Η Dame Sally Davies, πρώην επικεφαλής ιατρικών υπηρεσιών της Αγγλίας και ηγέτιδα στην καταπολέμηση της ανθεκτικότητας των μικροβίων στα αντιβιοτικά, προειδοποιεί ότι η κοσμοθεώρα AMR (ανθεκτικότητα μικροβίων στα αντιβιοτικά) αποτελεί μια αυξανόμενη παγκόσμια απειλή. Χωρίς άμεσες ενέργειες, κοινές ιατρικές διαδικασίες όπως οι χειρουργικές επεμβάσεις και οι τοκετοί κινδυνεύουν να καταστούν εξαιρετικά επικίνδυνες.
Σύμφωνα με την Davies, περίπου ένα εκατομμύριο άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο λόγω μικροβιακής αντοχής, και οι προβλέψεις αναφέρουν ότι αυτός ο αριθμός πιθανώς θα διπλασιαστεί έως το 2050. Με πιο ανησυχητικές εκτιμήσεις που μιλούν για 40 εκατομμύρια θανάτους τα επόμενα 25 χρόνια, οι ηλικιωμένοι είναι αυτοί που διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο.
«Παρά τη θετική τάση μείωσης της AMR στα παιδιά κάτω των πέντε ετών, οι θάνατοι στους άνω των 70 έχουν αυξηθεί κατά 80% από το 1990. Αυτό είναι ένα σημαντικό και ανησυχητικό δεδομένο», ανέφερε η Davies.
Η υπερβολική χρήση αντιβιοτικών στην κτηνοτροφία συνεισφέρει σημαντικά στη διάδοση της αντοχής. Περίπου το 70% των αντιβιοτικών χρησιμοποιούνται στα ζώα, γεγονός που δημιουργεί ένα ιδανικό περιβάλλον για την ανάπτυξη ανθεκτικών μικροβίων που εξαπλώνονται σε παγκόσμιο επίπεδο.
«Χρησιμοποιούμε αντιβιοτικά σε αγελάδες, κοτόπουλα, και πρόβατα για να προλάβουμε αρρώστιες ή για να προωθήσουμε την ανάπτυξη τους, χωρίς να σκεφτόμαστε τις συνέπειες», υπογράμμισε η Davies. Οι κακές υποδομές σε νοσοκομεία και συστήματα αποχέτευσης επιδεινώνουν σαφώς την κατάσταση, καθώς ανθεκτικά βακτήρια μπαίνουν στο περιβάλλον και μεταφέρονται μέσω ανέμων και νερών.
Η ανάγκη για νέα αντιβιοτικά
Η τελευταία γενιά αντιβιοτικών που εισήχθη στην αγορά είναι αυτή της δεκαετίας του 1980, και η Davies τονίζει ότι το οικονομικό μοντέλο για την ανάπτυξη νέων φαρμάκων είναι προβληματικό.
«Η ανάπτυξη ενός καινούργιου αντιβιοτικού δεν είναι οικονομικά συμφέρουσα για τις φαρμακευτικές εταιρίες, επειδή θα χρησιμοποιείται σπάνια και για περιορισμένο χρόνο. Σε αντίθεση, φάρμακα που αφορούν σε συνέχεια όπως η υπέρταση ή ο καρκίνος, που απαιτούν καθημερινή χρήση για μήνες, αποφέρουν πολύ μεγαλύτερο κέρδος», παρατήρησε.
Αν και το G7 έχει αναγνωρίσει το πρόβλημα, η Davies αναδεικνύει την έλλειψη επαρκών δράσεων για την αντιμετώπιση της κρίσης. «Τα προβλήματα δεν είναι αξεπέραστα, ωστόσο απαιτείται επείγουσα και συντονισμένη δράση. Η καταπολέμηση της AMR πρέπει να γίνει παγκόσμια προτεραιότητα για το 2024», κατέληξε.
Η μικροβιακή αντοχή είναι μία από τις πιο σοβαρές προκλήσεις για την δημόσια υγεία, απαιτώντας διεθνή συνεργασία, έρευνα και υπεύθυνη χρήση των διαθέσιμων πόρων.