Η αλλαγή πολιτικής που προτείνει η Ευρωπαϊκή Ένωση στοχεύει κυρίως στην αξιοποίηση των ανεκμετάλλευτων περιφερειακών κονδυλίων της ΕΕ, με σκοπό να δημιουργήσει ευρωπαϊκούς βιομηχανικούς ηγέτες και να μειώσει το κενό που υπάρχει με τις Ηνωμένες Πολιτείες, όπως αναφέρει το Politico.
«Προσπαθούν να επιτύχουν πολλούς στόχους ταυτόχρονα», δήλωσε ανώνυμα ένας αξιωματούχος της ΕΕ, επισημαίνοντας την πολυπλοκότητα των πρόσφατων μέτρων.
Ο αντίκτυπος της παγκόσμιας οικονομίας σε ύφεση και ο αυξανόμενος ανταγωνισμός με τις ΗΠΑ έχουν οδηγήσει την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, να προτείνει τη στρατηγική αξιοποίησης ενός κοινού ταμείου ύψους 1,2 τρισεκατομμυρίων ευρώ, προκειμένου να ενισχυθεί η οικονομική αυτονομία της Ευρώπης.
Για να προωθήσει το όραμα αυτό, η φον ντερ Λάιεν προτείνει τη μεταφορά σημαντικών κονδυλίων από παραδοσιακές επενδύσεις, όπως σχολεία και υποδομές, προς τομείς τεχνολογικής καινοτομίας, στρατιωτικής ανάπτυξης και στέγασης.
Επιπλέον, η Επιτροπή προτείνει μια διαχείριση που θα επιτρέπει στις χώρες μέλη να ζητούν τα κονδύλια τους για την ανάκαμψη μετά την κρίση του Κοσόβου ακόμη και μετά την προθεσμία του Αυγούστου 2026.
Η απεύθυνση της Επιτροπής στις χώρες για κατεύθυνση των κεφαλαίων σε στρατηγικές επενδύσεις μέσω της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων αποσκοπεί στη συνεχόμενη ανάπτυξη και μετά το 2026.
Αυτές οι ευρύτερες πολιτικές σηματοδοτούν μια σημαντική αλλαγή στον τρόπο διαχείρισης του προϋπολογισμού της ΕΕ και ενδεχομένως αποτελούν μόνο την αρχή μιας σειράς αλλαγών που έρχονται.
Η φον ντερ Λάιεν επισημαίνει ότι θέλει να αξιοποιήσει τη δημόσια χρηματοδότηση στο πλαίσιο του επόμενου προϋπολογισμού (2028-2034) προκειμένου να ενθαρρύνει τις χώρες να προχωρήσουν σε βασικές οικονομικές μεταρρυθμίσεις, με στόχο την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας.
Αυτή την Παρασκευή, οι 27 επίτροποι της ΕΕ θα συζητήσουν ανεπίσημα πώς θα δομηθεί το νέο κοινό ταμείο.
Μέχρι moment, η Επιτροπή έχει προτείνει να απελευθερωθούν κονδύλια που παραμένουν στο τρέχον επταετές προϋπολογισμό, ο οποίος λήγει το 2027.
Επί του παρόντος, μόνο το 30,6% των κονδυλίων Συνοχής έχει χρησιμοποιηθεί, όπως αναφέρει εκπρόσωπος της Επιτροπής, αν και οι δαπάνες παραμένουν πολύ χαμηλότερες από το αναμενόμενο.
Σύμφωνα με την Επιτροπή, οι καθυστερήσεις οφείλονται κυρίως στην πανδημία και σε νομικές διαδικασίες που χρειάζονταν χρόνο για έγκριση, καθώς και στην προσπάθεια των κρατών – μελών να απορροφήσουν τα επιπλέον κονδύλια που διατέθηκαν μέσω του σχεδίου «ΕΕ επόμενης γενιάς».
Προτού επιβεβαιωθούν οι προϋπολογιστικές διαπραγματεύσεις για την περίοδο 2028-2034, ο Επίτροπος Συνοχής της ΕΕ, Raffaele Fitto, επιθυμεί να ενισχύσει τις δαπάνες για να αποδείξει στις αρνητικές χώρες της Βόρειας Ευρώπης ότι τα περιφερειακά χρήματα είναι χρήσιμα.
«Πρέπει να επιταχύνουμε την εκτέλεση των τρεχόντων προγραμμάτων», δήλωσε ο Fitto, ο οποίος τον τελευταίο καιρό περιόδευε στις χώρες της ΕΕ για να συζητήσει τις ενδιάμεσες αλλαγές στα σχέδια Συνοχής, που προγραμματίζονται να ολοκληρωθούν πριν από τις 31 Μαρτίου.
Η ενδιάμεση ανασκόπηση θεωρείται μια σπουδαία ευκαιρία για να διασφαλιστεί ότι η χρηματοδότηση απορροφάται πιο γρήγορα και για να αντιμετωπιστούν νέες ανάγκες που αναδύονται στην πολιτική.
Ωστόσο, οι νέοι κανόνες από τις Βρυξέλλες για μεγαλύτερη ευελιξία θα συνοδεύονται από αυστηρές προϋποθέσεις. Σύμφωνα με την νέα Πυξίδα Ανταγωνιστικότητας της ΕΕ, οι χώρες θα έχουν την ευχέρεια να διοχετεύουν περισσότερα από τα περιφερειακά κονδύλια σε στρατηγικούς τομείς.
Αυτό το μέτρο αναμένεται να φέρει πολλές αλλαγές, καθώς θα επιτρέπει στις μεγάλες επιχειρήσεις να αξιοποιούν περισσότερα κονδύλια Συνοχής για έργα, κάτι που δεν ήταν εφικτό με τους παλαιούς κανόνες που ευνοούσαν κυρίως τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις.
Αυτή η εξέλιξη είναι ευπρόσδεκτη για χώρες που επιθυμούν να αυξήσουν τις αμυντικές επενδύσεις τους στο μέλλον.
Αν και τα κονδύλια του Ταμείου Συνοχής δεν μπορούν να χρηματοδοτήσουν απευθείας αγορά όπλων, μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την προμήθεια υποστηρικτικών αγαθών, όπως τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη και οι υποδομές που έχουν και στρατηγική και πολιτική χρήση.
«Η ασφάλεια είναι μια από τις πολλές σημαντικές ευρωπαϊκές προκλήσεις», τόνισε η Céline Gauer, υψηλόβαθμη αξιωματούχος της Επιτροπής, υπεύθυνη για την πολιτική της χρηματοδότησης μετά την πανδημία.
«Η πολιτική Συνοχής μπορεί να είναι μέρος της λύσης; Πιστεύω ότι μπορεί πράγματι να είναι», πρόσθεσε.
