Διπλωματικές Κινήσεις στο Ομάν: Ο Τρίτος Γύρος Συνομιλιών ΗΠΑ-Ιράν
Η διπλωματική οδός παραμένει ανοιχτή παρά τις εντάσεις. Ο ειδικός απεσταλμένος του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, συμμετέχει στον τρίτο γύρο συνομιλιών με το Ιράν για το πυρηνικό του πρόγραμμα, ο οποίος διεξάγεται στο Ομάν.
«Ο επόμενος κύκλος των διαπραγματεύσεων θα λάβει χώρα στο Ομάν το Σάββατο και θα αποτελέσει την πρώτη συνάντηση τεχνικών ομάδων», ανακοίνωσε την Πέμπτη η Τάμι Μπρους, εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Η αμερικανική πλευρά θα εκπροσωπηθεί από τον Μάικλ Άντον, υπεύθυνο πολιτικού σχεδιασμού στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ, ενώ ο Στιβ Γουίτκοφ θα είναι επίσης παρών. Ο Γουίτκοφ είχε ήδη συναντηθεί με Ιρανούς αξιωματούχους στη Ρώμη το προηγούμενο Σάββατο, μέσω της μεσολάβησης του Ομάν, και είχε συμμετάσχει στον πρώτο γύρο συνομιλιών στις 12 Απριλίου στη Μούσκατ.
Και οι δύο πλευρές εξέφρασαν αισιοδοξία μετά τις συνομιλίες στη Ρώμη, αν και δεν δόθηκαν λεπτομέρειες. Ο πρόεδρος Τραμπ έχει δηλώσει ότι προτιμά μια διπλωματική λύση με το Ιράν, χωρίς ωστόσο να αποκλείει τη στρατιωτική επιλογή, προκειμένου να αποτρέψει την απόκτηση πυρηνικών όπλων από την Τεχεράνη. Το Ιράν από την πλευρά του διαψεύδει τις κατηγορίες αυτές.
Ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών, Αμπάς Αραγτσί, εξέφρασε την Πέμπτη την προθυμία του να επισκεφθεί τη Γερμανία, τη Γαλλία και τη Βρετανία, χώρες που συμμετείχαν στην διεθνή συμφωνία του 2015 για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα (κοινό ολοκληρωμένο σχέδιο δράσης – ΚΟΣΔ). Μέχρι στιγμής, οι χώρες αυτές δεν εμπλέκονται άμεσα στις διαπραγματεύσεις ΗΠΑ-Ιράν, οι οποίες ξεκίνησαν στις 12 Απριλίου με μεσολάβηση του Ομάν.
Η συμφωνία του 2015 προέβλεπε την άρση των διεθνών κυρώσεων σε αντάλλαγμα για τον περιορισμό του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν. Ωστόσο, κατέστη ανενεργή μετά την αποχώρηση των ΗΠΑ το 2018, κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του Ντόναλντ Τραμπ. Ως αντίποινα, το Ιράν άρχισε σταδιακά να αποκλίνει από τις υποχρεώσεις του, αυξάνοντας τον αριθμό και την απόδοση των συσκευών φυγοκέντρισης στις εγκαταστάσεις του Νατάνζ και Φορντό. Πλέον εμπλουτίζει ουράνιο έως και στο 60%, πολύ πάνω από το όριο του 3,67% που προέβλεπε η συμφωνία, αλλά κάτω από το 90% που απαιτείται για πυρηνικά όπλα.
Ο γενικός διευθυντής του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ), Ραφαέλ Γκρόσι, προειδοποίησε την περασμένη εβδομάδα ότι το Ιράν δεν βρίσκεται “μακριά” από την απόκτηση πυρηνικών όπλων. Τον Δεκέμβριο, οι τρεις ευρωπαϊκές χώρες που συμμετείχαν στη συμφωνία είχαν αναφέρει ότι θα μπορούσαν να ενεργοποιήσουν τον μηχανισμό “snapback”, ο οποίος προβλεπόταν στο πλαίσιο του 2015 για την αυτόματη επανεπιβολή των κυρώσεων του ΟΗΕ κατά της Τεχεράνης. Η προθεσμία για την ενεργοποίηση της ρήτρας εκπνέει τον Οκτώβριο.
Ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας, Μάρκο Ρούμπιο, κάλεσε την περασμένη Παρασκευή τους Ευρωπαίους να λάβουν “σημαντική απόφαση” για την “επαναφορά των κυρώσεων” κατά του Ιράν. Ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών καταδίκασε τις “απόπειρες”, κυρίως από πλευράς Ισραήλ, για τον “εκτροχιασμό της διπλωματίας”. Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός, Μπενιαμίν Νετανιάχου, τόνισε την ίδια ημέρα ότι η απόκτηση πυρηνικών όπλων από το Ιράν θα έθετε σε κίνδυνο “την τύχη όλης της ανθρωπότητας”.
