Το Καλίνινγκραντ, το ρωσικό έδαφος “σφήνα” στην καρδιά της Ευρώπης, βρίσκεται προ των πυλών μιας νέας εποχής απομόνωσης. Οι χώρες της Βαλτικής αποφάσισαν να αποσυνδεθούν από το ρωσικό δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας, εντάσσοντας πλέον το Καλίνινγκραντ στο ευρωπαϊκό ενεργειακό σύστημα.
Ένα σύντομο ιστορικό
Μετά τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, το 1946, η Σοβιετική Ένωση κατέλαβε το Κένιγκσμπεργκ, όπως αναφέρει το Euractiv, μετατρέποντάς το σε ένα στρατηγικό οχυρό στη Βαλτική Θάλασσα. Σήμερα, αυτό το κομμάτι γης ανάμεσα στην Πολωνία και τη Λιθουανία φιλοξενεί προηγμένα οπλικά συστήματα, όπως οι πύραυλοι Iskander, καθώς και ένα σημαντικό τμήμα του ρωσικού στόλου της Βαλτικής.
Με αφορμή τον πόλεμο στην Ουκρανία, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει επιβάλει περιορισμούς στην πρόσβαση στο Καλίνινγκραντ. Η απάντηση του Κρεμλίνου είναι ότι η περιοχή θα παραμείνει «για πάντα» το στρατηγικό προπύργιο της Ρωσίας στη Βαλτική.
Μέχρι σήμερα, το Καλίνινγκραντ συνδεόταν με το ρωσικό ηλεκτρικό δίκτυο. Ωστόσο, από τις 7 Φεβρουαρίου, οι χώρες της Βαλτικής αποσυνδέονται πλήρως από το ρωσικό δίκτυο, αποκόπτοντας έτσι και το Καλίνινγκραντ από τον ενεργειακό έλεγχο της Μόσχας.
«Στις 8 Φεβρουαρίου, θα απενεργοποιήσουμε όλες τις συνδέσεις ηλεκτρικής ενέργειας με Ρωσία και Λευκορωσία και οι γραμμές αυτές θα αποσυναρμολογηθούν», δήλωσε εκπρόσωπος της Litgrid.
Ενεργειακά “νησιά”
Τα ενεργειακά “νησιά”, δηλαδή δίκτυα χωρίς εξωτερικές συνδέσεις, είναι σπάνιο φαινόμενο στην Ευρώπη. Η λειτουργία τους είναι πιο περίπλοκη, καθώς δεν μπορούν να βασιστούν σε διασυνοριακές ροές ενέργειας για να αντιμετωπίσουν τις διακυμάνσεις στην προσφορά και ζήτηση.
Όπως δήλωσε η λιθουανική εταιρεία διαχείρισης δικτύου Litgrid, η οποία είναι υπεύθυνη για την αποσύνδεση μαζί με τους ομολόγους της στη Βαλτική, “Μετά τον συγχρονισμό του Ενεργειακού Συστήματος της Βαλτικής με την Ηπειρωτική Ευρώπη, η περιοχή του Καλίνινγκραντ θα λειτουργεί αυτόνομα”.
Η Litgrid διαβεβαίωσε ότι το Καλίνινγκραντ έχει δοκιμάσει τις δυνατότητές του να διατηρεί ένα σταθερό δίκτυο αυτόνομα σε ετήσια βάση “για αρκετό καιρό”.
Σύμφωνα με την Nies, το Καλίνινγκραντ δεν αντιμετωπίζει πραγματικό κίνδυνο, χάρη στους τέσσερις σταθμούς παραγωγής ενέργειας που διαθέτει. Επιπλέον, η παροχή φυσικού αερίου για τα εργοστάσια εξασφαλίζεται μέσω ενός πλωτού τερματικού σταθμού LNG, ενός αγωγού προς τη Λευκορωσία και μιας μεγάλης αποθήκης φυσικού αερίου χωρητικότητας 0,8 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων.
Ένα προδιαγεγραμμένο διαζύγιο
“Η Ρωσία δεν είδε με καλό μάτι αυτή τη μετάβαση”, δήλωσε η Σουζάν Νις, ειδική σε ενεργειακά θέματα στο Helmholtz Zentrum του Βερολίνου, προσθέτοντας ότι η Μόσχα “χρησιμοποίησε διάφορες τακτικές” για να σαμποτάρει τη διαδικασία, από κυβερνοεπιθέσεις μέχρι εκστρατείες παραπληροφόρησης σχετικά με την αύξηση των τιμών της ενέργειας.
“Η Ρωσία μπορεί να ισχυριστεί ότι το Καλίνινγκραντ, το έδαφός της και πρώην Κένιγκσμπεργκ, βρίσκεται σε κίνδυνο”, δήλωσε ο Maciej Jakubik, συντονιστής ευρωπαϊκού προγράμματος στο πολωνικό think-tank Forum Energii.
Αν και αυτή η αποσύνδεση θα απομονώσει την περιοχή ακόμη περισσότερο, “αυτή η κατάσταση ήταν αναμενόμενη και είχε συζητηθεί εκτενώς για πάνω από μια δεκαετία, ενώ οι δοκιμές αυτόνομης λειτουργίας που πραγματοποιήθηκαν από το 2019 έχουν αποδειχθεί επιτυχείς”, πρόσθεσε.
Πρόκειται για ένα ιστορικό βήμα προς την ενεργειακή ασφάλεια, το οποίο “θα ενισχύσει το ευρύτερο όραμα μιας ασφαλούς, διασυνδεδεμένης και ανθεκτικής ευρωπαϊκής αγοράς ενέργειας”.
