Το όνομα που επιλέγει ο νέος πάπας δεν είναι τυχαίο. Είναι φορτωμένο με αιώνες καθολικής ιστορίας και κρύβει πολλαπλά επίπεδα σημασίας.
Γιατί αλλάζουν όνομα οι Πάπες;
Η αλλαγή ονόματος από τον νέο πάπα, ως επικεφαλής της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, αποτελεί μία από τις πρώτες σημαντικές του πράξεις. Αυτή η επιλογή συμβολίζει συχνά την κατεύθυνση και τον χαρακτήρα της παποσύνης του.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η παράδοση αυτή ξεκίνησε τον πρώιμο Μεσαίωνα. Αν και δεν υπάρχει θεολογικός λόγος για την αλλαγή ονόματος, έχει πλέον ενσωματωθεί πλήρως στη διαδικασία εκλογής του Πάπα.
Η Αρχή της Παράδοσης
- Άγιος Πέτρος: Ο πρώτος Πάπας, Σίμων, μετονομάστηκε σε Πέτρο από τον Ιησού πριν αναλάβει ηγετικό ρόλο στην Εκκλησία.
Χρειάστηκαν περίπου 500 χρόνια για να καθιερωθεί η πρακτική της αλλαγής ονόματος από τους Πάπες. Ορόσημα αποτελούν οι παρακάτω:
- Πάπας Ιωάννης Β’ (533-535): Ο πρώτος Πάπας που άλλαξε όνομα, από Μερκούριος σε Ιωάννης, καθώς το αρχικό του όνομα παρέπεμπε στον παγανιστικό θεό Ερμή.
- Πέτρος Κανεπανόβα (10ος αιώνας): Έγινε Ιωάννης ΙΔ’ για να αποφύγει το όνομα Πέτρος Β’, όπως αναφέρει ο Λίαμ Τεμπλ, επίκουρος καθηγητής Ιστορίας του Καθολικισμού.
Μετά τον 10ο αιώνα, η υιοθέτηση νέου ονόματος έγινε συνήθης πρακτική. Ακόμη και Πάπες από χώρες εκτός Ιταλίας επέλεγαν ονόματα με ιταλική χροιά, ακολουθώντας τους προκατόχους τους.
Έκτοτε, η αλλαγή ονόματος καθιερώθηκε ως έθιμο. Ελάχιστοι Πάπες διατήρησαν το βαπτιστικό τους όνομα, όπως οι Μάρκελλος Β’ και Αδριανός ΣΤ’ τον 16ο αιώνα.
Επιλογή του Παπικού Ονόματος
Κάθε παπικό όνομα φέρει ένα ιδιαίτερο ιστορικό βάρος, συνδέοντας τον νέο Πάπα με προηγούμενους Πάπες ή αγίους που έφεραν το ίδιο όνομα.
Η σύνδεση με ονόματα προκατόχων που αντιμετώπισαν δυσκολίες, προώθησαν μεταρρυθμίσεις ή ήταν ιδιαίτερα αγαπητοί, συχνά επηρεάζει την επιλογή του ονόματος, σύμφωνα με τον Λίαμ Τεμπλ.
Το Όνομα του Επόμενου Πάπα: Προβλέψεις και Πιθανότητες
Οι καρδινάλιοι από όλο τον κόσμο θα συγκεντρωθούν στην Καπέλα Σιστίνα για να εκλέξουν τον επόμενο Πάπα. Αν και η επιλογή παραμένει άγνωστη, το όνομα Ιωάννης έχει την πρωτοκαθεδρία στην ιστορία των παπικών ονομάτων.
Η επιλογή του ονόματος Φραγκίσκος από τον σημερινό Πάπα είχε «τεράστιες ιστορικές επιπτώσεις», όπως τονίζει ο Τεμπλ, καθώς ήταν το πρώτο μοναδικό όνομα μετά από περίπου 1.100 χρόνια.
Τα πιο δημοφιλή παπικά ονόματα στην ιστορία είναι:
- Ιωάννης: 21 Πάπες το επέλεξαν (τελευταία χρήση: Ιωάννης ΚΓ’).
- Γρηγόριος: 16 Πάπες.
- Βενέδικτος: 15 Πάπες (σημείωση: ο Βενέδικτος Ι’ ήταν αντίπαπας).
- Αθώος: 13 Πάπες.
- Λέων: 13 Πάπες.
Πώς Ανακοινώνεται το Νέο Παπικό Όνομα;
Μετά την εκλογή και την έξοδο του λευκού καπνού από την Καπέλα Σιστίνα, το όνομα του νέου Πάπα ανακοινώνεται με μια επίσημη λατινική προκήρυξη.
Ο αρχιδιάκονος καρδινάλιος εμφανίζεται στο μπαλκόνι της Βασιλικής του Αγίου Πέτρου και εκφωνεί τη φράση: «Habemus Papam» («Έχουμε Πάπα»).
Στην ανακοίνωση, το νέο παπικό όνομα και τα βαπτιστικά του ονόματα μεταφράζονται στα λατινικά, ενώ το επώνυμο παραμένει στην αρχική του γλώσσα.
Για παράδειγμα, όταν εξελέγη ο πάπας Φραγκίσκος το 2013, τα βαπτιστικά του ονόματα «Χόρχε Μάριο» ανακοινώθηκαν ως «Γεώργιος Μάριος», ενώ το επώνυμό του «Μπεργκόλιο» παρέμεινε αμετάφραστο. Το παπικό του όνομα, «Φραγκίσκος», ήταν η τελευταία λέξη της διακήρυξης.
