Το 2025 χαρακτηρίζεται ως «χαμένη χρονιά» για την ελληνική οικοδομή, καθώς η αβεβαιότητα που προκαλεί η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) για τον Νέο Οικοδομικό Κανονισμό (ΝΟΚ) έχει παγώσει την οικοδομική δραστηριότητα και τις επενδύσεις.
Η «χαμένη χρονιά» της οικοδομής και η απόφαση του ΣτΕ
Η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) σχετικά με τον Νέο Οικοδομικό Κανονισμό (ΝΟΚ) έχει δημιουργήσει ένα τοπίο αβεβαιότητας στην αγορά της οικοδομής, με αναλυτές και παράγοντες να χαρακτηρίζουν το 2025 ως «χαμένη χρονιά». Το σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος, το οποίο αναμένεται να αποσαφηνίσει τι συνιστά έναρξη οικοδομικών εργασιών και τις λεπτομέρειες για το περιβαλλοντικό ισοδύναμο που απαιτείται για τις άδειες που έχουν σωθεί, βρίσκεται σε διαδικασία επιστροφής στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας εντός του φθινοπώρου 2025, μετά τον προδικαστικό έλεγχο από το ΣτΕ.
Πτώση της οικοδομικής δραστηριότητας: Αριθμοί που προβληματίζουν
Τα επίσημα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για το πεντάμηνο Ιανουαρίου – Μαΐου 2025 αποτυπώνουν μια σημαντική κάμψη στην οικοδομική δραστηριότητα. Συγκεκριμένα, η συνολική οικοδομική παραγωγή στην Ελλάδα παρουσιάζει:
- Μείωση 17,4% στον αριθμό οικοδομικών αδειών.
- Μείωση 30,8% στη συνολική επιφάνεια.
- Μείωση 24,7% στον όγκο.
Οι παραπάνω μειώσεις καταγράφονται σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του 2024. Η ιδιωτική οικοδομή παρουσιάζει αντίστοιχες μειώσεις: 17,6% στις άδειες, 30,9% στην επιφάνεια και 24,4% στον όγκο, επιβεβαιώνοντας έτσι την έντονη επιβράδυνση του κλάδου.
Το κόστος κατασκευής και η πρόσβαση στη νεόδμητη κατοικία
Αναλυτές συνδέουν άμεσα την πτώση της οικοδομικής δραστηριότητας με την αβεβαιότητα που προκαλεί η απόφαση του ΣτΕ, αλλά και με την αύξηση του κόστους κατασκευής τα τελευταία χρόνια. Μελέτες του ΙΟΒΕ έχουν αναδείξει ότι από τις αρχές του 2020 το κόστος κατασκευής έχει εκτοξευθεί. Αρχικά, οι αυξήσεις οφείλονταν σε προβλήματα στις διεθνείς αλυσίδες εφοδιασμού, ενώ στη συνέχεια, η ενεργειακή κρίση συνέβαλε καθοριστικά στην εκτόξευση των τιμών των πρώτων υλών και των δομικών προϊόντων. Αυτό έχει οδηγήσει σε αύξηση του κόστους των κατασκευών σε επίπεδα που καθιστούν δύσκολη την πρόσβαση σε νεόδμητη κατοικία για τα χαμηλά και μεσαία εισοδήματα. Η διατήρηση των τιμών των πρώτων υλών (όπως σίδηρος, τσιμέντο) κατά 40% έως 50% υψηλότερα σε σχέση με τα προ-ενεργειακής κρίσης επίπεδα, ασκεί πρόσθετη πίεση στους κατασκευαστές και τους τελικούς αγοραστές.
Η επόμενη μέρα για την ελληνική οικοδομή
Παράγοντες της αγοράς τονίζουν ότι η μελλοντική πορεία της αγοράς θα εξαρτηθεί από δύο βασικούς παράγοντες: την εξέλιξη των αδειοδοτήσεων και τη σταθεροποίηση των τιμών των πρώτων υλών. Παρότι η ζήτηση για νεόδμητες κατοικίες παραμένει υψηλή σε περιοχές με έντονη πίεση στην προσφορά, η αναμονή για την αποσαφήνιση των κανόνων επιβραδύνει τη δυναμική ανάπτυξη σε άλλες περιοχές. Η ανάγκη για σαφείς και σταθερούς κανόνες είναι επιτακτική, προκειμένου να επανέλθει η εμπιστοσύνη στην αγορά και να αναζωογονηθεί η οικοδομή, ένας από τους σημαντικότερους τομείς της ελληνικής οικονομίας.
