Ο ντόρος γύρω από τον Light και τους στίχους του νέου του τραγουδιού έφερε στο προσκήνιο την πολιτική ορθότητα. Ποιος είναι ο ρόλος των καλλιτεχνών; Γιατί μας ενοχλούν επιλεκτικά κάποιοι στίχοι; Και τι σχέση έχει ο ΛΕΞ με όλα αυτά;
Η πολιτική ορθότητα και ο ρόλος των καλλιτεχνών
Ο όρος «πολιτική ορθότητα» αναφέρεται στην αποφυγή χρήσης εκφράσεων που μπορεί να προσβάλουν ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, όπως άτομα με αναπηρία, διαφορετικό σεξουαλικό προσανατολισμό ή φυλή. Στόχος είναι η προώθηση του σεβασμού, της ισότητας και η καταπολέμηση των διακρίσεων.
Ένας καλλιτέχνης με μεγάλη επιρροή στους νέους, όπως ο Light, έχει επιπλέον ευθύνη. Λειτουργεί ως πρότυπο και διαμορφώνει αξίες. Η δημόσια στάση του μπορεί να νομιμοποιήσει ή να απονομιμοποιήσει κοινωνικές συμπεριφορές. Η πολιτική ορθότητα σε αυτή την περίπτωση δεν είναι απλή ευγένεια, αλλά ένας μηχανισμός διαμόρφωσης μιας πιο συμπεριληπτικής κοινωνίας.
Οι αμφιλεγόμενοι στίχοι του Light
Η έντονη αντίδραση προκλήθηκε από τους στίχους:
«Το flow είναι retarded στο chain και το AP.
Σε ειδικό σχολείο πηγαίνει
Σκάμε καθυστερημένοι όμως με περιμένει».
Η Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (ΕΣΑμεΑ) αντέδρασε άμεσα, χαρακτηρίζοντας τους στίχους προσβλητικούς και επισημαίνοντας ότι αποτελούν ρητορική μίσους και προάγουν τον κοινωνικό αποκλεισμό και τις διακρίσεις.
Η αντίδραση του Light και η δημόσια συγγνώμη
Ο Light, μετά τον σάλο, ανέλαβε την ευθύνη του. Ζήτησε δημόσια συγγνώμη από τα Άτομα με Αναπηρία μέσω βίντεο στο Instagram και δεσμεύθηκε να αλλάξει τους επίμαχους στίχους. Αυτή η κίνηση έδειξε αναγνώριση του λάθους και διάθεση συμμόρφωσης με τα αιτήματα για σεβασμό.
Ωστόσο, το ερώτημα παραμένει: γιατί αυτή η ευαισθησία εμφανίζεται εκλεκτικά;
Πολιτική ορθότητα… α λα καρτ;
Ενώ οι στίχοι του Light προκάλεσαν δίκαιες αντιδράσεις, ίσως είναι χρήσιμο να αναρωτηθούμε γιατί άλλες μορφές προσβολής ή ρητορικής μίσους περνούν απαρατήρητες. Στίχοι που προσβάλλουν γυναίκες ή αναπαράγουν σεξιστικά στερεότυπα είναι συχνό φαινόμενο στην τραπ, όπως:
«Όπου και να πάω θα την ψάχνω παντού
Μήπως η πουτάνα μου έχει κάνει voodoo».
Ή στίχοι που προσβάλλουν την ομοφυλοφιλία:
«Παριστάνουν κάποιον άλλον τα πουστράκια
Μου θυμίζουνε τον Τάκη Ζαχαράτο».
Μήπως τελικά η κοινωνία αντιδρά επιλεκτικά, εστιάζοντας στην τραπ ως “εύκολο στόχο”, ενώ άλλες, ενδεχομένως πιο συστημικές, μορφές προσβολής και βίας μένουν στο σκοτάδι;
Ο ΛΕΞ στην εξίσωση
Μέσα σε αυτόν τον κύκλο αντιδράσεων, εμφανίστηκε και το όνομα του ΛΕΞ, ο οποίος συνεργάζεται με τον Light. Ο ΛΕΞ θεωρείται, σε γενικές γραμμές, ένας ράπερ με πιο “πολιτικά ορθούς” στίχους, που δεν προσβάλλουν συγκεκριμένες ομάδες.
Πολλοί αναρωτήθηκαν, λοιπόν, γιατί ο ΛΕΞ, ο “καλός” της ραπ, να συνεργαστεί με έναν καλλιτέχνη που κατηγορείται για ρητορική μίσους;
Αρχικά, ο ΛΕΞ, όπως κάθε άνθρωπος, μπορεί να κάνει λάθη. Δεν χρειάζεται να είμαστε υπερβολικά αυστηροί.
Επιπλέον, είναι σημαντικό να κατανοήσουμε τη φιλοσοφία της ραπ και της τραπ. Πρόκειται για μουσικά είδη που συχνά αφηγούνται ιστορίες ανθρώπων που “ξεκίνησαν από χαμηλά”. Είναι λογικό να υπάρχουν συνεργασίες μεταξύ καλλιτεχνών που προέρχονται από παρόμοια κοινωνικά περιβάλλοντα, ακόμα κι αν οι στιχουργικές τους προσεγγίσεις διαφέρουν. Η προσπάθεια επιβολής “ηθικής” εκ των έξω σε ένα μουσικό είδος που πηγάζει από το περιθώριο συχνά οδηγεί σε αποτυχία.
Σύμφωνα με πληροφορίες από το περιβάλλον του ΛΕΞ, ο ίδιος ήξερε μόνο για το τραγούδι της συνεργασίας και δεν γνώριζε το περιεχόμενο των υπόλοιπων τραγουδιών του Light. Επίσης, δηλώθηκε ότι διαφωνεί πλήρως με τους επίμαχους στίχους, οι οποίοι δεν συμβαδίζουν με τη φιλοσοφία και την αισθητική του.
Το ζήτημα που ανέκυψε με τους στίχους του Light είναι μια ευκαιρία για συζήτηση. Συζήτηση για τον ρόλο των καλλιτεχνών, την πολιτική ορθότητα και την επιλεκτική ευαισθησία της κοινωνίας απέναντι σε διαφορετικές μορφές προσβολής.
