Οι εξελίξεις στη Συρία συνεχίζουν να προκαλούν ανησυχία, με τις δυνάμεις των ανταρτών να προχωρούν ανενόχλητες. Την περασμένη Παρασκευή, ένα κομβόι της Χαγιάτ Ταχρίρ αλ – Σαμ και των συμμάχων της εντοπίστηκε κοντά στην πόλη Χομς, μόλις 100 χιλιόμετρα από την πρωτεύουσα, Δαμασκό.
Αυτή η επιτυχία της συμμαχίας των τζιχαντιστών και των αντιασφαλιστικών δυνάμεων έχει αφήσει πίσω της ερωτήματα και ανησυχίες στους παρατηρητές, καθώς και στους περιφερειακούς παίκτες, ιδιαίτερα στο καθεστώς του Μπασάρ αλ Άσαντ. Η τζιχαντιστική αυτή οργάνωση άρχισε από έναν θύλακα στα νοτιοδυτικά της χώρας, κατευθυνόμενη προς το Χαλέπι, που είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Συρίας, και στη συνέχεια στην Χάμα, μια άλλη σημαντική πόλη, 80 μίλια νοτιότερα της ζωτικής σημασίας οδικής αρτηρίας M5.
Μέχρι στιγμής, οι δυνάμεις που υποστηρίζουν τον Άσαντ έχουν καταφέρει να προσφέρουν ελάχιστη αντίσταση. Μισοεκπαιδευμένοι αστυνομικοί έχουν κληθεί να αναλάβουν υπηρεσία, με αναμενόμενα αποτελέσματα. Πριν οι αντάρτες φτάσουν έξω από τη Χάμα, ο υπουργός Άμυνας της χώρας είχε δηλώσει ότι η αμυντική γραμμή του καθεστώτος ήταν «απόρθητη». Λίγο αργότερα, ο συριακός στρατός υποχώρησε, δικαιολογώντας την κίνησή του με την πρόφαση ότι επιθυμούσε να «προστατεύσει τις ζωές των πολιτών».
Φυσικά, η συγκεκριμένη δήλωση δεν έχει πείσει πολλούς, ιδιαίτερα από μια κυβέρνηση που έχει προκαλέσει χιλιάδες θανάτους αμάχων στην διάρκεια του εμφυλίου πολέμου που διαρκεί 13 χρόνια. Οι ειδικοί περιγράφουν τον στρατό του Άσαντ ως ένα συνονθύλευμα κακής ηθικής, λιποταξιών και διαφθοράς. Η άτακτη υποχώρησή του έχει εγκαταλείψει στους τζιχαντιστές και τις δυνάμεις της αντιπολίτευσης, ταμπλέτες, προηγμένους εκτοξευτές ρουκετών από τη Ρωσία και ακόμη και μαχητικά αεροσκάφη.
«Το μεγάλο ερώτημα είναι αν μπορούν να εκμεταλλευτούν αυτή την ευκαιρία και να φτάσουν ως τη Δαμασκό», αναφέρει ένας αναλυτής. Η τζιχαντιστική οργάνωση είναι πρώην παρακλάδι της Αλ – Κάιντα και έχει προσπαθήσει να μειώσει το σεχταριστικό της προφίλ καθώς και την ιδεολογία της. «Αν τα καταφέρουν να προσεγγίσουν τις κοινότητες των Αλεβιτών, τότε το αποτέλεσμα θα είναι μη αναστρέψιμο, μιλώντας συγκεκριμένα για τη θρησκευτική μειονότητα, της οποίας μέλος είναι και ο Άσαντ και από την οποία αντλεί την κύρια στήριξή του.
Υπάρχουν στοιχεία που αποδεικνύουν τη στενή συνεργασία των επαναστατικών δυνάμεων με το Συριακό Εθνικό Στρατό της αντιπολίτευσης που υποστηρίζεται από την Τουρκία. Είναι χαρακτηριστικό ότι όταν οι τζιχαντιστές χρειάστηκαν ενίσχυση, ένα κομβόι του Συριακού Εθνικού Στρατού έσπευσε σε βοήθεια. Η Χομς, την οποία οι αντάρτες κατέλαβαν, είχε ξαναπέσει στα χέρια τους το 2014 και λειτουργεί ως προθάλαμος για τη Δαμασκό, καθώς και για τις παράκτιες περιοχές Λατάκια και Ταρτούς, οι οποίες τελούν υπό τον έλεγχο των πιστών στο καθεστώς δυνάμεων.
Όποιος αναμένει ριζικές εξελίξεις τις επόμενες ημέρες ή εβδομάδες μπορεί να απογοητευτεί. Οι αντάρτες ίσως και οι ίδιοι να μην πίστευαν ότι θα καταλάβουν το Χαλέπι τόσο γρήγορα, όταν ξεκίνησαν την επιχείρησή τους την περασμένη εβδομάδα. Δεν είναι σαφές αν θα μπορέσουν να χρησιμοποιήσουν τον βαρύ οπλισμό που κατέληξε στα χέρια τους, μετά την υποχώρηση του στρατού του Άσαντ, καθώς οι επιτυχίες τους ενδέχεται να αποκαλύψουν τις βαθιές διαιρέσεις μεταξύ των φραξιών της συμμαχίας.
Καθώς η σκόνη από τις ήττες στις μάχες κατακαθίζει, οι δυνάμεις του καθεστώτος αναμένεται να αντεπιτεθούν και να ενισχύσουν την άμυνά τους γύρω από τη Δαμασκό. «Υπάρχει μία συγκεκριμένη απελπισία και (το καθεστώς) συγκεντρώνει τις δυνάμεις του γύρω από τα προπύργιά του. Η μεγάλη απορία είναι τώρα τι θα πράξουν το Ιράν και η Ρωσία», σημειώνει άλλος αναλυτής.
Η Μόσχα, που είναι ο κύριος υποστηρικτής του Άσαντ, παρέχει την πλειονότητα του οπλισμού που έχει ανατρέψει την κατάσταση υπέρ του καθεστώτος. Ωστόσο, η προσοχή της τώρα έχει στραφεί στην Ουκρανία και δεν είναι πιθανό να εγκαταλείψει τη Συρία. Το ίδιο ισχύει και για την Τεχεράνη, που παρά τις προκλήσεις από την σύγκρουση με το Ισραήλ, θα συνεχίσει να στηρίζει την οικογένεια Άσαντ μετά από δεκαετίες.
Επιπλέον, υπάρχουν και οι δυνάμεις του Κόλπου που είναι πιθανότερο να υποστηρίξουν αυτόν που ήδη γνωρίζουν παρά έναν άγνωστο αντίπαλο, ιδίως με τις κυριότερες δυνάμεις των ανταρτών να είναι τζιχαντιστικές.
