Η Ελλάδα και η Τουρκία βρίσκονται σε διαδικασία διερεύνησης των δυνατοτήτων για την έναρξη διαλόγου σχετικά με τις θαλάσσιες ζώνες, μετά τη συνάντηση που είχαν ο Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Ταγίπ Ερντογάν στη Νέα Υόρκη. Αυτή η συνάντηση σηματοδοτεί την αρχή μιας κρίσιμης φάσης σε μια πορεία που άρχισε 14 μήνες νωρίτερα στο Βίλνιους της Λιθουανίας. Μέσα στους επόμενους τρεις μήνες θα διαφανεί αν οι δύο χώρες είναι έτοιμες να καθίσουν στο τραπέζι μαζί για τη συζήτηση θεμελιωδών διαφορών τους.
Όπως αναφέρουν διπλωματικές πηγές, το επόμενο σημαντικό ραντεβού θα είναι αυτό μεταξύ των υπουργών Εξωτερικών στην Αθήνα, πιθανότατα τον Νοέμβριο. Σε αυτή τη συνάντηση θα εξεταστούν οι γενικές αρχές που θα μπορούσαν να αποτελέσουν τη βάση για τον διάλογο. Η πλήρης αναγνώριση του Διεθνούς Δικαίου και η αποδοχή της προσφυγής στη Χάγη ή στο Δικαστήριο του Αμβούργου—όπου εμπίπτουν οι θαλάσσιες ζώνες—θα είναι κεντρικά θέματα της συζήτησης.
«Αυτά είναι τα προκαταρκτικά ζητήματα που πρέπει να συμφωνηθούν ώστε να αρχίσουμε τον διάλογο με ουσία», επισημαίνουν οι ίδιες πηγές. Αν δεν υπάρξει κοινή κατανόηση και βάση, δεν θα μπορέσουμε να προχωρήσουμε. Εάν οι δύο ΥΠΕΞ κατορθώσουν να συμφωνήσουν στο πλαίσιο, τότε οι ηγέτες των δύο χωρών θα δώσουν το «πράσινο φως» για την έναρξη ουσιαστικού διαλόγου στο Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας, το οποίο θα πραγματοποιηθεί στην Άγκυρα στις αρχές του επόμενου χρόνου.
Η ελληνική πλευρά τονίζει ότι αν η Άγκυρα θέσει στο τραπέζι ζητήματα που άπτονται της εθνικής κυριαρχίας—όπως έχει γίνει στο παρελθόν—ή ερωτήσεις άσχετες με τις θαλάσσιες ζώνες, δεν θα υπάρξει διάλογος. Είναι κρίσιμο να διατηρηθεί μια καλή επικοινωνία και κατανόηση μεταξύ των δύο χωρών, όπως διευκρινίζει μια διπλωματική πηγή. Παρά τα υπάρχοντα προβλήματα που πάντα θα υπάρχουν, η Αθήνα αναγνωρίζει ότι υπάρχει ήδη μια «στοιχειώδης εμπιστοσύνη» που μας βοηθά να προλαμβάνουμε ενδεχόμενες κρίσεις.
