Μια απροσδόκητη ενεργειακή έξαρση στον εγκέφαλο, καταγεγραμμένη σε ασθενή με κλινικό θάνατο, χωρίς εμφανή αρτηριακή πίεση ή καρδιακό παλμό, πυροδοτεί συζητήσεις σχετικά με το εάν πρόκειται για ένδειξη της «ψυχής που εγκαταλείπει το σώμα» κατά τη μετάβαση στον θάνατο. Ο αναισθησιολόγος και καθηγητής αναισθησιολογίας και ψυχολογίας, δρ. Stuart Hameroff, προσεγγίζει το ζήτημα με επιστημονική περιέργεια.
Σε συνέντευξή του στο Project Unity, ο δρ. Hameroff αναφέρθηκε σε μια ερευνητική μελέτη όπου ηλεκτροεγκεφαλογραφήματα (EEG) κατέγραψαν μια αξιοσημείωτη έκρηξη εγκεφαλικής δραστηριότητας λίγο μετά τον θάνατο ενός ασθενούς. «Είδαμε μια σταδιακή εξαφάνιση της δραστηριότητας, η οποία ακολουθήθηκε από μια έκρηξη δραστηριότητας, παρά την απουσία αρτηριακής πίεσης και καρδιακού παλμού», τόνισε ο δρ. Hameroff.
Ο επιστήμονας επεσήμανε ότι η συγκεκριμένη δραστηριότητα, γνωστή ως gamma synchrony, αντιπροσωπεύει ένα συγκεκριμένο είδος εγκεφαλικών κυμάτων που συνδέονται με την ανθρώπινη συνείδηση, την αντίληψη του περιβάλλοντος και την αίσθηση της αυτογνωσίας. Σύμφωνα με τα ευρήματα της μελέτης, αυτή η δραστηριότητα μπορεί να διαρκέσει από 30 έως 90 δευτερόλεπτα αφότου ο ασθενής έχει διαγνωστεί με κλινικό θάνατο, και έπειτα εξαφανίζεται οριστικά.
Παρά τον ενθουσιασμό που προκαλούν τα ευρήματα, δεν λείπουν οι σκεπτικιστές, οι οποίοι θεωρούν την έκρηξη αυτή ως μια “τελευταία εκτόνωση” των νευρώνων ή ακόμα και ως μια απλή «ψευδαίσθηση». Ωστόσο, ο δρ. Hameroff θεωρεί ότι μπορεί να πρόκειται για τη συνείδηση που αποδεσμεύεται από το σώμα. Υποστηρίζει ότι η συνείδηση δεν έχει ανάγκη την ίδια ποσότητα ενέργειας όπως άλλες λειτουργίες του εγκεφάλου, και επομένως μπορεί να βρίσκεται σε ένα «βαθύτερο επίπεδο», γεγονός που την καθιστά «το τελευταίο στοιχείο που εξαφανίζεται» κατά τη διάρκεια της διαδικασίας του θανάτου.
«Η ουσία είναι ότι η συνείδηση φαίνεται να είναι μια διαδικασία που απαιτεί πολύ μικρή ποσότητα ενέργειας», εξήγησε ο δρ. Hameroff.
Ο δρ. Hameroff, που συμμετείχε ενεργά στη συγκεκριμένη έρευνα, έθεσε το ερώτημα εάν αυτό συμβαίνει επειδή η συνείδηση λειτουργεί «σε ένα βαθύτερο κβαντικό επίπεδο».
Η θεωρία της «κβαντικής δραστηριότητας του εγκεφάλου» υποστηρίζει ότι ορισμένες λειτουργίες του εγκεφάλου εκτελούνται σε μικροσκοπικό επίπεδο εντός των νευρώνων, υπερβαίνοντας τις κλασικές νευρωνικές διεργασίες. Σύμφωνα με το Neuroscience News, οι έρευνες εξετάζουν την πιθανότητα η συνείδηση να είναι μια συλλογική κβαντική δόνηση μέσα στους νευρώνες, η οποία εξηγεί την εμπειρία κοντά στον θάνατο.
Ο Hameroff θεωρεί ότι η μελέτη του Carhart-Harris μπορεί να προσφέρει μια εξήγηση για την απότομη αύξηση της εγκεφαλικής δραστηριότητας που καταγράφεται κατά τη στιγμή του θανάτου και τη διαφορά μεταξύ εγκεφαλικού θανάτου και κλινικού θανάτου.
«Πιστεύω ότι η συνείδηση είναι στην πραγματικότητα μια διαδικασία που απαιτεί πολύ μικρή ποσότητα ενέργειας», κατέληξε ο δρ. Hameroff, ανοίγοντας νέους δρόμους για την έρευνα γύρω από τη συνείδηση και την εγκεφαλική δραστηριότητα.
