Δικαστική παρέμβαση στην Ιταλία είχε ως αποτέλεσμα την επιστροφή επτά μεταναστών, οι οποίοι κρατούνταν σε κέντρο υποδοχής στην Αλβανία. Αυτή η εξέλιξη προκαλεί νέες αμφιβολίες σχετικά με τη συμφωνία της ιταλικής κυβέρνησης με τα Τίρανα, που στοχεύει στον περιορισμό του αριθμού των αιτούντων άσυλο.
Οι επτά άνδρες μεταφέρθηκαν στο λιμάνι του Shengjin με στρατιωτικό πλοίο, αφού βρέθηκαν σε διεθνή ύδατα καθώς προσπαθούσαν να φτάσουν στην Ευρώπη. Η ιταλική κυβέρνηση υποστηρίζει ότι οι άνδρες πρέπει να επαναπατριστούν στις «ασφαλείς» χώρες καταγωγής τους, όπως η Αίγυπτος και το Μπαγκλαντές. Ένας από τους άνδρες έχει ήδη μεταφερθεί στην Ιταλία καθώς θεωρήθηκε ευάλωτος.
Η πρόσφατη απόφαση των δικαστών, η οποία εκδόθηκε τη Δευτέρα, σηματοδοτεί τη δεύτερη εντολή επιστροφής μεταναστών από την Αλβανία στην Ιταλία, εγείροντας ερωτήματα σχετικά με τα σχέδια της ΕΕ για τη δημιουργία κέντρων υποδοχής εκτός των κρατών-μελών.
Η κυβέρνηση της Τζόρτζια Μελόνι, επικεφαλής του ακροδεξιού κόμματος «Αδέλφια της Ιταλίας», έχει επικρίνει σφοδρά την απόφαση, κατηγορώντας τους δικαστές για «πολιτική απόφαση που σχεδιάζει να υπονομεύσει τα ιταλικά σύνορα». Ο αναπληρωτής πρωθυπουργός Ματέο Σαλβίνι προσέθεσε ότι αυτή η απόφαση είναι «πολιτική και επικίνδυνη για την ασφάλεια των πολιτών».
Σύμφωνα με τη συμφωνία, οι άνδρες που σώζονται σε διεθνή ύδατα και προέρχονται από «ασφαλείς» χώρες θα μεταφέρονται σε κέντρα στην Αλβανία για να εξεταστούν οι αιτήσεις ασύλου τους. Το σχέδιο, το οποίο δεν αφορά γυναίκες, παιδιά και ευάλωτα άτομα, αναμένεται να διαχειρίζεται τουλάχιστον 3.000 άνδρες μηνιαίως. Όμως, από την έναρξή του τον Οκτώβριο, μόλις 24 άτομα έχουν μεταφερθεί στην Αλβανία. Με τις δικαστικές αποφάσεις, όλοι αυτοί οι άνδρες αναμένεται να επιστρέψουν στην Ιταλία.
Η αντίθεση από ακτιβιστές και πολιτικά κόμματα για τη συμφωνία Ιταλίας-Αλβανίας είναι έντονη, με πολλούς να την χαρακτηρίζουν «οικονομική αποτυχία». Η βουλευτής του Δημοκρατικού Κόμματος, Λάουρα Μπολντρίνι, δήλωσε ότι η συμφωνία απέτυχε να αντιμετωπίσει το ζήτημα της μετανάστευσης, περιγράφοντάς την ως «προπαγανδιστικό παιχνίδι» που εκμεταλλεύεται τους μετανάστες.
Η απόφαση των δικαστών να επιστρέψουν οι 24 άνδρες στην Ιταλία ενισχύει μια προηγούμενη απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου (ECJ), την οποία η ιταλική κυβέρνηση προσπάθησε να παρακάμψει. Σύμφωνα με τον ECJ, μία χώρα δεν μπορεί να θεωρείται «ασφαλής» αν δεν πληροί τις προϋποθέσεις ασφάλειας σε όλα τα επίπεδα.
Το κόστος αυτού του προγράμματος ανέρχεται περίπου σε 1 δισεκατομμύριο ευρώ σε πενταετή βάση, και οι ΜΚΟ καταδικάζουν τη συμφωνία χαρακτηρίζοντάς τη «απάνθρωπη και παραβιάζουσα τα διεθνή δικαιώματα».
Οι διαφωνίες γύρω από τη συμφωνία με την Αλβανία έχουν εντείνει τις ήδη τεταμένες σχέσεις μεταξύ κυβέρνησης και δικαιοσύνης στην Ιταλία. Ο υπουργός Δικαιοσύνης, Κάρλο Νόρντιο, κατηγόρησε τους δικαστές λέγοντας ότι η έννοια της «ασφαλούς χώρας» είναι εκτός των αρμοδιοτήτων της δικαιοσύνης.
