Αναλύοντας τις δημογραφικές προκλήσεις της Ελλάδας, η μελέτη του Ινστιτούτου Δημογραφικών Ερευνών και Μελετών ρίχνει φως σε ένα κρίσιμο ζήτημα. Πώς διαμορφώνουν οι δημογραφικές αλλαγές την κοινωνία και την οικονομία μας;
Δημογραφική Γήρανση και Εργατικό Δυναμικό: Μια Επισκόπηση
Η δημογραφική γήρανση στην Ελλάδα, σύμφωνα με τον κ. Βύρωνα Κοτζαμάνη, επηρεάζει άμεσα τη σύνθεση του πληθυσμού, ιδιαίτερα στις ηλικιακές ομάδες 20-64 (εργάσιμο δυναμικό) και 65+ (συνταξιούχοι). Η μείωση του πληθυσμού εργάσιμης ηλικίας, σε συνδυασμό με την αύξηση του προσδόκιμου ζωής, δημιουργεί μια δυσαναλογία που απαιτεί άμεση αντιμετώπιση.
Η υπογεννητικότητα διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο, με τις γενιές να μειώνουν σταθερά τον αριθμό των παιδιών ανά οικογένεια. Αυτό, σε συνδυασμό με τη μετανάστευση, έχει ως αποτέλεσμα τη σταδιακή συρρίκνωση του πληθυσμού νεαρής και παραγωγικής ηλικίας.
Οι Συνέπειες της Δημογραφικής Μεταβολής
Η αύξηση του πληθυσμού άνω των 65 ετών είναι η μόνη δημογραφική τάση που αναμένεται να συνεχιστεί, φτάνοντας να αποτελεί πάνω από το ένα τρίτο του πληθυσμού έως το 2050. Παράλληλα, ο συνολικός πληθυσμός της Ελλάδας αναμένεται να μειωθεί σημαντικά, κυρίως λόγω της συρρίκνωσης του πληθυσμού κάτω των 65 ετών.
Ένα θετικό μεταναστευτικό ισοζύγιο θα μπορούσε να μετριάσει τις αρνητικές επιπτώσεις, καθώς θα εισέρχονταν στη χώρα άτομα σε παραγωγική και αναπαραγωγική ηλικία. Ωστόσο, ακόμη και σε αυτό το σενάριο, η αναλογία εργαζομένων προς συνταξιούχους θα μειωθεί σημαντικά.
Προκλήσεις και Λύσεις
Η δυσαναλογία μεταξύ εργαζομένων και συνταξιούχων θα επιφέρει πολλαπλές επιπτώσεις στην ελληνική οικονομία και κοινωνία. Απαιτούνται παρεμβάσεις σε διάφορους τομείς, με στόχο την άμβλυνση των αρνητικών συνεπειών και την ανατροπή των δυσμενών δημογραφικών εξελίξεων.
Όπως τονίζει ο κ. Κοτζαμάνης, ο παραγόμενος πλούτος δεν εξαρτάται μόνο από τον αριθμό των εργαζομένων, αλλά και από την ποιότητα του ανθρώπινου δυναμικού. Παράγοντες όπως η εκπαίδευση, η καινοτομία και η παραγωγικότητα διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην αντιμετώπιση των δημογραφικών προκλήσεων. H ενίσχυση της οικογενειακής πολιτικής με κίνητρα για αύξηση γεννήσεων είναι επίσης ζωτικής σημασίας.
Εν κατακλείδι, η αντιμετώπιση των δημογραφικών προκλήσεων στην Ελλάδα απαιτεί μια ολιστική προσέγγιση που θα συνδυάζει μέτρα για την ενίσχυση της γονιμότητας, την προσέλκυση ταλαντούχων μεταναστών, τη βελτίωση της ποιότητας του ανθρώπινου δυναμικού και την αναμόρφωση του συνταξιοδοτικού συστήματος. Μόνο έτσι θα μπορέσει η χώρα να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις του μέλλοντος και να διασφαλίσει τη βιώσιμη ανάπτυξη και ευημερία για όλους τους πολίτες.
