Η Ευρωπαϊκή Ένωση αντιμετωπίζει μια διαφιλονικούμενη φορολογική πρόταση που μπορεί να αλλάξει ριζικά τη βιομηχανία των καπνικών προϊόντων.
Νέος ενιαίος φόρος καπνικών προϊόντων στην Ευρώπη με σημαντικές επιπτώσεις
Η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την επιβολή ενός ενιαίου φόρου στα καπνικά προϊόντα που ενδέχεται να αυξηθεί έως και 145% σε ορισμένα κράτη-μέλη, όπως η Ελλάδα, έχει ήδη προκαλέσει έντονες αντιδράσεις. Στόχος του μέτρου είναι η ενίσχυση του προϋπολογισμού της ΕΕ με επιπλέον έσοδα που υπολογίζονται σε 14 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως. Αυτά τα χρήματα θα διοχετευτούν κυρίως σε προγράμματα ευρωπαϊκής άμυνας και τον εκσυγχρονισμό των οπλικών συστημάτων μέσω του νέου Ταμείου Αμυντικής Συνεργασίας.
Οι στόχοι της φορολογικής πολιτικής και οι κοινωνικοοικονομικές προεκτάσεις
Η πρόταση στοχεύει τόσο στο να αυξήσει τα έσοδα όσο και να περιορίσει την κατανάλωση καπνικών προϊόντων, λειτουργώντας ως μέτρο δημόσιας υγείας. Ωστόσο, η διπλή αύξηση των φόρων στα τσιγάρα εκτιμάται ότι θα φέρει σημαντικές επιβαρύνσεις, ιδίως σε χώρες της Νότιας και Ανατολικής Ευρώπης όπως η Ελλάδα, όπου το βιοτικό επίπεδο είναι πιο ευάλωτο. Η πρόταση προκαλεί έντονες διαμαρτυρίες καθώς θεωρείται ότι αγνοεί τις οικονομικές ιδιαιτερότητες και προκαλεί άνιση φορολογική επιβάρυνση.
Ειδική περίπτωση Ελλάδας και αναμενόμενες αυξήσεις τιμών
Η Ελλάδα, με ισχυρή εγχώρια παραγωγή καπνού και σημαντικά εργοστάσια επεξεργασίας, ενδέχεται να δει αυξήσεις στο κόστος των θερμαινόμενων προϊόντων καπνού έως και 145%. Οι ειδικοί της αγοράς προειδοποιούν για τον κίνδυνο αύξησης του λαθρεμπορίου καπνικών προϊόντων, που μόλις φέτος είχε περιοριστεί στο χαμηλότερο επίπεδο της τελευταίας δεκαετίας, καθώς η επιπλέον φορολογία μπορεί να αυξήσει την τελική τιμή ενός πακέτου τσιγάρων κατά 1,50 με 2 ευρώ.
Παράλληλα, άλλες χώρες όπως η Κύπρος (167%), η Τσεχία (144%) και η Εσθονία (242%) αντιμετωπίζουν ακόμη πιο υψηλές αυξήσεις, ενώ χώρες με ήδη υψηλή φορολόγηση όπως η Γαλλία και η Ολλανδία θα δουν μικρές επιβαρύνσεις.
Πολιτικό πλαίσιο και προκλήσεις της εφαρμογής
Η πρόταση της Επιτροπής συνδέει τη φορολογία με τη χρηματοδότηση των κοινών ευρωπαϊκών αμυντικών προτεραιοτήτων και την προώθηση της στρατηγικής αυτονομίας της ΕΕ. Ωστόσο, η ανάγκη ομοφωνίας μεταξύ των κρατών-μελών καθιστά δύσκολη την υλοποίηση της πολιτικής, με χώρες του Νότου όπως η Ελλάδα να αντιδρούν σε αυξήσεις που δεν λαμβάνουν υπόψη την οικονομική πραγματικότητα και την παραγωγική δυναμική τους.
Σύμφωνα με Bloomberg Tax, τα επιπλέον έσοδα θα χρηματοδοτήσουν κυρίως εξοπλιστικά προγράμματα και τη βιομηχανική αναβάθμιση του ευρωπαϊκού αμυντικού τομέα.
Επόμενα βήματα και αναμενόμενη εξέλιξη
Η τελική απόφαση αναμένεται να ληφθεί την Τετάρτη στη συνεδρίαση του Κολεγίου των Επιτρόπων, όπου θα παρουσιαστούν οι βασικές αρχές του σχεδίου και πιθανόν να προκηρυχθεί δημόσια διαβούλευση το φθινόπωρο. Η έκβαση του σχεδίου θα καθορίσει αν η Ευρώπη θα καταφέρει να συμφωνήσει σε έναν κοινό φόρο που θα ενισχύσει την άμυνα και θα περιορίσει την κατανάλωση ή αν θα προκληθούν νέες συγκρούσεις γύρω από τη δικαιοσύνη και την ισορροπία της ευρωπαϊκής φορολογικής πολιτικής.
