Η ελληνική κυβέρνηση βρίσκεται κοντά στην επίσημη ανακοίνωση του ολοκληρωμένου σχεδίου για τη δημιουργία θαλάσσιων πάρκων στο Αιγαίο και το Ιόνιο, ενόψει της σημαντικής Διάσκεψης του ΟΗΕ για τους Ωκεανούς. Με στρατηγικό στόχο την προστασία της θαλάσσιας βιοποικιλότητας, η πρωτοβουλία αυτή φιλοδοξεί να θωρακίσει τα οικοσυστήματα των ελληνικών θαλασσών.
Η ουσία των ελληνικών θαλάσσιων πάρκων
Τα θαλάσσια πάρκα αποτελούν περιοχές υπό ειδικό καθεστώς προστασίας όπου εφαρμόζονται αυστηροί περιορισμοί στις ανθρώπινες δραστηριότητες, όπως η αλιεία, η ναυσιπλοΐα και ο τουρισμός. Αυτές οι περιοχές επιλέγονται με βάση την ανάγκη διατήρησης των ευαίσθητων θαλάσσιων οικοσυστημάτων, καθώς και την προστασία ενδημικών και απειλούμενων ειδών.
Κύριος στόχος είναι η προώθηση της οικολογικής βιωσιμότητας, η ενίσχυση της περιβαλλοντικής συνείδησης και η δημιουργία ωφελειών για τις παράκτιες κοινότητες. Για το λόγο αυτό, ο Οργανισμός Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (ΟΦΥΠΕΚΑ) σε συνεργασία με την Υδρογραφική Υπηρεσία του Πολεμικού Ναυτικού έχει ολοκληρώσει την τεχνική επεξεργασία του σχεδίου για τη θαλάσσια προστασία στο Αιγαίο, ενώ το Ιόνιο παραμένει σε στάδιο τελικών λεπτομερειών.
Γεωπολιτικές προεκτάσεις και πιθανές αντιδράσεις
Η δημιουργία των θαλάσσιων πάρκων στο Αιγαίο δεν αφορά μόνο περιβαλλοντικά ζητήματα αλλά και γεωπολιτικές εξελίξεις, αφού η ένταξη μικρών νησίδων και βραχονησίδων σε καθεστώς προστασίας μπορεί να προκαλέσει έντονες αντιδράσεις από την τουρκική πλευρά. Η Τουρκία έχει ιστορικά εκφράσει διαφωνίες για την κυριαρχία ορισμένων περιοχών, επικαλούμενη τη θεωρία των «γκρίζων ζωνών» και την ιδέα της «Γαλάζιας Πατρίδας».
Παρά τις παλαιότερες εντάσεις, η ελληνική κυβέρνηση διαμηνύει την αποφασιστικότητά της να προχωρήσει στη χάραξη των θαλάσσιων πάρκων βάσει επιστημονικών μελετών και σε πλήρη συμμόρφωση με τις ευρωπαϊκές περιβαλλοντικές οδηγίες. Επιπλέον, τονίζει ότι η πρωτοβουλία δεν αποτελεί αμφισβήτηση της εθνικής κυριαρχίας, αλλά απήχηση των υποχρεώσεων που έχει η Ελλάδα στο δίκτυο NATURA 2000, μετά και την καταδικαστική απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης το 2020.
Προοπτικές και δημόσια διαβούλευση
Προς το παρόν, το σχέδιο πρόκειται να τεθεί άμεσα σε δημόσια διαβούλευση, επιτρέποντας στα ενδιαφερόμενα μέρη και το ευρύ κοινό να εκφράσουν τις απόψεις τους και να συμβάλουν στη βελτίωση των προτάσεων. Στόχος είναι η ταχεία έκδοση Προεδρικού Διατάγματος, που θα θεσμοθετήσει την προστασία αυτών των κρίσιμων θαλάσσιων περιοχών, ενισχύοντας το εθνικό πλαίσιο περιβαλλοντικής διαχείρισης και προωθώντας τη βιώσιμη ανάπτυξη των ελληνικών θαλασσών.
