Στη διάρκεια της ταραγμένης δεκαετίας του 1960, ο πρόεδρος Μακάριος, προκειμένου να ενισχύσει τη θέση του, δεν περιορίστηκε μόνο στους κρατικούς και παρακρατικούς μηχανισμούς του Γεωρκάτζη. Αντιθέτως, αναζητούσε και την υποστήριξη του ΑΚΕΛ. Όμως, η ηγεσία του ΑΚΕΛ, ελεγχόμενη από τη Σοβιετική Ένωση, ζήτησε πολιτικά ανταλλάγματα, τα οποία ο Μακάριος τελικά δέχθηκε. Τι περιλάμβαναν αυτά τα ανταλλάγματα;
Η Κύπρος έπρεπε να παραμείνει εκτός της σφαίρας επιρροής και των Σοβιετικών, αλλά και του ΝΑΤΟ. Έτσι, οι προτάσεις για Ένωση με την Ελλάδα ή διπλή ένωση, παρά την υπόσχεση για εδαφικές παραχωρήσεις στην Τουρκία, θεωρήθηκαν αντίθετες με τα συμφέροντα της Σοβιετικής Ένωσης, οδηγώντας τον Μακάριο να τις απορρίψει κατηγορηματικά. Επιπρόσθετα, αυτές οι προτάσεις δεν ταίριαζαν με τις δικές του πολιτικές φιλοδοξίες.
Αυτή η πολιτική ακολουθήθηκε και από τους διαδόχους του, παρά την ανατροπή της Σοβιετικής Ένωσης και την αντικατάστασή της από τη Ρωσία. Η οικονομική εξάρτηση είχε ήδη εδραιωθεί.
Σήμερα, φαίνεται ότι η Κυπριακή Δημοκρατία είναι έτοιμη να αλλάξει κατεύθυνση. Ο πρόεδρος Νίκος Χριστοδουλίδης έχει αναλάβει σημαντικές πρωτοβουλίες, όπως οι συμφωνίες με τις Ηνωμένες Πολιτείες, που φέρνουν την Κύπρο κοντά στις δυνάμεις που μάχονται κατά του διαβόητου «άξονα του κακού». Επιπλέον, η Κύπρος έχει προσφέρει υποστήριξη στις αεροναυτικές δυνάμεις των ΗΠΑ και της Γαλλίας, που επιτηρούν τις ακτές του Λιβάνου και του Ισραήλ, αλλά και άλλων περιοχών.
Πρόσφατα, ο Νίκος Χριστοδουλίδης διόρισε ειδική αντιπρόσωπο για τις θρησκευτικές ελευθερίες και την προστασία των μειονοτήτων στη Μέση Ανατολή, τη Θεσσαλία Σαλίνα Σάμπο.
Αυτή η απόφαση είναι απόλυτα συμβατή με τις αξίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των ΗΠΑ. Η πρωτοβουλία του Κύπριου προεδρίου παρουσιάζεται ως μια στρατηγική κίνηση που ευθυγραμμίζεται με τις προτεραιότητες της εξωτερικής πολιτικής του προέδρου Τραμπ για την προστασία των χριστιανικών μειονοτήτων.
Αυτή η νέα κατεύθυνση στην εξωτερική πολιτική της Κύπρου μπορεί να αποδειχθεί εμπόδιο στα σχέδια της Τουρκίας να υπογράψει ένα τουρκοσυριακό μνημόνιο για την ΑΟΖ, που θα έχει σοβαρές οικονομικές και πολιτικές συνέπειες για την Κυπριακή Δημοκρατία. Ο Ερντογάν ενδέχεται να αντιμετωπίσει πιέσεις να σταματήσει αυτές τις ενέργειες, αν και η ανταπόκριση του είναι αβέβαιη.
Επιπλέον, είναι δύσκολο να πιστέψει κανείς ότι ο Τραμπ θα δώσει υπερβολική σημασία στην ΑΟΖ της Κύπρου, εκτός αν οι σχέσεις του με τον Τουρκικό πρόεδρο επιδεινωθούν δραματικά.
Το ερώτημα που αναδύεται είναι ποια περιθώρια αντίδρασης διαθέτουν η Ελλάδα και η Κύπρος. Η αναφορά στη διεθνή νομιμότητα μπορεί να μην έχει σημαντική αξία για χώρες που την παραβιάζουν συνεχώς. Στο τέλος της ημέρας, το ζήτημα είναι ποιος μπορεί να υπερασπιστεί αποτελεσματικά τα συμφέροντά του. Διαμαρτυρίες και ψηφίσματα μπορεί να είναι χρήσιμα, αλλά η πραγματικότητα απαιτεί δράσεις.
