Μια απρόσμενη τροπή των γεγονότων έχει φέρει την Ευρώπη στο επίκεντρο μιας ενεργειακής κρίσης. Η διακοπή της ροής ρωσικού φυσικού αερίου μέσω Ουκρανίας, σε συνδυασμό με την έλευση ενός ψυχρού χειμώνα, δημιουργεί ένα εκρηκτικό μείγμα. Η ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης δοκιμάζεται σκληρά.
Αύξηση Τιμών και Ενεργειακή Ανησυχία
Οι τιμές φυσικού αερίου εκτινάχθηκαν, με το συμβόλαιο αναφοράς Ιανουαρίου να αυξάνεται κατά 4,3%, φτάνοντας τα 51 ευρώ ανά μεγαβατώρα – την υψηλότερη τιμή από τον Οκτώβριο. Αυτή η αύξηση συνδέεται άμεσα με τη λήξη της συμφωνίας μεταφοράς φυσικού αερίου μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, χωρίς να υπάρχουν άμεσες εναλλακτικές λύσεις.
Οι αγοραστές στην Ευρώπη παρακολουθούν με κομμένη την ανάσα τις εξελίξεις, καθώς η απώλεια του ρωσικού αερίου, που κάποτε αποτελούσε σημαντική πηγή εφοδιασμού ιδίως για τις χώρες της Κεντρικής Ευρώπης, δημιουργεί ένα κενό στην αγορά. Τα αποθέματα φυσικού αερίου στην Ευρώπη μειώνονται με ρυθμό ταχύτερο από ό,τι το 2021, όταν ξέσπασε η τελευταία ενεργειακή κρίση.
Ο Χειμώνας Επιτείνει την Κρίση
Η διακοπή των ροών φυσικού αερίου συμπίπτει με την πρόβλεψη έντονων καιρικών φαινομένων, με ακραία ψύχρη και θερμοκρασίες υπό του μηδενός σε πολλές περιοχές. Αυτή η κατάσταση οδηγεί σε αυξημένη ζήτηση για θέρμανση και, κατ’ επέκταση, για φυσικό αέριο. Στη Σλοβακία, για παράδειγμα, οι θερμοκρασίες αναμένεται να φτάσουν τους -7 βαθμούς Κελσίου μέσα στον Ιανουάριο.
Παρόλο που η Ευρώπη δεν αναμένεται να αντιμετωπίσει άμεση έλλειψη φυσικού αερίου αυτόν τον χειμώνα, χάρη στα υπάρχοντα αποθέματα και τις εναλλακτικές πηγές εφοδιασμού, η αναπλήρωση των αποθεμάτων για την επόμενη χειμερινή περίοδο αποτελεί μια σημαντική πρόκληση. Οι τιμές φυσικού αερίου για το καλοκαίρι του επόμενου έτους έχουν αυξηθεί, καθιστώντας την αναπλήρωση των αποθεμάτων πιο ακριβή.
Ανησυχίες για την Επάρκεια των Αποθεμάτων
Σύμφωνα με τον Άρνε Λόχμαν Ράσμουσεν από την Global Risk Management, ο αυξημένος κίνδυνος έγκειται στο γεγονός ότι οι αποθήκες φυσικού αερίου στην ΕΕ ενδέχεται να παραμείνουν σε χαμηλά επίπεδα, γεγονός που θα αυξήσει το κόστος αναπλήρωσής τους. Η εξάρτηση από το υγραεριοποιημένο φυσικό αέριο (LNG), συμπεριλαμβανομένων και ποσοτήτων από τη Ρωσία, έχει αυξηθεί. Η Ρωσία έχει αναδειχθεί στον μεγαλύτερο προμηθευτή LNG για την Ευρώπη, ακολουθούμενη από τις ΗΠΑ.
Για τις χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης που δεν έχουν άμεση πρόσβαση στη θάλασσα, το κόστος μεταφοράς LNG από τη Δυτική Ευρώπη είναι ιδιαίτερα υψηλό. Για παράδειγμα, η Σλοβακία εκτιμά ότι οι εισαγωγές φυσικού αερίου από δυτικές χώρες θα επιφέρουν ένα επιπλέον κόστος ύψους 177 εκατομμυρίων ευρώ.
Περιορισμοί στη Μεταφορά και Αυξημένος Ανταγωνισμός
Παρά την επάρκεια φυσικού αερίου στην ευρωπαϊκή αγορά, η μεταφορά καυσίμου από τη Δυτική προς την Ανατολική Ευρώπη παρουσιάζει σημαντικούς περιορισμούς, γεγονός που δημιουργεί επιπλέον βάρη στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης. Οι χώρες αυτές αναμένεται να αντιμετωπίσουν αυξημένο ανταγωνισμό για το LNG, ιδίως κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, όταν η ζήτηση στην Ασία αναμένεται να αυξηθεί.
Στην Ολλανδία, οι τιμές του φυσικού αερίου για παράδοση τον Φεβρουάριο κατέγραψαν αύξηση 3,1%, φτάνοντας τα 50,39 ευρώ ανά μεγαβατώρα. Τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης έχουν υπερβεί το όριο των 50 ευρώ από την παραμονή της Πρωτοχρονιάς, σηματοδοτώντας μια νέα εποχή ενεργειακής αβεβαιότητας.
- Βασικά σημεία:
- Διακοπή ροής ρωσικού αερίου: Σημαντικός παράγοντας ανησυχίας.
- Ακραία καιρικά φαινόμενα: Αυξάνουν τη ζήτηση για θέρμανση.
- LNG: Η Ευρώπη στρέφεται στο υγροποιημένο φυσικό αέριο, αλλά υπάρχουν προκλήσεις.
- Αυξημένος ανταγωνισμός: Ιδίως με την Ασία, για την εξασφάλιση LNG.
