλλον
Η συμμετοχή των πολιτών στη λήψη αποφάσεων παραμένει περιορισμένη, καθώς μόνο ένα μικρό ποσοστό, μόλις 8%, θεωρεί ότι οι τοπικές αρχές λαμβάνουν επαρκώς υπόψη τις απόψεις τους. Υπάρχει μια σαφής ζήτηση για μεγαλύτερη εμπλοκή των πολιτών στη διαμόρφωση πολιτικών και προγραμμάτων που επηρεάζουν την καθημερινότητά τους, από τη διαχείριση των δημόσιων υποδομών και των χώρων έως την κοινωνική στήριξη και την οικονομική ανάπτυξη. Ταυτόχρονα, η αστική κινητικότητα παραμένει κορυφαία προτεραιότητα. Οι πολίτες ζητούν περισσότερες επενδύσεις στις δημόσιες συγκοινωνίες, στη διαχείριση κυκλοφορίας, στην ανάπτυξη ποδηλατοδρόμων και στις πεζοδρομημένες ζώνες. Βελτιωμένες μετακινήσεις όχι μόνο ενισχύουν την προσβασιμότητα και μειώνουν τη ρύπανση, αλλά συμβάλλουν και στην ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής, επιτρέποντας σε περισσότερους πολίτες να συμμετέχουν ενεργά στην οικονομική και πολιτιστική ζωή της πόλης.
Μεθοδολογία της έρευνας και οι επιπτώσεις των ευρημάτων
Η έρευνα του Ευρωβαρόμετρου για τις ευρωπαϊκές πόλεις διενεργήθηκε μέσω ηλεκτρονικών συνεντεύξεων με υπολογιστή, με την υποστήριξη κοινωνικών δικτύων, και περιλάμβανε τη συμμετοχή 11.998 κατοίκων πόλεων, 11.882 κατοίκων προαστίων και κωμοπόλεων και 7.975 κατοίκων αγροτικών περιοχών. Τα αποτελέσματα της έρευνας κοινής γνώμης στην ΕΕ αναδεικνύουν τις βασικές προτεραιότητες των πολιτών και τις περιοχές που χρειάζονται άμεσες παρεμβάσεις, καλύπτοντας ένα ευρύ φάσμα θεμάτων: από τη στέγαση και τις υποδομές έως την ασφάλεια των πόλεων, τη συμμετοχή στη λήψη αποφάσεων και την κινητικότητα. Η έρευνα προσφέρει μια ολοκληρωμένη εικόνα των σημερινών προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι ευρωπαϊκές πόλεις και υπογραμμίζει την ανάγκη για συντονισμένες, βιώσιμες και μακροπρόθεσμες λύσεις για βιώσιμες πόλεις, με στόχο τη διασφάλιση υψηλής ποιότητας ζωής για όλους τους πολίτες.
