Η ελληνική καταναλωτική συμπεριφορά αλλάζει ριζικά υπό το βάρος της οικονομικής πίεσης και των αυξήσεων τιμών, οδηγώντας σε πιο συνετές και οικονομικές επιλογές.
Νέα τάση καταναλωτικής συνείδησης στην Ελλάδα
Η οικονομική δυσκολία έχει φέρει στην επιφάνεια έναν πιο προσεκτικό και ενημερωμένο καταναλωτή. Οι Έλληνες στρέφονται όλο και περισσότερο σε προσιτές λύσεις, όπως τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας, και περιορίζουν τις άσκοπες αγορές. Αυτό αντικατοπτρίζει μια σημαντική μετάβαση στη νοοτροπία των καταναλωτών, με επίκεντρο την αξία της τιμής και τη βιωσιμότητα των επιλογών τους.
Οι επιπτώσεις της πληθωριστικής πίεσης
Ο καθηγητής Γεώργιος Μπάλτας από το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών επισημαίνει τη βαθιά επίδραση που έχει ο πληθωρισμός στην καταναλωτική συμπεριφορά. Η αύξηση κατά περίπου 20% στον δείκτη τιμών καταναλωτή από το 2021 μέχρι το 2025, με ανατιμήσεις σε κρίσιμους τομείς όπως τα είδη διατροφής (32%), η ένδυση (22%) και η στέγαση (24%), αποδεικνύει τη συνεχή πίεση στα οικονομικά των νοικοκυριών.
Πιο ειδικά, το κόστος του ηλεκτρικού ρεύματος έχει αυξηθεί κατά περίπου 40%, επιβαρύνοντας σημαντικά τον οικογενειακό προϋπολογισμό και αναγκάζοντας τους καταναλωτές να ξανασκεφτούν τη δαπάνη τους σε βασικές ανάγκες.
Προσαρμογή των καταναλωτικών προτύπων και αλλαγές στις συνήθειες
Οι Έλληνες καταναλωτές δεν περιορίζονται μόνο σε όσους έχουν χαμηλότερο εισόδημα, αλλά και ευρύτερα αλλάζουν τη συμπεριφορά τους. Περιορίζουν τις αγορές βασικών αγαθών και υπηρεσιών. Η αναζήτηση σταθερά οικονομικών επιλογών, όπως τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας, συνδυάζεται με λιγότερο παρορμητικές και πιο οργανωμένες αγορές.
Παράλληλα, υπάρχει αυξανόμενη κριτική στάση απέναντι σε εταιρείες που θεωρούνται αδιάφορες ή αισχροκέρδεις, γεγονός που επηρεάζει σημαντικά το καταναλωτικό τους κοινό.
Τάσεις στον τουρισμό και τρόποι εξοικονόμησης χρημάτων
Η καταναλωτική κρίση επηρεάζει όχι μόνο την καθημερινότητα αλλά και τις ταξιδιωτικές προτιμήσεις. Οι Έλληνες επιλέγουν πλέον οικονομικότερες μορφές διακοπών, από την ηπειρωτική Ελλάδα κοντά σε παραθαλάσσιες περιοχές (60%) ως προορισμό, ενώ τα νησιά επιλέγονται από το 28% και η ορεινή ηπειρωτική χώρα από το 12%. Οι πιο ακριβές επιλογές, όπως τα ξενοδοχεία all inclusive και οι κρουαζιέρες, αποφεύγονται σε μεγάλο βαθμό.
Οικονομικά διαμορφωμένες είναι και οι διατροφικές συνήθειες κατά τις διακοπές, με το 50% να μαγειρεύει τακτικά και το 62% να προμηθεύεται τρόφιμα από σούπερ μάρκετ, ενώ το 71% προτιμά τα τοπικά αρτοποιεία – μια κίνηση που ενισχύει την τοπική οικονομία και μειώνει το κόστος εστίασης.
Στροφή προς τοπικά προϊόντα και περιορισμός των εξόδων
Το 53% των καταναλωτών προτιμά την αγορά τοπικών προϊόντων, που προσφέρουν αυθεντικές γεύσεις σε προσιτές τιμές, ενώ στο διάστημα των διακοπών ξοδεύουν κατά μέσο όρο περίπου 24 ευρώ για τουριστικά είδη και 153 ευρώ για τρόφιμα εκτός εστίασης, επιβεβαιώνοντας την τάση μαγειρέματος και προσεκτικής δαπάνης.
Προτίμηση σε τοπικά κανάλια διανομής
Όσον αφορά τη διανομή τροφίμων, το 60% προμηθεύεται προϊόντα από φούρνους και αρτοποιεία, ενώ υψηλά ποσοστά κρατούν οι μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ (48%) και τα μίνι μάρκετ (32%). Η καλοκαιρινή περίοδος ενισχύει τη φήμη της τοπικής αγοράς ως βασικής προτίμησης των καταναλωτών.
Η γενικότερη εικόνα της νέας καταναλωτικής πραγματικότητας
Συνολικά, το 61% των καταναλωτών σχεδιάζει να μειώσει τη φετινή του δαπάνη, με κύριους λόγους το μειωμένο διαθέσιμο εισόδημα (68%) και το αυξημένο κόστος σε μεταφορικά, διαμονή και εστίαση. Αυτή η τάση οδηγεί σε πιο οικονομικές μορφές διακοπών, περιορισμό αγορών και αυξημένη αυτοετοιμασία γευμάτων, διαμορφώνοντας ένα νέο μοντέλο καταναλωτικής συμπεριφοράς στην Ελλάδα του 2025.
