Ένας κορυφαίος επιστήμονας, ένας νομπελίστας που άφησε το στίγμα του στη μοριακή βιολογία, έφυγε από τη ζωή, με την πορεία του να σημαδεύεται από μια μεγάλη διάκριση αλλά και μια άδικη σκιά αμφισβήτησης.
Ο θάνατος ενός πρωτοπόρου: Ο Ντέιβιντ Μπάλτιμορ και η κληρονομιά του
Ο Ντέιβιντ Μπάλτιμορ, ο χαρισματικός Αμερικανός βιολόγος που τιμήθηκε με Νόμπελ Ιατρικής το 1975 μόλις στα 37 του χρόνια, απεβίωσε το Σάββατο, σε ηλικία 87 ετών, όπως μετέδωσαν εκτενώς τα αμερικανικά μέσα ενημέρωσης. Η απώλειά του αφήνει ένα δυσαναπλήρωτο κενό στον επιστημονικό κόσμο, ενώ η ζωή του αποτελεί παράδειγμα λαμπρής επιστημονικής συνεισφοράς αλλά και της σκληρότητας που μπορεί να κρύβει η ακαδημαϊκή αντιπαλότητα.
Η λαμπρή επιστημονική πορεία και το Νόμπελ
Ο καθηγητής στο διακεκριμένο Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης (ΜΙΤ), Ντέιβιντ Μπάλτιμορ, αναγνωρίζεται παγκοσμίως ως μία από τις κορυφαίες φυσιογνωμίες της μοριακής βιολογίας. Η τιμητική διάκριση του Νόμπελ του απονεμήθηκε για τις πρωτοποριακές έρευνές του στους ρετροϊούς, μια κατηγορία ιών που περιλαμβάνει και τον HIV. Η κεντρική ανακάλυψή του αφορούσε ένα ιικό ένζυμο, μέσω του οποίου αποκάλυψε τον μηχανισμό αντιγραφής της γενετικής πληροφορίας στα κύτταρα. Η ανακάλυψη αυτή δεν ήταν απλώς μια επιστημονική αποκάλυψη, αλλά στάθηκε καταλυτική για την ανάπτυξη των γονιδιακών θεραπειών, ανοίγοντας νέους ορίζοντες στην ιατρική επιστήμη.
Η σκιά της απάτης και η δικαίωση
Παρά τη λαμπρή του πορεία, η καριέρα και η φήμη του Μπάλτιμορ κινδύνευσαν σοβαρά το 1986, όταν ενεπλάκη σε μία επίπονη υπόθεση επιστημονικής απάτης. Αν και ο ίδιος δεν κατηγορήθηκε ποτέ ευθέως, η συνεργάτιδά του, μία Γιαπωνέζα επιστήμονας με την οποία είχε συνυπογράψει μία μελέτη, βρέθηκε αντιμέτωπη με κατηγορίες για παραποίηση δεδομένων σε ένα πείραμα ανοσολογίας. Η υπόθεση αυτή προκάλεσε θύελλα στον επιστημονικό και πολιτικό χώρο.
Ο Μπάλτιμορ βρέθηκε επανειλημμένα, το 1988 και το 1989, να πρέπει να υπερασπιστεί τη θέση του δημόσια, ακόμη και ενώπιον Επιτροπής του Κογκρέσου, μια δοκιμασία που επέφερε βαρύ πλήγμα στο κύρος του. Το 1991, η πίεση τον οδήγησε σε παραίτηση από την προεδρία του Πανεπιστημίου Ροκφέλερ της Νέας Υόρκης, ένα αξίωμα που κατείχε μόλις για 18 μήνες. Η πλήρης απαλλαγή του καθηγητή Μπάλτιμορ και της συνεργάτιδάς του από κάθε υποψία ήρθε μόλις το 1996, κλείνοντας ένα κεφάλαιο γεμάτο πικρία. «Δεν θα μπορούσα ποτέ να την ξεχάσω», είχε δηλώσει αργότερα στην εφημερίδα New York Times, αναφερόμενος σε εκείνη την περίοδο της ζωής του, υπογραμμίζοντας το βάρος και την αδικία που βίωσε.
