Η θέση σου στην οικογένεια μπορεί να επηρεάσει όχι μόνο την προσωπικότητά σου, αλλά και την υγεία σου.
Η επίδραση της σειράς γέννησης στην υγεία
Είναι κοινός τόπος πως η σειρά γέννησης διαμορφώνει ορισμένα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας, όπως το αίσθημα ευθύνης ή την τάση για ρίσκο. Ωστόσο, όπως δείχνουν πρόσφατες μελέτες που επικαλείται το Yahoo Life, αυτή η επιρροή επεκτείνεται και σε πτυχές της υγείας μας, από το ανοσοποιητικό σύστημα και το σωματικό βάρος μέχρι τα επίπεδα άγχους και τη συνολική ψυχική ευεξία.
Ο Michael Valdez, ιατρικός διευθυντής της Detox California, εξηγεί ότι «παρόλο που η υγεία επηρεάζεται απόπληθώραπαραγόντων, τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας, οι μηχανισμοί αντιμετώπισης και η διαχείριση του στρες, που διαμορφώνουν τη γενική ευεξία, επηρεάζονται σε μεγάλο βαθμό από τον σύνθετο ρόλο της σειράς γέννησης».
Το πρωτότοκο παιδί: Υπευθυνότητα και ευαισθησία στο άγχος
Τα πρωτότοκα παιδιά συνήθως χαρακτηρίζονται ως υπεύθυνα, ώριμα και συχνά τείνουν προς την ανησυχία. Αυτό οφείλεται εν μέρει στην ανάληψη ρόλων φροντίδας για τα μικρότερα αδέλφια, μια διαδικασία γνωστή ως «γονεϊκοποίηση». Για τα κορίτσια μάλιστα, υπάρχει το «σύνδρομο της μεγαλύτερης κόρης», που περιγράφει την αυξημένη ευθύνη που αναλαμβάνουν εντός της οικογένειας.
Αυτή η πίεση και οι υψηλές προσδοκίες μπορούν να οδηγήσουν σε μεγαλύτερη ευαισθησία σε ψυχικά προβλήματα. Έρευνες καταδεικνύουν πως τα πρωτότοκα έχουν 48% περισσότερες πιθανότητες εμφάνισης άγχους και 35% για κατάθλιψη σε σχέση με τα μικρότερα αδέλφια τους. Ωστόσο, στην προσχολική ηλικία, οι γονείς δίνουν μεγαλύτερη προσοχή στο πρώτο τους παιδί, αφιερώνοντας περισσότερο χρόνο σε προληπτικές εξετάσεις και ιατρικές επισκέψεις, προστατεύοντας έτσι τη σωματική του υγεία.
Το μεσαίο παιδί: Το «σύνδρομο του μεσαίου παιδιού» και η προσαρμοστικότητα
Το μεσαίο παιδί συχνά νιώθει ότι περνάει απαρατήρητο, μια κατάσταση γνωστή ως «σύνδρομο του μεσαίου παιδιού». Όπως αναφέρουν ειδικοί στο Yahoo Life, η αίσθηση αδυναμίας να επηρεάσουν τα πράγματα λόγω ηλικιακής διαφοράς τα οδηγεί στο να «προσσαρμόζονται στο ρεύμα». Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε έναν φαύλο κύκλο όπου το άτομο δεν αισθάνεται ισχυρό στη ζωή του, επηρεάζοντας επιλογές από την καριέρα μέχρι τις προσωπικές σχέσεις.
Το μοναχοπαίδι: Ωριμότητα, δημιουργικότητα και ευαλωτότητα
Τα μοναχοπαίδια αντιμετωπίζουν συχνά προσέγγιση με προκατάληψη, θεωρούμενα «κακομαθημένα» ή «μοναχικά». Η επιστημονική έρευνα δεν υποστηρίζει αυτές τις γενικεύσεις. Αντίθετα, συχνά είναι πιο ώριμα, δημιουργικά και άνετα στην παρέα με ενήλικες. Ωστόσο, εάν μεγαλώσουν σε ένα προβληματικό οικογενειακό περιβάλλον, η απουσία αδελφών ως «στήριγμα» τα καθιστά πιο ευάλωτα στις δυσμενείς επιπτώσεις του οικογενειακού στρες. Όπως και τα πρωτότοκα, έχουν αυξημένη πιθανότητα για άγχος ή κατάθλιψη, καθώς και υψηλότερο ρίσκο για παιδική και ενήλικη παχυσαρκία, ιδίως όταν οι γονείς ασκούν πίεση σχετικά με το φαγητό.
Ο κομβικός ρόλος των γονέων
Ενώ η σειρά γέννησης μπορεί να επηρεάσει σημαντικά τη ζωή ενός παιδιού, δεν είναι καθοριστική. Οι γονείς έχουν τη δυνατότητα, μέσω της στάσης και των παρεμβάσεών τους, να βοηθήσουν τα παιδιά να αποφύγουν τα κοινά στερεότυπα. Είναι σημαντικό να αποφεύγονται οι ταμπέλες και οι συγκρίσεις, οι οποίες μπορούν να «παγιδεύσουν» τα παιδιά σε ρόλους που δυσκολεύονται να αποτινάξουν ακόμα και στην ενήλικη ζωή. Αντιθέτως, πρέπει να ενισχυθεί και να γιορταστεί η μοναδικότητα κάθε παιδιού και να δοθεί χώρος στην προσωπική του έκφραση.
Ο ποιοτικός χρόνος, έστω και λίγα λεπτά καθημερινά με κάθε παιδί ξεχωριστά, δυναμώνει τη σχέση και μειώνει την πίεση που μπορεί να προκληθεί από τον «ρόλο» τους εντός της οικογένειας. Έτσι, κάθε παιδί αισθάνεται ότι το βλέπουν, το ακούν και το εκτιμούν πραγματικά.
