Η τελευταία έκθεση του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ για τα παιδιά σε εμπόλεμες ζώνες αποκαλύπτει μια ανησυχητική αύξηση στη βία και τις παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Ραγδαία αύξηση των παραβιάσεων κατά παιδιών στις ένοπλες συγκρούσεις το 2024
Η Έκθεση 2024 του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ για τα παιδιά που επηρεάζονται από ένοπλες συγκρούσεις καταγράφει 41.370 σοβαρές παραβιάσεις, το υψηλότερο ρεκόρ από την έναρξη τεκμηρίωσης των περιστατικών αυτών. Πρόκειται για αύξηση κατά 25% σε σχέση με το 2023, που αντικατοπτρίζει την επιδείνωση της κατάστασης σε παγκόσμιο επίπεδο.
Η Ειδική Αντιπρόσωπος Βιρτζίνια Γκάμπα τόνισε πως η κατάσταση αποτελεί «καμπανάκι αφύπνισης», προειδοποιώντας ότι η ανθρωπότητα βρίσκεται «σε σημείο χωρίς επιστροφή» σχετικά με την προστασία των παιδιών.
Κατηγορίες παραβιάσεων και σοβαρά περιστατικά
Οι σοβαρές παραβιάσεις που εξακριβώθηκαν το 2024 περιλαμβάνουν:
- 11.967 παιδιά νεκρά ή τραυματισμένα, η πιο συχνή μορφή παραβίασης.
- 7.906 περιστατικά άρνησης ανθρωπιστικής πρόσβασης, περιορίζοντας την παροχή ζωτικών υπηρεσιών.
- 7.402 παιδιά στρατολογημένα για χρήση από ένοπλες ομάδες ή δυνάμεις.
Παράλληλα, σημειώθηκε αύξηση 17% σε παιδιά που υπέστησαν πολλαπλές παραβιάσεις όπως απαγωγή, σεξουαλική βία και στρατολόγηση, γεγονός που μαρτυρά την κλιμάκωση της σκληρότητας και της συστηματικής εκμετάλλευσης.
Σύγχρονες πολεμικές τακτικές με τραγικές συνέπειες για τα παιδιά
Οι αποτελέσματα της αναφοράς αναδεικνύουν την καταστροφική επίδραση των σύγχρονων πολέμων. Οι βαριοί βομβαρδισμοί και οι επιθέσεις με εκρηκτικά όπλα σε αστικές περιοχές έχουν μετατρέψει σπίτια και σχολεία σε πεδία μάχης.
Τα εκρηκτικά όπλα ευθύνονται για το 25% των θανάτων και τραυματισμών παιδιών, ενώ υπήρξε αύξηση 44% σε επιθέσεις κατά σχολείων και 34% στους βιασμούς και τη σεξουαλική κακοποίηση των παιδιών. Αποκαλύπτεται έτσι η σκόπιμη στοχοποίηση των πολιτικών υποδομών και η χρήση της σεξουαλικής βίας ως όπλου πολέμου.
Περιοχές με ιδιαίτερα σοβαρές συνέπειες
Κατά το 2024, ιδιαίτερη ανησυχία προκαλούν:
- Ισραήλ και Κατεχόμενα Παλαιστινιακά Εδάφη (ιδίως η Γάζα)
- Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό
- Σομαλία
- Νιγηρία
- Αϊτή
Προκλήσεις στην εφαρμογή των διεθνών κανόνων προστασίας των παιδιών
Στο πλαίσιο της 20ής επετείου του Ψηφίσματος 1612 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, που ίδρυσε τον Μηχανισμό Παρακολούθησης και Αναφοράς, η έκθεση επισημαίνει πως παρά τη νομική θωράκιση, οι δεσμεύσεις δεν έχουν εφαρμοστεί πλήρως.
Τα κρίσιμα ζητήματα που εμποδίζουν την προστασία των παιδιών σε εμπόλεμες ζώνες είναι:
- Η μεταφορά των συγκρούσεων σε πυκνοκατοικημένες αστικές περιοχές.
- Η αυξανόμενη ατιμωρησία που υπονομεύει το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο.
- Η πολυπλοκότητα εμπλοκής μη κρατικών δρώντων που δυσχεραίνει τη λογοδοσία.
- Η αποτυχία προστασίας παιδιών με αποτέλεσμα το ρήγμα στους θεμελιώδεις διεθνείς κανόνες.
Χωρίς έγκαιρη και αποφασιστική δράση, η βία κατά των παιδιών καθίσταται νέα «κανονικότητα» σε παγκόσμιες συγκρούσεις.
Συζήτηση για «Φτώχεια, υπανάπτυξη και συγκρούσεις» στον ΟΗΕ
Σε υψηλού επιπέδου συζήτηση που διοργανώθηκε με πρωτοβουλία της Γουιάνας, ο Έλληνας Μόνιμος Αντιπρόσωπος στον ΟΗΕ, πρέσβης Ευάγγελος Σέκερης, τόνισε την άρρηκτη σύνδεση της φτώχειας και της ανυπαρξίας ανάπτυξης με τις απειλές για την παγκόσμια ειρήνη και ασφάλεια.
Ανέδειξε την ανάγκη ολοκληρωμένων λύσεων βάσει της νέας ατζέντας για την ειρήνη και τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης, ζητώντας παράλληλα ενίσχυση του ρόλου της Επιτροπής για την Οικοδόμηση της Ειρήνης.
Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στη στήριξη κοινοτήτων που πλήττονται από συγκρούσεις, με την Ελλάδα να προωθεί χρηματοδοτήσεις για ανθρωπιστικά έργα σε Γάζα και Βεγγάζη, διασφαλίζοντας πρόσβαση σε τρόφιμα, υγειονομική περίθαλψη και σταθερότητα στην περιοχή.
