Η πρόσφατη ένταση στη Μέση Ανατολή ανάμεσα στο Ιράν και το Ισραήλ πυροδοτεί νέες ανησυχίες για τη σταθερότητα της περιοχής και την τήρηση της ειρήνης.
Σοβαρές αμφιβολίες για την τήρηση της κατάπαυσης του πυρός
Οι ιρανικές αρχές εξέφρασαν έντονη δυσπιστία απέναντι στην πρόθεση του Ισραήλ να τηρήσει την κατάπαυση του πυρός που τέθηκε σε ισχύ μετά από δώδεκα ημέρες συγκρούσεων, από τις 24 Ιουνίου. Η διαμάχη μεταξύ των δύο χωρών, που θεωρούνται μόνιμοι αντίπαλοι, παραμένει τεταμένη, με την Τεχεράνη να διαμηνύει πως παρακολουθεί στενά τις κινήσεις του Ισραήλ και να δηλώνει έτοιμη για «ισχυρή αντίδραση» σε κάθε παραβίαση.
Διπλωματική ένταση γύρω από τον Διεθνή Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας
Το Ιράν διέψευσε κατηγορηματικά οποιαδήποτε απειλή κατά της ζωής του Γενικού Διευθυντή του ΔΟΑΕ, Ραφαέλ Γκρόσι, παρά δημοσιεύματα που ανέφεραν πιθανή «εκτέλεση» σε περίπτωση επίσκεψής του στη χώρα. Αυτές οι δηλώσεις προκάλεσαν έντονη ανησυχία στη διεθνή κοινότητα και υπογραμμίζουν την ευάλωτη κατάσταση του διαλόγου για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης.
Ισραηλινές επιδρομές με στόχο το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα
Στις 13 Ιουνίου, το Ισραήλ εξαπέλυσε πρωτοφανείς αεροπορικές επιδρομές στο Ιράν, πλήττοντας κρίσιμες εγκαταστάσεις και σκοτώνοντας σημαντικά στελέχη των ιρανικών ενόπλων δυνάμεων και επιστήμονες που συνδέονται με το πυρηνικό πρόγραμμα. Ο πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου τόνισε ότι σκοπός ήταν η αποτροπή της ανάπτυξης πυρηνικών όπλων από το Ιράν, παρά τις διαψεύσεις της ιρανικής ηγεσίας περί τέτοιας πρόθεσης.
Εμπλοκή των ΗΠΑ και διπλωματικές πρωτοβουλίες
Η επίθεση του Ισραήλ πραγματοποιήθηκε παράλληλα με τις διαπραγματεύσεις ανάμεσα στην Τεχεράνη και τις Ηνωμένες Πολιτείες, με τις ΗΠΑ να συμμετέχουν ενεργά σε βομβαρδισμούς σε τρεις βασικές πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν στις 22 Ιουνίου. Σε απάντηση, η Τεχεράνη κατέθεσε επίσημη επιστολή ζητώντας να χαρακτηριστούν υπεύθυνοι για την κλιμάκωση οι δύο αντιμαχόμενες πλευρές.
Απαγόρευση χρήσης τηλεπικοινωνιών χωρίς άδεια
Προκειμένου να ελέγξει την πληροφορία και την επικοινωνία, το ιρανικό κοινοβούλιο ψήφισε την απαγόρευση χρήσης τηλεπικοινωνιακών μέσων χωρίς ρητή κυβερνητική άδεια, συμπεριλαμβανομένης της πρόσβασης στο internet μέσω δορυφορικών συστημάτων όπως το Starlink του Ίλον Μασκ. Η κίνηση αυτή υπογραμμίζει την επιθυμία της Τεχεράνης να περιορίσει την πληροφορία και τον έλεγχο της επικοινωνίας σε περιόδους έντασης.
Πολιτικές υποδομές στο στόχαστρο
Η επίθεση του Ισραήλ στις 23 Ιουνίου στη φυλακή Εβίν της Τεχεράνης προκάλεσε τον θάνατο 71 κρατουμένων, μεταξύ των οποίων ήταν και αλλοδαποί και άνθρωποι με διπλή υπηκοότητα. Η Γαλλία, αναγνωρίζοντας τους δύο υπηκόους της ως «ομήρους του Ιράν», ζήτησε την προστασία τους. Οι βομβαρδισμοί πολιτικών υποδομών δημιουργούν σοβαρά ερωτήματα για τη συνέχιση της έντασης και την προστασία ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Ανθρώπινες απώλειες και ενδεχόμενες εξελίξεις
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, οι ισραηλινοί βομβαρδισμοί στο Ιράν έχουν προκαλέσει τουλάχιστον 627 νεκρούς και περίπου 4.900 τραυματίες, ενώ οι ιρανικές επιθέσεις αντιποίνων έχουν κοστίσει τη ζωή σε 28 ανθρώπους στο Ισραήλ. Η άνευ προηγουμένου ένοπλη σύρραξη ανοίγει το δρόμο για νέες διαπραγματεύσεις και πιθανές εξελίξεις στην περιοχή, όπως εκτιμά ο ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ για τη Συρία, Τομ Μπαράκ.
