Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) ετοιμάζεται να εισαγάγει ένα καινοτόμο «εργαλείο» για την επίτευξη μηδενικών εκπομπών άνθρακα σε κλάδους όπου η απανθρακοποίηση φαντάζει εξαιρετικά δύσκολη, όπως στη βαριά βιομηχανία.
Σύμφωνα με πληροφορίες, το σχέδιο αφορά τη δημιουργία μιας εθελοντικής αγοράς πιστώσεων άνθρακα (Voluntary Carbon Credits). Η σχετική νομοθετική ρύθμιση, η οποία βρίσκεται ήδη υπό εξέταση, αναμένεται να ενσωματωθεί σε ένα ευρύτερο νομοσχέδιο της κυβέρνησης.
Δημιουργία “Χρηματιστηρίου” Άνθρακα
Η πρωτοβουλία του ΥΠΕΝ στοχεύει στη δημιουργία ενός «Χρηματιστηρίου» για την αγοραπωλησία άυλων τίτλων που αντιστοιχούν σε πιστώσεις άνθρακα, οι οποίες προέρχονται από δασώσεις και αναδασώσεις. Οι επιχειρήσεις θα μπορούν να αγοράζουν αυτούς τους τίτλους για να αντισταθμίσουν τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα (CO2) και να επιτύχουν τους περιβαλλοντικούς τους στόχους. Κάθε τίτλος θα αντιπροσωπεύει την αξία ενός τόνου CO2 που έχει δεσμευτεί από τα δάση και θα αποτελεί αντικείμενο διαπραγμάτευσης στην εν λόγω αγορά.
Ωστόσο, οι λεπτομέρειες σχετικά με το πλαίσιο λειτουργίας της αγοράς άνθρακα, τους συμμετέχοντες και τους όρους συναλλαγών θα καθοριστούν με υπουργικές αποφάσεις. Σύμφωνα με δηλώσεις του γενικού γραμματέα Δασών του ΥΠΕΝ, Στάθη Σταθόπουλου, οι αποφάσεις αυτές αναμένεται να εκδοθούν εντός του πρώτου εξαμήνου του έτους, με στόχο η αγορά πιστώσεων άνθρακα να ξεκινήσει τη λειτουργία της από το 2026.
Προσδοκώμενα Οφέλη και Έσοδα
Η πώληση των πιστώσεων άνθρακα αναμένεται να αποφέρει σημαντικά έσοδα στο κράτος. Σύμφωνα με αρχικές εκτιμήσεις του ΥΠΕΝ, τα έσοδα αυτά ενδέχεται να φτάσουν το ένα δισεκατομμύριο ευρώ κατά την πρώτη τριετία λειτουργίας της αγοράς. Βέβαια, αναγνωρίζεται ότι η αγορά ενδέχεται να μην αναπτυχθεί αμέσως, αλλά να σταθεροποιηθεί σταδιακά.
Η δημιουργία της αγοράς είχε ανακοινωθεί τον Οκτώβριο του 2023, με σκοπό τη δημιουργία ενός σταθερού ταμείου για τη χρηματοδότηση δράσεων πρόληψης και καθαρισμού των δασών.
Αυτοχρηματοδότηση Δασικής Προστασίας
«Το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας θα ολοκληρωθεί το 2026. Η εξεύρεση επιπλέον πόρων για τη δασική προστασία θα είναι πρόκληση. Η λειτουργία της αγοράς πιστώσεων άνθρακα θα εξασφαλίσει την αυτοχρηματοδότηση της συντήρησης και πρόληψης των δασών στο μέλλον», τονίζει ο κ. Σταθόπουλος. Επιπλέον, επισημαίνει ότι οι ανάγκες χρηματοδότησης για τον καθαρισμό των δασών αναμένεται να μειωθούν τα επόμενα χρόνια, καθώς έχουν ήδη υλοποιηθεί σημαντικά έργα.
«Δεν θα απαιτηθούν ξανά 1,5 εκατ. ευρώ για τον καθαρισμό των δασών στην Πρέβεζα ή 2 εκατ. στα Γιάννενα. Ωστόσο, εάν δεν εξασφαλίσουμε τους απαραίτητους πόρους για μικρότερες παρεμβάσεις ανά 2-3 χρόνια, τα δάση θα επανέλθουν στην προηγούμενη κατάσταση. Όσα καθαρίστηκαν στις αρχές του 2022 και 2023 θα χρειαστούν νέες παρεμβάσεις έως το 2026-2027», προειδοποιεί ο γενικός γραμματέας Δασών, τονίζοντας ότι η νέα αγορά θα συμβάλει στη χρηματοδότηση της διαχείρισης των δασικών οικοσυστημάτων της χώρας.
Αναγνώριση στο ΕΣΕΚ
Η σημασία της συγκεκριμένης αγοράς αναδεικνύεται και στο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) που υποβλήθηκε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις 7 Ιανουαρίου.
Στο ΕΣΕΚ επισημαίνεται ότι η νέα αγορά «ανταμείβει λύσεις που βασίζονται στην ανάπτυξη του φυσικού περιβάλλοντος, όπως αναδάσωση, βιώσιμη γεωργία, καθώς και έργα μηχανικού χαρακτήρα που μειώνουν ή απομακρύνουν εκπομπές άνθρακα», υπογραμμίζοντας τη συμβολή της στην επίτευξη των εθνικών στόχων για το κλίμα.
