Η μεταναστευτική κρίση στην Κρήτη εντείνει την ανάγκη για οργανωμένες λύσεις και στέρεες υποδομές, όπως εξηγεί ο Μάριος Καλέας.
Η διοικητική διάσταση του προσφυγικού ζητήματος στην Κρήτη
Ο Μάριος Καλέας, διοικητής της Ελληνικής Υπηρεσίας Ασύλου και Αναπληρωτής Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Οργανισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το Άσυλο, αναλύει την εξέλιξη του μεταναστευτικού φαινομένου στην Κρήτη, τονίζοντας την υπερφόρτωση που παρατηρείται στις τοπικές δομές. Η Κρήτη δέχεται αφίξεις που αυξήθηκαν κατά 350% μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2025, φτάνοντας περίπου τους 9.200 αιτούντες άσυλο, γεγονός που έχει δημιουργήσει σημαντική πίεση στους πόρους και την τοπική κοινωνία.
Ιστορικά προηγούμενα και ευρωπαϊκές πρακτικές διαχείρισης ασύλου
Σε σχέση με παρόμοιες πρακτικές, ο κ. Καλέας παραθέτει ως παραδείγματα την Πολωνία, η οποία το 2022 και πρόσφατα το 2025 προχώρησε σε αναστολή εξέτασης αιτημάτων ασύλου επικαλούμενη υβριδική απειλή στα σύνορά της με τη Λευκορωσία. Επιπλέον, υπενθυμίζει τις πολιτικές της Ισπανίας στα ισπανικά περάσματα Θέουτα και Μελίγια, όπου παράτυποι μετανάστες συχνά επαναπροωθούνται χωρίς να υποβάλλουν αίτημα διεθνούς προστασίας. Ωστόσο, τονίζει ότι τέτοιες ενέργειες γίνονται αποδεκτές μόνο όταν είναι προσωρινές, αναλογικές και καλά τεκμηριωμένες, καθώς η εξαίρεση δεν μπορεί να γίνει κανόνας.
Διαδικασία αναγνώρισης προσφυγικού καθεστώτος στην Ελλάδα
Η αναγνώριση του καθεστώτος πρόσφυγα είναι εξατομικευμένη και πραγματοποιείται από την Υπηρεσία Ασύλου, μετά από πλήρη εξέταση του αιτήματος. Οι αναγνωρισμένοι πρόσφυγες αποκτούν άδεια διαμονής τριών ετών και έχουν πρόσβαση σε προγράμματα ένταξης όπως το ενταξιακό πρόγραμμα Ήλιος, το οποίο προσφέρει εκμάθηση ελληνικής γλώσσας, επαγγελματική εκπαίδευση και δωδεκάμηνη επιδότηση ενοικίου. Παράλληλα, τερματίζεται το οικονομικό βοήθημα που λαμβάνουν ως αιτούντες άσυλο.
Η λογική της πολιτικής αυτής στηρίζεται στην ισότητα κοινωνικών δικαιωμάτων με τους Έλληνες πολίτες, αποφεύγοντας τη χορήγηση προνομίων. Πολλοί αναγνωρισμένοι πρόσφυγες έχουν ήδη μετακινηθεί σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, κυρίως στη Γερμανία. Για την προστασία των ασυνόδευτων ανηλίκων, υπάρχουν ειδικές δομές και προγράμματα, καθώς και ο θεσμός της επιτροπείας.
