Μία σημαντική δημόσια αντιπαράθεση για το μεταναστευτικό ζήτημα αναδεικνύεται μέσα από τις πρόσφατες δηλώσεις του Ευάγγελου Βενιζέλου, ο οποίος απαντά στον Υπουργό Εξωτερικών, Γιώργο Γεραπετρίτη, σχετικά με τη χρήση του άρθρου 15 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ).
Ανάλυση της θέσης Ευάγγελου Βενιζέλου για το άρθρο 15 ΕΣΔΑ και το μεταναστευτικό
Ο Ευάγγελος Βενιζέλος υπογραμμίζει ότι ο Υπουργός Εξωτερικών και νομικός επιστήμονας Γιώργος Γεραπετρίτης παρατήρησε ευγενικά πως υπάρχει «σύγχυση» όσον αφορά την ενεργοποίηση του άρθρου 15 ΕΣΔΑ, το οποίο επιτρέπει σε περιπτώσεις κρίσης την παρέκκλιση από ορισμένα δικαιώματα. Όμως, όπως τονίζει ο Βενιζέλος, η κυβέρνηση δεν ενεργοποιεί επίσημα το άρθρο 15, αν και έχει υποστηρίξει ότι λαμβάνονται μέτρα παρά την παραβίαση υποχρεώσεων της Σύμβασης.
Τα σημεία κλειδιά της τοποθέτησης Βενιζέλου
- Δεν γίνεται επίσημη ενεργοποίηση του άρθρου 15, και το άρθρο 3 ΕΣΔΑ, το οποίο αφορά την απαγόρευση βασανιστηρίων και απάνθρωπης μεταχείρισης, δεν επιτρέπει παρέκκλιση και παραμένει απόλυτος κανόνας.
- Τονίζεται η σημασία της εγγύησης θεμελιωδών δικαιωμάτων από το Σύνταγμα, το οποίο ερμηνεύει και διασφαλίζει το περιεχόμενο της ΕΣΔΑ μέσω των εθνικών δικαστηρίων και της εξέτασης από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ).
- Απορρίπτεται η σύνδεση με το άρθρο 48 Συντάγματος, που αφορά έκτακτη κατάσταση εθνικής ασφάλειας και θέτει πιο αυστηρά κριτήρια για παρέκκλιση, ενώ η συζήτηση εστιάζει στο «δημόσιο κίνδυνο που απειλεί τη ζωή του έθνους» του άρθρου 15 ΕΣΔΑ.
Η κριτική στον κυβερνητικό χειρισμό και το νομικό πλαίσιο
Ο Ευάγγελος Βενιζέλος παρατηρεί ότι υπάρχει έλλειψη νομικής συνοχής και απιστία στην επικοινωνιακή ρητορική που υποβαθμίζει την αξία της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και συγχρόνως επιχειρεί να υποστηρίξει την αποκλειστική εφαρμογή του Συντάγματος σε βάρος της ΕΣΔΑ, παρά το γεγονός ότι και τα δύο τελούν υπό τον δικαστικό έλεγχο.
Ιδιαίτερα τονίζει ότι η Ελλάδα μέχρι σήμερα δεν έχει ενεργοποιήσει το άρθρο 15 της ΕΣΔΑ παρά τις σοβαρές κρίσεις, όπως η οικονομική κρίση, η πανδημία και μεγάλες μεταναστευτικές πιέσεις στον Έβρο και στα νησιά. Κρατήθηκε πάντα υπό τον αυστηρό έλεγχο των εθνικών και διεθνών δικαστηρίων, αναδεικνύοντας τη σημασία της συνέχειας στη διασφάλιση των δικαιωμάτων του ανθρώπου.
Η σημασία της ισορροπίας μεταξύ εθνικής ασφάλειας και προστασίας ανθρωπίνων δικαιωμάτων
Η δημόσια συζήτηση που έχει εγερθεί αφορά το κρίσιμο ζήτημα διαχείρισης της μεταναστευτικής κρίσης υπό το νομικό πλαίσιο των ανθρώπινων δικαιωμάτων στην Ελλάδα. Η ανάγκη για διαφάνεια, ρητή τήρηση θεμελιωδών δικαιωμάτων και συντονισμένη πολιτική που δεν υπονομεύει ούτε το Σύνταγμα ούτε την ΕΣΔΑ είναι αναγκαία για τη διασφάλιση της δημοκρατίας και της διεθνούς αξιοπιστίας της χώρας.
