Ήταν 20 Φεβρουαρίου 1968 όταν ένας καταστροφικός σεισμός ισοπέδωσε τον Άγιο Ευστράτιο, αφήνοντας πίσω του θανάτους, ερείπια και μια βαθιά πληγή στην ιστορία του νησιού.
Ο Καταστροφικός Σεισμός στον Άγιο Ευστράτιο: Μια ανεπανόρθωτη πληγή
Στις 20 Φεβρουαρίου 1968, ο Άγιος Ευστράτιος, ένα μικρό νησί στο βορειοανατολικό Αιγαίο, επλήγη από έναν σεισμό 7,1 Ρίχτερ. Η καταστροφή ήταν ολοκληρωτική. Είκοσι άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, εκατοντάδες οικογένειες έμειναν άστεγες και η οικονομία του νησιού κατέρρευσε.
Όπως θυμάται ένας κάτοικος, “Ήταν σαν βρυκολακιασμένο χωριό“. Η καταστροφή δεν ήταν μόνο υλική, καθώς μαζί με τα σπίτια και τις υποδομές, χάθηκαν και σημαντικά κομμάτια της παράδοσης του νησιού, καθώς και η ιστορική του μνήμη, συνδεδεμένη με την ιστορία του ως τόπος εξορίας.
Η Καταστροφή και η Απώλεια της Ιστορικής Ταυτότητας του Αγίου Ευστρατίου
Ο παραδοσιακός οικισμός, με τα πέτρινα σπίτια και την ιδιαίτερη αρχιτεκτονική, καταστράφηκε ολοσχερώς. Τα περισσότερα σπίτια που είχαν υποστεί ζημιές επισκευάσιμες, κατεδαφίστηκαν επί Χούντας, όπως αναφέρει σχετικό βίντεο, αλλοιώνοντας ανεπανόρθωτα την φυσιογνωμία του νησιού.
Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει κάτοικος του νησιού:
“Χάθηκε αυτή η παράδοση. Χάθηκε αυτή η ιστορία. Χάθηκε αυτό το αλισβερίσι που είχε ο άνθρωπος με τον άνθρωπο… Καταργήσαμε όλα τα έθιμα.”
Ανάδειξη του Παλαιού Οικισμού: Μια Προσπάθεια για το Μέλλον
Σήμερα, περίπου 20 σπίτια σώζονται και ομορφαίνουν ακόμα το νησί, μαζί με το ιστορικό κτίριο της Μαρασλείου Σχολής. Έχουν ξεκινήσει προσπάθειες για την αποκατάσταση των κοινόχρηστων χώρων, με στόχο την αναστήλωση του εγκαταλελειμμένου οικισμού. Ο παραδοσιακός οικισμός, με Προεδρικό Διάταγμα του 2005, περιμένει την προστασία και την αναγέννησή του.
Ο Άγιος Ευστράτιος προσπαθεί να επουλώσει τις πληγές του παρελθόντος, διατηρώντας ζωντανή την ιστορική μνήμη και διδασκόμενος από τις συνέπειες της καταστροφής.
