Ο τουρισμός στην Ευρώπη εξελίσσεται ραγδαία, δημιουργώντας σημαντικές προκλήσεις για πολυάριθμες πόλεις που παραδοσιακά αποτελούν πόλο έλξης. Η υπερβολική τουριστική ανάπτυξη επηρεάζει κάθε πτυχή της ζωής, από την τοπική κοινωνία μέχρι το περιβάλλον και την πολιτιστική ταυτότητα των προορισμών.
Ντουμπρόβνικ: Η πόλη με 27 επισκέπτες ανά κάτοικο
Το Ντουμπρόβνικ, μια μαγευτική πόλη της Αδριατικής, έχει μετατραπεί σε εμβληματικό παράδειγμα υπερτουρισμού. Σύμφωνα με ανάλυση της πλατφόρμας Holidu, το Ντουμπρόβνικ δέχεται περίπου 27 τουρίστες για κάθε ντόπιο κάτοικο, μια αναλογία που δημιουργεί τεράστια πίεση στους δημόσιους χώρους και τις υποδομές. Η δημοφιλία της πόλης, που ενισχύθηκε από τηλεοπτικές σειρές όπως το «Game of Thrones», προσελκύει πλήθη που αλλοιώνουν την γνήσια εμπειρία των επισκεπτών και επιβαρύνουν τους κατοίκους.
Οι τοπικές αρχές προσπαθούν να διαχειριστούν τον τουρισμό με μέτρα όπως ο περιορισμός κρουαζιεροπλοίων, οι κρατήσεις σε σημαντικά αξιοθέατα και οι χρονικοί περιορισμοί σε τουριστικά λεωφορεία. Ωστόσο, η άνοδος των τιμών στέγασης και η εμπορευματοποίηση των δημόσιων χώρων οδηγούν στην απομάκρυνση των μονίμων κατοίκων, επιδεινώνοντας την κοινωνική και πολιτιστική φθορά της πόλης.
Βενετία: Το κανάλι μιας τουριστικής κρίσης
Η Βενετία, με μέσο όρο 21 τουρίστες ανά κάτοικο, αντιμετωπίζει μια βαθιά και πολύπλευρη κρίση. Η σταδιακή καθίζηση και οι περιβαλλοντικές προκλήσεις, σε συνδυασμό με την πίεση από τις καθημερινές ορδές επισκεπτών, θέτουν σε κίνδυνο τη βιωσιμότητα της πόλης. Η εξάρτηση από τον τουρισμό κρουαζιερόπλοιων αυξάνει τον κόσμο χωρίς να προσφέρει αντίστοιχα οικονομικά οφέλη στην τοπική κοινωνία.
Η διοίκηση έχει εισάγει το τέλος εισόδου για τουρίστες ημερήσιας παραμονής, μιας προσπάθειας να περιοριστεί η υπερβολική τουριστική κίνηση και να προωθηθεί ο βιώσιμος τουρισμός, που σέβεται τον πολιτισμό και ενισχύει μικρές τοπικές επιχειρήσεις.
Η ευρύτερη εικόνα του υπερτουρισμού στην Ευρώπη
Πέρα από τις επιμέρους περιπτώσεις, ο υπερτουρισμός έχει ρίζες σε γενικότερες αλλαγές στον τρόπο που ταξιδεύουμε. Η ανάπτυξη low-cost αεροπορικών συνδέσεων έχει καταστήσει το ταξίδι πιο προσιτό, ενώ πλατφόρμες όπως το Airbnb έχουν μεταμορφώσει τον τρόπο φιλοξενίας. Παράλληλα, η αύξηση της βιομηχανίας των κρουαζιέρων οδήγησε σε ξαφνική αύξηση του τουριστικού όγκου σε ευάλωτες περιοχές.
Οι ειδικοί υπογραμμίζουν την ανάγκη για συντονισμένες πολιτικές που εστιάζουν στη βιωσιμότητα, προστατεύοντας τόσο το περιβάλλον όσο και την κοινωνική συνοχή των προορισμών. Η προώθηση λιγότερο γνωστών προορισμών, ο αυστηρός έλεγχος των βραχυχρόνιων μισθώσεων και η ενίσχυση της συμμετοχής των τοπικών κοινοτήτων στις αποφάσεις είναι αναγκαίες στρατηγικές.
Η πρόκληση της Ευρώπης δεν είναι απλώς η αύξηση του τουρισμού, αλλά η ορθή διαχείριση αυτού που ήδη δέχεται η ήπειρος. Η αποτυχία να ανταποκριθούμε σε αυτή την πρόκληση θα μετατρέψει ιστορικές και ζωντανές πόλεις σε θεματικά πάρκα, με σημαντική απώλεια για κατοίκους και επισκέπτες.
