Η κρυοηλεκτρονική μικροσκοπία ανοίγει νέους ορίζοντες στην έρευνα των βιολογικών μορίων, με μια πρωτοποριακή υποδομή στην Ελλάδα.
Νέο Εργαστήριο Κρυοηλεκτρονικής Μικροσκοπίας στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών
Το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (ΕΙΕ) στην Αθήνα αποκτά το πρώτο εξειδικευμένο εργαστήριο Cryo-EM στη νοτιοανατολική Ευρώπη. Η πρωτοβουλία αυτή ηγείται ο διακεκριμένος Έλληνας επιστήμονας, καθηγητής Παναγιώτης Καστρίτης από το Πανεπιστήμιο Χάλλε-Βιτεμβέργης, ο οποίος φέρνει την αιχμή της επιστημονικής τεχνολογίας στην Ελλάδα.
Τεχνολογία αιχμής για τη δομική βιολογία
Το νέο εργαστήριο θα εξοπλιστεί με τέσσερα υπερσύγχρονα μικροσκόπια κρυοηλεκτρονικής μικροσκοπίας, συμπεριλαμβανομένων των Krios G4 και Aquilos 2, που επιτρέπουν απεικόνιση βιομορίων σε ατομικό επίπεδο με αναλύσεις που παλαιότερα ήταν ανέφικτες.
Καινοτομία στην έρευνα καρκίνου και θεραπευτικών μεθόδων
Το εργαστήριο θα λειτουργεί ως μέρος του Κέντρου Αριστείας Theranostics, το οποίο χρηματοδοτείται μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης και στοχεύει στην καινοτόμο διάγνωση και θεραπεία του καρκίνου.
Η επανάσταση της κρυοηλεκτρονικής μικροσκοπίας στη βιολογία
Η τεχνική Cryo-EM, βραβευμένη με Νόμπελ Χημείας, επιτρέπει την παρατήρηση καταψυγμένων βιολογικών δειγμάτων με ηλεκτρομαγνητικούς φακούς υψηλής ισχύος, αποκαλύπτοντας την τρισδιάστατη δομή πρωτεϊνών και άλλων βιομορίων.
Προηγμένες μέθοδοι ανάλυσης
Σε αντίθεση με τις παραδοσιακές μεθόδους, όπως η κρυσταλλογραφία ακτίνων Χ και το NMR, η κρυοηλεκτρονική μικροσκοπία παρέχει εικόνες υψηλής ανάλυσης ακόμη και σε δύσκολα προς κρυστάλλωση μόρια, διευκολύνοντας την κατανόηση της κυτταρικής λειτουργίας.
Η πορεία και το όραμα του καθηγητή Παναγιώτη Καστρίτη
O Παναγιώτης Καστρίτης ξεκίνησε την ερευνητική του δραστηριότητα στο Cryo-EM το 2018 στη Γερμανία και τώρα μεταφέρει την τεχνογνωσία του στην Ελλάδα, με χρηματοδότηση ERA Chair ύψους 2,5 εκατομμυρίων ευρώ. Το όραμά του είναι να συνδυάσει τη λεπτομερή δομική ανάλυση των μορίων με τη βιολογική και ιατρική έρευνα για ασθένειες όπως ο καρκίνος και το Αλτσχάιμερ.
Κρυοηλεκτρονική μικροσκοπία: Εργαλείο για την κατανόηση της ζωής
Όπως υπογραμμίζει ο κ. Καστρίτης, η πολυπλοκότητα των κυττάρων παραμένει ένα μεγάλο ερώτημα, όμως η εξελικτική αυτή μέθοδος επιτρέπει την συστηματική μελέτη της δομής και της λειτουργίας των κυττάρων σε βαθύτερο επίπεδο από ποτέ. Κάθε νέα εικόνα που λαμβάνεται προσφέρει πολύτιμα δεδομένα για την κατανόηση του κυτταρικού μεταβολισμού και των βιολογικών διαδικασιών που βρίσκονται στη ρίζα πολλών νόσων.
