Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έδωσε το πράσινο φως για την έγκριση ενός ελληνικού προγράμματος αξίας 150 εκατ. ευρώ, το οποίο χρηματοδοτείται από τον μηχανισμό ανάκαμψης και ανθεκτικότητας. Σκοπός αυτού του προγράμματος είναι η ενίσχυση της κατασκευής μιας εγκατάστασης αποθήκευσης άνθρακα στον Πρίνο, συνεισφέροντας έτσι στους κλιματικούς στόχους της χώρας και στις στρατηγικές της ΕΕ, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία.
Περί του προγράμματος
Το πρόγραμμα που κοινοποίησε η Ελλάδα θα χρηματοδοτηθεί πλήρως από τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, αφού προηγουμένως επιβεβαιωθεί η αξιολόγηση του σχεδίου ανάκαμψης από την Επιτροπή και εγκριθεί από το Συμβούλιο.
Δικαιούχος αυτού του μέτρου είναι η EnEarth Ltd, η ελληνική θυγατρική της Energean plc, η οποία είναι γνωστή για τις δραστηριότητές της στην έρευνα και παραγωγή στον τομέα των πόρων στη Μεσόγειο και τη Βόρεια Θάλασσα.
Η χρηματοδότηση θα καλύψει εν μέρει το κόστος της κατασκευής των υποδομών, τόσο χερσαίων όσο και υπεράκτιων, για την ανάπτυξη της εγκατάστασης αποθήκευσης άνθρακα. Η λειτουργία του μηχανισμού θα γίνει σε δύο φάσεις, αλλά αρχικά μόνο η πρώτη φάση θα χρηματοδοτηθεί μέσω αυτού του προγράμματος.
Στην πρώτη φάση, η EnEarth θα κατασκευάσει έναν αγωγό μεγάλης κλίμακας για τη μεταφορά, από τις χερσαίες εγκαταστάσεις προς τις υπεράκτιες θέσεις, έως και 1 εκατομμύριο τόνους διοξειδίου του άνθρακα ετησίως από βιομηχανικές πηγές. Η δεύτερη φάση θα αφορά την επέκταση της εγκατάστασης σε 2,5 εκατομμύρια τόνους ετησίως, με προγραμματισμένη υλοποίηση στη συνέχεια.
Η επιχορήγηση θα χορηγηθεί σε τρεις δόσεις μέχρι το 2026, με την εγκατάσταση να αναμένεται να αρχίσει την ανάπτυξή της το 2027 και να γίνεται πλήρως λειτουργική το 2030. Η επιχορήγηση των 150 εκατ. ευρώ θα καλύψει περίπου το 90% του απαιτούμενου χρηματοδοτικού κενού. Αν το έργο αποδώσει υπερβολικά κέρδη, τότε η EnEarth θα επιστρέψει στην Ελλάδα μέρος της επιχορήγησης (μηχανισμός αυτόματης επιστροφής – claw-back).
Αξιολόγηση της Επιτροπής
Η Επιτροπή εξέτασε το συγκεκριμένο μέτρο σύμφωνα με τους κανόνες της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις, όπως ορίζει το άρθρο 107 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της Συνθήκης λειτουργίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτό επιτρέπει στα κράτη-μέλη να υποστηρίζουν την ανάπτυξη συγκεκριμένων οικονομικών δραστηριοτήτων υπό τις κατάλληλες προϋποθέσεις, καθώς και τις κατευθυντήριες γραμμές του 2022 για τις κρατικές ενισχύσεις στους τομείς του κλίματος και της ενέργειας.
Η Επιτροπή διαπίστωσε τα εξής: Το μέτρο ενισχύει την ανάπτυξη οικονομικών δραστηριοτήτων, ιδιαίτερα στον τομέα της αποθήκευσης άνθρακα, συνεισφέροντας παράλληλα στους στόχους θεμελιωδών πολιτικών της ΕΕ, όπως η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία.
Η ανάγκη και η καταλληλότητα του μέτρου είναι σαφής για την επίτευξη των κοινών και εθνικών κλιματικών στόχων της Ελλάδας.
Η αναλογικότητα της ενίσχυσης είναι επίσης δεδομένη, καθώς περιορίζεται στο ελάχιστο απαιτούμενο για να φέρει την επένδυση σε πέρας. Υπάρχουν μάλιστα και διασφαλίσεις, όπως ο μηχανισμός αυτόματης επιστροφής, που περιορίζουν τις στρεβλώσεις του ανταγωνισμού.
Η ενίσχυση λειτουργεί ως κίνητρο, καθώς χωρίς τη δημόσια υποστήριξη, ο δικαιούχος δεν θα προχωρούσε σε αυτές τις επενδύσεις. Οι θετικές επιδράσεις του μέτρου υπερβαίνουν τυχόν αρνητικές συνέπειες που θα μπορούσαν να προκληθούν στον ανταγωνισμό και στο εμπόριο στην ΕΕ. Με αυτές τις παραμέτρους, η Επιτροπή ενέκρινε το ελληνικό μέτρο σύμφωνα με τους κανόνες της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις.
