Νέο νομοσχέδιο φέρνει ριζικές αλλαγές στον Τελωνειακό Κώδικα και τις σχετικές φορολογικές ρυθμίσεις, ενισχύοντας τη διαφάνεια, την ψηφιοποίηση και την αποτελεσματική διαχείριση των διαδικασιών.
1. Τι είναι ο Εθνικός Τελωνειακός Κώδικας και γιατί απαιτείται αναθεώρηση;
Ο Εθνικός Τελωνειακός Κώδικας (ΕΤΚ) είναι το νομοθετικό πλαίσιο που ρυθμίζει τις λειτουργίες των τελωνείων στην Ελλάδα, καθορίζοντας τις διαδικασίες εισαγωγής, εξαγωγής, και ελέγχου εμπορευμάτων. Με ισχύ 24 ετών, κρίνεται αναγκαία η επικαιροποίησή του ώστε να ευθυγραμμιστεί με τον Ενωσιακό Τελωνειακό Κώδικα και να προωθηθεί η ψηφιοποίηση και η απλοποίηση των εκτελωνιστικών διαδικασιών για πολίτες και επιχειρήσεις.
2. Νέες διαδικασίες και τεχνολογία στις τελωνειακές συναλλαγές
Το νομοσχέδιο εισάγει:
- Ψηφιοποιημένη ιδιόχειρη υπογραφή κατά τον τελωνειακό έλεγχο για αυξημένη ασφάλεια και ταχύτερη ολοκλήρωση.
- Ηλεκτρονική κοινοποίηση προστίμων.
- Επέκταση του Μητρώου Καπνού και σε προϊόντα όπως ηλεκτρονικά τσιγάρα και ηλεκτρικά θερμαινόμενα προϊόντα καπνού.
- Πρόσβαση των τελωνειακών αρχών σε πληροφοριακά συστήματα άλλων διωκτικών αρχών, μέσω συνεργασιών.
- Δυνατότητα διεύρυνσης ωραρίου λειτουργίας τελωνείων με ψηφιακή αίτηση.
- Αυστηροποίηση προστίμων για παραβάσεις.
3. Ευελιξία στο ωράριο των τελωνείων
Οι τελωνειακές αρχές σε χερσαία και θαλάσσια σημεία εισόδου λειτουργούν 24/7, ενώ υπάρχει η επιλογή για διεύρυνση ωραρίου εργασιών και εκτός καταστημάτων, υπό προϋποθέσεις και με κόστος του ενδιαφερόμενου, μέσω ψηφιακής αίτησης.
4. Πρόστιμα για μη σωστή δήλωση συναλλακτικής αξίας
Επιβάλλεται πρόστιμο 100% επί της διαφοράς δασμών και φόρων μεταξύ δηλωθείσας και πραγματικής αξίας, με κατώτατο όριο τα 1.500 ευρώ ανά τελωνειακό παραστατικό, ανεξάρτητα από παραχωρήσεις δασμών ή παράλληλες παραβάσεις.
5. Ψηφιακό Σύστημα Παρακολούθησης Επαγγελματικών Οχημάτων & Εμπορευματοκιβωτίων
Η ΑΑΔΕ θα λειτουργεί σύγχρονο σύστημα παρακολούθησης στα χερσαία και θαλάσσια σημεία με χρήση τεχνολογιών όπως ακτινοσκόπηση τύπου BACKSCATTER, κάμερες A.L.P.R., και αυτόματες μπάρες ελέγχου, με σκοπό την πάταξη του λαθρεμπορίου και την εξασφάλιση φορολογικής συμμόρφωσης.
11. Αυστηροποίηση προστίμων για διακίνηση αγαθών χωρίς ψηφιακά παραστατικά
Τα πρόστιμα δεκαπλασιάζονται στα 5.000 ευρώ για απλογραφικές και 10.000 ευρώ για διπλογραφικές επιχειρήσεις ανά φορολογικό έλεγχο, παράλληλα με την υποχρεωτική χρήση ψηφιακού δελτίου αποστολής και ηλεκτρονικής τιμολόγησης.
12. Μεταβίβαση περιουσιακών στοιχείων από εταιρικούς μετόχους με οφειλές
Εισάγεται η δυνατότητα έκδοσης φορολογικής ενημερότητας και μεταβίβασης ακινήτων, ακόμα και αν η εταιρεία έχει οφειλές, εφόσον πληρούνται συγκεκριμένες προϋποθέσεις, όπως η ρύθμιση ή αναστολή χρεών και περιορισμένη εταιρική συμμετοχή (κάτω από 5% μη εισηγμένων ή 0,5% εισηγμένων εταιρειών). Το Δημόσιο μπορεί να ζητήσει υποθήκη ως εγγύηση για το υπόλοιπο ποσό οφειλής.
13. Κάλυψη νοσηλείας εργαζομένων ως μη φορολογούμενη παροχή
Η παροχή εργοδότη για κάλυψη νοσοκομειακών εξόδων του εργαζόμενου ή συγγενικού προσώπου εξαιρείται από το εισόδημα μισθωτής εργασίας, είτε καταβάλλεται απευθείας στον πάροχο υπηρεσιών είτε με αποζημίωση στον εργαζόμενο με προσκόμιση αποδεικτικού.
14. Ενίσχυση χρήσης του συστήματος άμεσων πληρωμών IRIS
Προβλέπεται η αποδοχή πληρωμών μέσω συνδεδεμένων POS στα καταστήματα λιανικής με αυστηρά πρόστιμα μέχρι 20.000 ευρώ σε περίπτωση μη συμμόρφωσης, προωθώντας την απρόσκοπτη και φιλική χρήση των ψηφιακών πληρωμών.
15. Φορολογικά κίνητρα για μόνιμη εγκατάσταση επενδυτών από το εξωτερικό
Οι φορολογικοί κάτοικοι εξωτερικού που επενδύουν πάνω από 500.000 ευρώ απαλλάσσονται από φόρους δωρεάς και κληρονομιάς για την κινητή περιουσία που διατηρούν στο εξωτερικό, ενώ η ρύθμιση επεκτείνεται ώστε να καλύπτει και τους αποδέκτες τρίτους ανεξάρτητα υπηκοότητας και φορολογικής κατοικίας.
16. Μείωση προϋποθέσεων για απαλλαγή φόρου κληρονομιάς σε επαναπατρισθέντες Έλληνες
Η απαλλαγή από φόρο κληρονομιάς για κινητή περιουσία που αποκτήθηκε στο εξωτερικό ισχύει αν ο επαναπατριζόμενος έχει διαμείνει έξι συνεχόμενα έτη στο εξωτερικό, αντί για δέκα προηγουμένως, διευκολύνοντας τον γρηγορότερο επαναπατρισμό μέσω φορολογικών κινήτρων.
