Η Ιταλίδα πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι πραγματοποίησε την τέταρτη επίσκεψή της στη Λιβύη από την ανάληψη των καθηκόντων της, αναδεικνύοντας την πρόθεση της κυβέρνησής της να ενισχύσει τους στρατηγικούς δεσμούς με την Τρίπολη και τη Βόρεια Αφρική. Κεντρικά στοιχεία αυτής της συνεργασίας είναι η οικονομική ανάπτυξη και η διαχείριση του μεταναστευτικού ζητήματος.
«Αυτή είναι η τέταρτη φορά που επισκέπτομαι τη Λιβύη από την αρχή της θητείας μου, και η τρίτη μόνο φέτος. Οι τακτικές αυτές επισκέψεις υποδεικνύουν τη συνεπή απόφαση της κυβέρνησής μας», δήλωσε η Μελόνι κατά τη διάρκεια του επιχειρηματικού φόρουμ Ιταλίας-Λιβύης στην Τρίπολη.
«Βλέπουμε τη σχέση μας με τη Λιβύη ως προτεραιότητα, τόσο για την Ιταλία όσο και για την Ευρώπη, και πιστεύουμε ότι η συνεργασία μας έχει ακόμα περιθώρια για να αξιοποιηθεί πλήρως», πρόσθεσε.
Στην ομιλία της, η Μελόνι ανακοίνωσε την επαναφορά των πτήσεων της Ita Airways μεταξύ Ιταλίας και Λιβύης από τον Ιανουάριο του 2025, τονίζοντας ότι «η Ιταλία είναι το πρώτο δυτικό κράτος που καταργεί τους ταξιδιωτικούς περιορισμούς για επαγγελματικά ταξίδια στη Λιβύη».
Οι στόχοι της αποστολής περιλαμβάνουν την επαναδραστηριοποίηση της οικονομικής συνεργασίας, τη βελτίωση της διαχείρισης της μετανάστευσης και την προώθηση του σχεδίου Ματέι, που διέπει συνεργασίες με αφρικανικές χώρες.
Το φόρουμ αποτελεί το πρώτο επίσημο ιταλικό συνέδριο στη Λιβύη κατά την τελευταία δεκαετία, με συμμετοχή περισσότερων από 200 ιταλικών εταιρειών, και σηματοδοτεί ένα σημαντικό βήμα για την ενίσχυση της συνεργασίας.
Κατά τις συναντήσεις της, η Μελόνι αναμένεται να συνομιλήσει με τον πρωθυπουργό της κυβέρνησης εθνικής ενότητας της Λιβύης, Αμπντουλχαμίντ αλ Ντμπάιμπα. Ιαπωνικές πηγές υπογραμμίζουν ότι η συνεργασία της Ιταλίας με τη Λιβύη περιορίζεται σε θέματα που σχετίζονται με την οικονομία, αλλά επίσης επικεντρώνεται στη διαχείριση της μετανάστευσης, επιδιώκοντας «ισότιμες εταιρικές σχέσεις» μέσα από το σχέδιο Ματέι και την ενίσχυση των σχέσεων με χώρες που επηρεάζονται από τις μεταναστευτικές διαδρομές.
Η Μελόνι επανέλαβε επίσης τη στήριξη της Ιταλίας στις προσπάθειες του ΟΗΕ για την σταθεροποίηση των θεσμών στη Λιβύη μέσω πολιτικών διαδικασιών. Η στρατηγική της Ιταλίας περιλαμβάνει συνεργασία με χώρες transit, όπως η Λιβύη και η Τυνησία, με στόχο τη μείωση των μεταναστευτικών ροών προς την Ευρώπη.
Ωστόσο, οι συνθήκες διαβίωσης των μεταναστών στη Λιβύη έχουν καταγγελθεί από πολλές πλευρές, συμπεριλαμβανομένων των ανθρωπιστικών οργανώσεων και των Ηνωμένων Εθνών. Έχουν αναφερθεί σοβαρές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως εμπορία ανθρώπων και κακομεταχείριση.
Οι συμφωνίες που έχει υπογράψει η Ιταλία, ξεκινώντας από το Μνημόνιο του 2017, παρέχουν τεχνική και οικονομική υποστήριξη στις λιβυκές αρχές, κυρίως για την καταπολέμηση της παράνομης μετανάστευσης. Σημαντικά είναι τα μέτρα που αποτρέπουν την προσέγγιση των μεταναστών στη Μεσόγειο, αναγκάζοντας τους να επιστρέφονται στη Λιβύη.
Πολλές ανθρωπιστικές οργανώσεις, όπως ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης, συνεχίζουν να υπογραμμίζουν ότι οι διαδικασίες διάσωσης στη θάλασσα δεν πρέπει να οδηγήσουν σε επιστροφές στη Λιβύη, καθώς δεν είναι ασφαλής προορισμός.
Από την άλλη πλευρά, φαίνεται ότι οι πολιτικές αυτές έχουν αρχίσει να δείχνουν αποτελέσματα, καθώς ο αριθμός των μεταναστών που φτάνουν στην Ευρώπη έχει μειωθεί. Συγκεκριμένα, στην κεντρική μεσογειακή διαδρομή, η κύρια οδός προς την Ιταλία, έχει καταγραφεί μείωση των διελεύσεων κατά 64% τους τελευταίους μήνες, σύμφωνα με τη Frontex.
Η υπηρεσία συνοριακής προστασίας της ΕΕ επισημαίνει ότι οι πολιτικές που υιοθετούν οι αρχές της Τυνησίας και της Λιβύης έχουν συμβάλλει στην εξάρθρωση των δικτύων διακινητών, με την πλειονότητα των αφίξεων να προέρχεται από τις δύο αυτές χώρες.
