Η Ευρώπη βιώνει πρωτοφανή κύματα καύσωνα με σοβαρές συνέπειες στην δημόσια υγεία, αποκαλύπτοντας την υποεκτιμημένη τραγωδία πίσω από τις θερμοκρασίες ρεκόρ του 2025.
Ο αόρατος αντίκτυπος του καύσωνα στην υγεία στην Ευρώπη
Τον Ιούνιο και τις πρώτες ημέρες του Ιουλίου 2025, πόλεις όπως το Παρίσι, το Μιλάνο, η Αθήνα και η Μαδρίτη κατέγραψαν θερμοκρασίες ρεκόρ, που συνοδεύτηκαν από σημαντικές προειδοποιήσεις από υγειονομικές αρχές. Ωστόσο, ο πραγματικός αριθμός των θυμάτων από τον καύσωνα παραμένει κρυφός λόγω της ανεπαρκούς καταγραφής και διάγνωσης.
Η κλιματική αλλαγή και οι θάνατοι λόγω θερμοκρασιών
Μια πρόσφατη μελέτη του Imperial College London δείχνει ότι η ανθρώπινη επιρροή στην κλιματική αλλαγή έχει σχεδόν τριπλασιάσει τους θανάτους που σχετίζονται με τις υψηλές θερμοκρασίες στο φετινό κύμα καύσωνα. Σε 12 ευρωπαϊκές πόλεις, συμπεριλαμβανομένων του Λονδίνου, της Ρώμης, της Βαρκελώνης και της Λισαβόνας, καταγράφηκαν 2305 πλεονάζοντες θάνατοι μέσα σε μόλις δέκα μέρες, από τους οποίους οι 1504 οφείλονταν αποκλειστικά στην ανθρωπογενή κλιματική αλλαγή.
Οι προκλήσεις στην καταγραφή των θανάτων λόγω καύσωνα
Η καταγραφή των θερμικών θανάτων υπολείπεται σημαντικά επειδή τα ιατρικά πιστοποιητικά θανάτου σπάνια αναφέρουν τον καύσωνα ως αιτία ή συνεισφέροντα παράγοντα. Αυτό οδηγεί σε ελλιπή δεδομένα και δυσκολεύει την κατάλληλη προτεραιοποίηση των πολιτικών αντιμετώπισης.
Η χρόνια έκθεση στη ζέστη και οι επιπτώσεις της
Όπως επισημαίνει η Ashley Ward, διευθύντρια του Heat Policy Innovation Hub στο Πανεπιστήμιο Duke, το πρόβλημα ξεπερνά τα οξέα κύματα καύσωνα. Η χρόνια έκθεση σε υψηλές θερμοκρασίες επιδεινώνει παθήσεις όπως:
Οι ηλικιωμένοι στην πρώτη γραμμή κινδύνου
Οι ηλικιωμένοι είναι η πιο ευάλωτη ομάδα, με πάνω από το 80% των θερμικών θανάτων να αφορούν άτομα άνω των 65 ετών. Ιδιαίτερα ανησυχητική είναι η περίπτωση της Μαδρίτης, όπου πάνω από το 90% των θανάτων οφείλονται απευθείας στην κλιματική αλλαγή, ενώ το Μιλάνο κατέγραψε 317 θανάτους σε 10 ημέρες.
Ανάγκη για βελτιωμένη κωδικοποίηση και εκπαίδευση
Η καταγραφή των επιπτώσεων της ζέστης στα νοσοκομεία συχνά υπολείπεται γιατί οι γιατροί πιέζονται χρονικά, ειδικά στα τμήματα επειγόντων. Για την κάλυψη αυτού του κενού, προτείνονται μέτρα όπως:
Η φωνή των ειδικών για το μέλλον
Όπως επισημαίνει η Ashley Ward στο επιστημονικό περιοδικό JAMA: «Χωρίς αξιόπιστα δεδομένα, είναι δύσκολο να πείσουμε τις αρχές να λάβουν τα απαραίτητα μέτρα». Η όλο και πιο έντονη εμφάνιση κύματων καύσωνα και η επέκτασή τους σε «δροσερές» περιοχές καθιστούν επιτακτική την ανάγκη για συστηματική παρακολούθηση και δράση.
Εν κατακλείδι, η διαχείριση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στην υγεία αποτελεί κορυφαία προτεραιότητα για την επιβίωση και ευημερία των κοινωνιών στην Ευρώπη του αύριο.
