Μια από τις πιο τραγικές σελίδες της Ελληνικής Επανάστασης ξετυλίχτηκε πάνω στο μικρό νησί των Ψαρών τον Ιούνιο του 1824.
Η Μάχη και η Καταστροφή των Ψαρών: Ηρωισμός και Θυσία στη Ναυτική Ιστορία της Ελλάδας
Στις 21 και 22 Ιουνίου 1824, το νησί των Ψαρών αντιμετώπισε μια αποφασιστική επίθεση από τον οθωμανικό στόλο υπό τον Χοσρέφ Πασά. Στόχος αυτής της επιχείρησης ήταν η ολοκληρωτική εξόντωση των Ψαρών ως μήνυμα παραδειγματισμού προς όλους τους Έλληνες που συμμετείχαν στον Αγώνα της Ανεξαρτησίας.
Τα Ψαρά, μαζί με την Ύδρα και τις Σπέτσες, βρίσκονταν στο επίκεντρο του ελληνικού ναυτικού αγώνα ως τρεις από τις σημαντικότερες ναυτικές δυνάμεις της επανάστασης. Οι Ψαριανοί, διάσημοι για την έντονη ναυτική τους παράδοση και την ανιδιοτελή αγάπη για την ελευθερία, είχαν ήδη προκαλέσει σημαντικές ζημιές στον οθωμανικό στόλο του Αιγαίου με επιτυχημένες ναυμαχίες σε τοποθεσίες όπως ο Γέροντας και η Σάμος.
Με την άφιξη 176 πολεμικών πλοίων και περίπου 12.000 με 14.000 στρατιώτες στις 20 Ιουνίου, οι Ψαριανοί βρέθηκαν απελπισμένοι και απομονωμένοι, παρά την έκκλησή τους για βοήθεια προς τα ελληνικά νησιά και την κυβέρνηση. Η εσωτερική πολιτική διαμάχη και η αδράνεια των συμμάχων άφησαν το νησί να αντιμετωπίσει μόνο του την καταστροφή.
Αρνούμενοι να υποχωρήσουν, οι κάτοικοι επέλεξαν να αντισταθούν ηρωικά στη στεριά, αλλά η άγρια σφαγή που ακολούθησε ήταν απερίγραπτη. Περισσότεροι από 18.000 άνθρωποι από τους 30.000 που ζούσαν και αναζητούσαν καταφύγιο στα Ψαρά, είτε σκοτώθηκαν είτε αιχμαλωτίστηκαν, ενώ ελάχιστοι σώθηκαν διαφεύγοντας στη θάλασσα.
Η καταστροφή του ναυτικού στόλου των Ψαρών σήμανε όχι μόνο μια μεγάλη ήττα, αλλά και την απώλεια ενός από τους πιο σημαντικούς ναυτικούς πυλώνες των επαναστατημένων Ελλήνων.
Η θηριωδία αυτή ενέπνευσε τον Διονύσιο Σολωμό, ο οποίος αποτύπωσε λυρικά τη θυσία στο ποίημά του:
«Στων Ψαρών την ολόμαυρη ράχη, περπατώντας η Δόξα μονάχη…»
Με αυτή την εικόνα, η μνήμη της ηρωικής αντίστασης των Ψαρών παρέμεινε ζωντανή ως σύμβολο αυτοθυσίας και αδάμαστης ψυχής στον αγώνα για ελευθερία.
Ιστορικές Επιπτώσεις και Διεθνής Αντίκτυπος
Η καταστροφή των Ψαρών δεν έμεινε αθόρυβη στην Ευρώπη· αποτέλεσε κίνητρο για το φιλελληνικό κίνημα που υποστήριζε την ελληνική υπόθεση, ενώ οι εικόνες του αίματος και της καταστροφής συγκλόνισαν καλλιτέχνες, μουσικούς και λογοτέχνες διεθνώς.
Σημαντικά Γεγονότα της 21ης Ιουνίου
Γεννήσεις Διακεκριμένων Προσωπικοτήτων
1905 – Ζαν-Πολ Σαρτρ, κορυφαίος Γάλλος φιλόσοφος και συγγραφέας, πατέρας του υπαρξισμού, γνωστός για τα έργα «Το είναι και το μηδέν» και «Η ναυτία». Αρνήθηκε το Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1964.
1936 – Κώστας Καρράς, Έλληνας ηθοποιός και πολιτικός, με σημαντικές ερμηνείες στον κινηματογράφο και τηλεόραση, και θητεία ως βουλευτής και υφυπουργός Πολιτισμού.
1950 – Βασίλης Παπακωνσταντίνου, εμβληματικός Έλληνας τραγουδιστής του ελληνικού ροκ, συνεργάτης κορυφαίων δημιουργών όπως ο Μίκης Θεοδωράκης και γνώστης για τους κοινωνικά φορτισμένους στίχους του.
1955 – Μισέλ Πλατινί, διάσημος Γάλλος ποδοσφαιριστής και πρώην πρόεδρος της UEFA, καταξιωμένος αθλητής με τρεις Χρυσές Μπάλες.
1961 – Manu Chao, Γάλλος τραγουδιστής ισπανικής καταγωγής, γνωστός για τη μίξη μουσικών ειδών και το πολιτικοποιημένο του ύφος, με διεθνή επιτυχία μέσω του άλμπουμ «Clandestino».
1964 – Δημήτρης Παπαϊωάννου, καινοτόμος Έλληνας σκηνοθέτης και χορογράφος, γνωστός για τη δημιουργική σύνδεση θεάτρου, χορού και εικαστικών, και καλλιτεχνικός διευθυντής της Τελετής Έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας 2004.
1985 – Λάνα Ντελ Ρέι, Αμερικανίδα τραγουδίστρια με μοναδικό μελαγχολικό ύφος και κινηματογραφικές ενορχηστρώσεις, γνωστή για το τραγούδι «Video Games» και τα άλμπουμ «Born to Die» και «Norman Fucking Rockwell!».
Σημαντικοί Θάνατοι στην Ιστορία
1527 – Νικολό Μακιαβέλι, Ιταλός πολιτικός φιλόσοφος, συγγραφέας του κλασικού έργου «Ο Ηγεμόνας», θεμελιωτής της σύγχρονης πολιτικής επιστήμης.
2019 – Δημήτρης Χριστόφιας, πρώην Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας και ηγέτης του ΑΚΕΛ, γνωστός για το όραμα της κοινωνικής δικαιοσύνης και την προσπάθεια επίλυσης του Κυπριακού.
Εθνικές και Παγκόσμιες Εορτές της 21ης Ιουνίου
Διεθνής Ημέρα Γιόγκα
Ευρωπαϊκή Ημέρα Μουσικής
Παγκόσμια Ημέρα Κυματοδρομίας (Σέρφινγκ)
Παγκόσμια Ημέρα Ουμανιστή (Ανθρωπιστή)
Παγκόσμια Ημέρα Τροχοσανίδας (Skateboard)
Παγκόσμια Ημέρα Υδρογραφίας
